Cumhuriyet tarihinde bu hafta (02 Mayıs 2022)

2 MAYIS 1977

1 Mayıs kutlamalarına ateş açan karanlık güçler meydanı kana buladı

Taksim'de 34 ölü, 136 yaralı

Yüzbinlerce kişinin katıldığı törende yer alan Belediye Başkanı Ahmet İsvan, "Polis şefine Sular İdaresi'nin üzerine mevzilenerek ateş edenleri gösterdiğimsırada dövülmeye başladım" dedi.

DİSK’e bağlı kuruluşlar, çok sayıda demokratik örgüt ve Türk–İş üyesi bazı sendikaların katıldığı 1 Mayıs İşçi Bayramı töreni, bazı kışkırtıcı unsurların saldırısıyla kana bulanmış, Taksim’in savaş alanına döndüğü olaylarda 34 kişi ölmÜş, 136 kişi yaralanmıştır. Ölenlerin 5’i kadın 2’si polistir. Olaylarla ilgili olarak 300 kişinin gözaltına alındığı açıklanmıştır. İstanbul’da dün akşam bütün hastaneler alârma geçirilmiş, sağlık ekipleri görevleri başına çağrılmıştır. Bu arada Vali Namık Kemal Şentürk’ün başkanlığında bir toplantı yapılarak durum değerlendirilmiş, kentte geniş ölçüde güvenlik önlemleri alınmış, bu amaçla Selimiye’den İstanbul yakasına bir jandarma taburu gönderilmiştir.

Olaylar sırasında ağır yaralanan bir kadını işçi arkadaşları hastaneye taşıdı. (Ara Güler)

TANIK İFADELERİ

Görgü tanıkları ilk silah sesleriyle beraber Sular İdaresi binasının üzerinde mevzilenmiş bir takım kişilerin alandaki kalabalığa doğru yoğun biçimde mermi sıkmaya başladıklarını bildirmişlerdir. Hemen hemen aynı anda Taksim Alanı'nın öteki köşesindeki İntercontinental Oteli'nin bulunduğu yerden ve yine görgü tanıklarının öne sürdüğüne göre otelden kalabalığa ateş edilmeye başlanmıştır. Mermi yağmuru altındaki Taksim Alanı'nı dolduran büyük kalabalıkta, özellikle Sular İdaresi ve İntercontinental önündeki kesimlerde büyük bir panik başgöstermiş, halk otelin ve yöredeki dükkanların içine girip kendilerini korumaya çalışarak ara sokaklara doğru kaçışırken, yoğun mermi yağmuru da tüm kalabalığı hedef alır biçimde yaygınlaşmıştır.

1 MAYIS 1978

Geçen yıl Taksim'deki törenlerin kanlı bitmesi üzerine tedirginlikle başlayan 1 Mayıs, bu yıl coşkuyla kutlandı. Taksim Alanı'ndaki kutlamalara 100 bini aşkın kişi katıldı. İstanbul’da miting alanı dışında her yerde sessizlik egemen olurken, Taksim'de tam anlamıyla bayram yaşanmıştır. DİSK Genel Başkanı Abdullah Baştürk, "Bütün dünyada olduğu gibi Türkiye’de de işçilerin bayramını kutluyoruz. Bütün dünya işçilerinin bayramını kutlarım" demiştir.

6 MAYIS 1972

Darağacında üç fidan

Ankara, (a, a ) - Ölüm cezasına mahkûm edilen Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan, Hüseyin İnan hakkındaki hüküm, bu sabah saat 02.00 – 03.40 arasında infaz olunmuştur.

Gezmiş, Aslan ve İnan Cebeci’deki Sivil Kapalı Cezaevi'nin avlusunda asılarak idam edilmişlerdir. Deniz Gezmiş 25 yaşında, Erzurum Ilıca bucağının Özlük köyü doğumlu. İstanbul Hukuk Fakültesi öğrencisi. Öğrenci boykot ve işgallerinin ön safında yer aldı, birçok kez tutuklandı.16 Mart 1971 günü Gemerek’te Emniyet kuvvetlerinin izlemesi sonunda sağlam olarak ele geçirilmişti. Yusuf Aslan 25 yaşında, Yozgat’ın Çekerek ilçesinin Kuşsaray köyü doğumlu. Orta Doğu Teknik Üniversitesi öğrencisi. Sivas’ a bağlı Şarkışla ilçesinde Emniyet kuvvetleri tarafından yaralı olarak ele geçirildi. Hüseyin İnan 23 yaşında, Sivas’ın Gürün ilçesi Bozüyük köyü doğumlu, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, İdari Bilimler Bölümü öğrencisi. Kayseri’ nin Pınarbaşı ilçesinde yakalandı.

SON SÖZLERİ

Sıkıyönetim Komutanlığı Basın–Yayın, Halkla Münasebetler Şubesi'nce Gezmiş, Aslan ve İnan’ın asılmadan önceki sözleri açıklanmaştır. Hükümlüler yaptıkları işten nadim olmadıklarını beyan ederek, "Yaşasın marksizm, Leninizm, kahrolsun emperyalizm, faşizm" demişlerdir. Avukatların talebi üzerine ailelerine verilen cenazeler, sabaha karşı 04‘te Yenimahalle Mezarlığı gusûlhanesine konulmuş, sabaha karşı 08’de de toprağa verilmiştir. Defin sırasında mezarlık çevresinde geniş güvenlik tedbirleri alınmıştır.

