Eşitsizlik afet dinlemiyor: Depremin yükü kadının sırtında!

Depremzede kadınların sorunları da sorumlulukları da arttı. En temel ihtiyaçlarına ulaşmakta zorlanan kadınlar, iş yaşamından koparıldı. İstihdamda “kadın yevmiyesi” tanımı ortaya çıktı. Depremin yükünü taşıyan kadınlar, yas bile tutamadı.

Çağdaş Bayraktar

Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat depremlerinin üzerinden 11 ay geçti. Depremin birinci yıldönümüne günler kala başta barınma olmak üzere temel sorunlar hâlâ çözüm bekliyor. Bölgedeki sorunların büyük bir kısmının yükü ise kadınların omuzlarında. Bu duruma dikkat çekmek isteyen Kadın İşçi Dayanışma Derneği, Rosa Luxemburg Vakfı’nın katkılarıyla hazırlanan “Depremden etkilenen kentlerde kadınların ücretli-ücretsiz emeği” konulu çalışmasını dün kamuoyuyla paylaştı. 

RAPORLARA YANSIMIYOR

Depremden en çok etkilenen kentler arasında bulunan Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya’da 2023 yılının nisan, eylül ve ekim aylarında gerçekleştirilmiş saha çalışmalarının veri ve gözlemlerine dayanan raporda depremle beraber kadının sorumluluğunun daha da arttığına dikkat çekildi. Raporu hazırlayan Özgür Genç, birçok sorun gibi depremin yükünün de kadınların sırtına yüklendiğine, depremden etkilenen kentlerde yaşayan kadınların çalışma koşullarının raporlara genellikle yansımadığına işaret etti.

TEHDİT VE BASKI

Raporda, “Görüşülen kadınların büyük bir kısmının sigortasının olmadığı, tarım işçilerinin yanı sıra bazı fabrikalarda dahi kadınların sigortasız çalıştırıldığı” kaydedildi. Kadın istihdamının en çok düştüğü üç ilin Maraş, Malatya ve Hatay olduğu, deprem bölgesinde kadınların büyük bir kısmının asgari ücretin altında ücret aldığı ifade edildi.

Raporda, “Asgari ücretin deprem illerinde kadınlar için alınabilecek en yüksek ücret olduğu, bölgede asgari ücretin altında ücretlerin bile norm haline gelmiş olduğu, bu durumun beyaz yakalı kadınlar için de geçerli olduğu, bölgede sendikalaşmanın eskisinden de zor hale geldiği, kadınların pek çok tehdit ve baskıyla karşı karşıya olduğu” vurgulandı. Bölgede “kadın yevmiyesi” şeklinde bir ücretin ortaya çıktığı, bu şekilde eşit işlerdeki ücretlerdeki makasın daha da açıldığı aktarıldı.