Göç İdaresi’nde göçmenleri toplayacak da besleyecek de para kalmadı

İçişleri Bakanlığı’na bağlı Göç İdaresi’nin kaçak göçmenlerin sevki ve geri gönderme merkezlerinde beslenmesi için açtığı ihaleler ödenek yetersizliği nedeniyle iptal oluyor.

Bora Erdin

Göç İdaresi Başkanlığı’nın 24 Kasım 2022 verilerine göre kentlerde yaşayan Suriyeli sayısı 3 milyon 530 bin 57 kişi olarak açıklandı.

Suriyelilerin yüzde 98.6’sı kentlerde yaşıyor. Yabancıların yoğun olarak yaşadığı Ankara, Antalya, Aydın, Bursa, Çanakkale, Düzce, Edirne, Hatay, İstanbul, İzmir, Kırklareli, Kocaeli, Muğla, Sakarya, Tekirdağ ve Yalova ile diğer kentlerdeki toplam 1169 mahalle, her türlü statüden tüm yabancıların başvurularına kapalı. Bu yerlere hiçbir uyruktan yabancı kabul edilmiyor.

Öte yandan Afgan ve diğer ülkelerden gelen göçmenlerin sayısı ise 500 bin olarak tahmin ediliyor. Kaçak göçmenler yakalandığında farklı kentlerde bulunan geri gönderme merkezlerine teslim ediliyor. 2022 sonu itibarıyla 30 geri gönderme merkezinin kapasitesi 20 bin 540’a ulaştı. İadesi yapılacak göçmenler bu merkezlerde gönderilecekleri güne kadar bekliyor. Yakalanan göçmenler Göç İdarelerinin açtığı ihalelerde kiralanan araçlar ile bu merkezlere taşınıyor. 2022’nin başından bu yana Malatya, Çanakkale, Adana, Ankara, Kütahya, Balıkesir, Edirne, Muğla, Çankırı, Niğde, İzmir, Kırklareli, Kayseri, Kocaeli, Yozgat gibi göçmenlerin yoğun olduğu illerde yemek ve geri gönderim merkezlerine taşınmaları için açılan ihaleler iptal oluyor. İhaleler çoğunlukla bir yıllık bir süreyi kapsıyor.

Ayrılan ödeneğin yetersizliği dışında açılan ihaleler teklif verilmediği için de iptal oluyor. Göçmen problemini en derinden hisseden İstanbul’da 2022 yılında sınırdışı etmek için açtığı ihale katılım olmayınca iptal edildi. İstanbul Valiliği İl Göç İdaresi Müdürlüğü’nün 2022 yılı sınır dışı sevklerine yönelik “1.250.000 km üzerinden şoförlü otobüs kiralama hizmet alımı” bu gerekçe ile iptal edildi. Kamu İhale Kurumu (KİK) tarandığında ise bu ihalenin yeniden açılmadığı ortaya çıktı.

9 MİLYAR AVRO AB’DEN

Avrupa Komisyonu 29 Kasım 2015’te düzenlenen Türkiye-AB Zirvesi’nde, Türkiye’deki Suriyeli sığınmacılar için 3 milyar Avro tutarında bir fon oluşturacağını taahhüt etmişti. 18 Mart 2016 tarihinde yapılan ikinci zirvede ise bu fonun tükenmesi durumunda ek 3 milyar Avro daha sağlayacağını açıklamıştı. 3+3 milyar Avro olarak planlanan fonun tamamı (6 milyar Avro) projelere bağlanmadı ve 4.3 milyar Avroluk kısmı Türkiye’ye ödendi. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB’nin Türkiye’yle göç anlaşması kapsamında 2024’e kadar ek 3 milyar Avro bütçe ayıracağını duyurdu.

PROJE BİTTİ ÖDENEK GİTTİ

AB gönderdiği fonun projelerde kullanılmasını şart koşuyor. Muğla “Ula geri gönderme merkezi düzensiz göçmen sevki şoförlü araç kiralama/taşımacılık hizmeti” ihalesi ise  ihalenin dayanağını ve ödenek kaynağını oluşturan “Düzensiz Göçmenlerin İadesi, Kabulü ve Barındırılması” konusunda Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün Desteklenmesi Projesi”nin 24.06.2022 tarihi ve sonrasındaki alımlar için geçerli olmaması kararı alınması üzerine ihale iptal edildi.