7 MAYIS 1930

Cumhuriyet 7 yaşında

Cumhuriyetin 7 Mayıs 1924 çarşamba günü intişar eden ilk nüshanın 1 inci sahifesi.

Mayıs 1924'ün 7'nci günü çıkmağa başlayan gazetemiz, taşıdığı kutsi ismin mefhumunu neşriyat hayatında kendine bayrak yapacağını vadetmişti. Halkın ve hakkın daima yüksek, daima pâk olmasını temine giden bu mefkûrenin bugün sahife gelmiş eserlerini seyrederken vicdanımızda cezbeli bir haz var. Yedi senelik hayat tarihimiz, dinmiyen bir şevkin, sinmeyen bir zevkin ulvî gayeye akışını naklediyor. Cumhuriyet kütlenin sesine ses uydurarak yürümek gibi çetin bir sahada muzaffer mahsuller almış olmakla müftehirdir. Cumhuriyet kendimin diye ele aldığı okuyucuları için, ihtiyaçları ve onların çareleri için bütün sahifelerini bir mücahede destanı yaptı. Fikir yolunda vasıta, vatan işlerinde özlü bir kaynak olmağa çalıştı. Halka arkadaş ve tamamen halkın malı olmak... Biz bununla iftihar ediyoruz. Her gün yeni bir tekâmül gösteren Cumhuriyet bundan sonra da kendileri için hiçbir şeyi esirgemeden çalışacaktır.

Dün Cumhuriyetin neşir hayatının 34 üncü yıldönümü münasebetile gazetemiz mensubları Liman Lokantasında toplu olarak yemek yemişlerdir.

3 MAYIS 1955

Bira serbestisi dün Mecliste tartışıldı

Muamele vergisinde değişiklik yapılması, ispirto ve ispirtolu içkiler inhisarı hakkındaki lâyihaların kabulünden sonra bira ve tabiî köpüren şarap ve viskinin istihlâk vergisine tâbi tutulmasına dair lâyihanın müzakeresine geçildi. Agâh Erozanın konuşması ise bir hayli gülüşmeye yol açtı. Erozan, "Memleketin sağlığı bakımından bira istihlâkının artması şayanı memnuniyettir. Yakında bira halkın gıda maddesi arasına geçecektir" diyordu. Bire mevzuunda Ortaşark pazarlarının bize açık olduğunu anlatan Fethi Çelikbaş daha sonra hazinenin istihlâk üzerinden kaybettiğini, gelir vergisinden kazanacağını izah etti.

3 MAYIS 1937

Holivuddaki grev

Holiwood 2 ( A. A ) - Sinema endüstrisinde çalışan on bin işçi, eğer sendikaları tanınmazsa, grev ilân edeceklerini kat’i surette bildirmiştir. Dört sendika; yani dekoratörler, ressamlar, berberler ve desinatörler grev ilânına şimdiden başlamışlar, stüdyolar önüne bekçiler ve gözcüler dikmişlerdir. Aktris ve aktörlerin bu greve iştirak edip etmiyecekleri daha belli değildir. Maamafih Aktörler Birliği, bu ihtimal üzerinde müzakerelerde bulunmuşlardır. Bu birliğin idare heyetinde, Robert Mongomemery, James Cagney, Joan Crawford, Boris Karloff ve Chester Morris vardır.  

6 MAYIS 1937

Holivuddaki grev devam ediyor. Grevciler bazı artistlerin stüdyolarda çalışmalarını hoş görmüyorlar. Başlıca stüdyoların önünde nöbet bekleyen grevciler, stüdyolara devam eden aktörleri teşhir etmek üzere kapıların önüne fotograf makineleri koymuşlardır. Grevciler alınan resimlerin şehrin duvarlarına asılacağını ilân etmektedirler. Bazı aktörler resimlerini güçlük çıkarmadan çektirmektedirlir. Bunlar cuma günü mensub oldukları sendikaların, ihtilâf hakkında bir karar vermesine intizaren çalışmağa devam edeceklerini beyan etmektedirler.

1 MAYIS 1957

Şeker Bayramı'nda gazetemiz 2 gün neşrolunmayacak

Bugün Şeker bayramının ilk günüdür. Yarın ve cuma günü gazetemiz çıkmayacaktır. Cumhuriyet sevgili okuyucularının bayramlarını tebrik ederken hepsine daha mesud, daha neşeli, daha bolluk içinde bayramlar diler. Arife günü çok hararetli geçti. Dün İstiklal caddesi ve Mahmudpaşa mahşeri bir hal almıştır. Şekerci dükkânlarının önünde kuyruklar yer yer 50 metreye yaklaşmıştır. (4 Mayıs gazetesinden): Bayram müddetince mahkemelere 27 vak’a intîkal etti, 36 dilenci yakalandı. Hâdiselerin ekserisi sarhoşluk, karşılıklı hakaret ve vasıtayla yaralamaya sebebiyetten meydene gelmiştir. Ayrıca hırsızlık suçundan da bir şahıs tevkif edilmiştir.