Cumhuriyet deprem bölgesindeydi: En büyük sorun asbest
Kahramanmaraş depremlerinden etkilenen kentler moloz dağlarıyla doldu. Alınmayan önlemler nedeniyle asbest bölgedeki en büyük tehlike halini aldı. Solunum yolu hastalıkları arttı.
Merve Kılıç11 ili etkileyen deprem resmi rakamlara göre 50 binin üzerinde canı alırken, onlarca bina enkaza döndü. Cumhuriyet, Türkiye’yi derinden sarsan felaketin birinci yıldönümünde Türk Tabipleri Birliği (TTB) organizasyonuyla depremlerin ağır yıkıma uğrattığı yerleşim yerlerindeydi. Adıyaman Gölbaşı’nda yurttaşların acılarına tanık olduk. Gözlerdeki çaresizlik, derinden etkiledi. Yurttaşlar, depremin üzerinden 1 yıl geçmesine karşın halen konteyner kentlerde yaşama tutunmaya çalışıyor. Gölbaşı’nda da en büyük sorun “asbest” olarak karşımıza çıkıyor. İlçede gezerken çeşitli yerlerde yığılmış molozlar dikkat çekiyor.
Yoğun toz
Öte yandan ağır hasarlı binaların yıkımının devam etmesi ilçede yoğun bir toza neden oluyor. Adıyaman Tabip Odası’ndan edinilen bilgiye göre ilçede toz nedeniyle astım ve koah rahatsızlıkları da artmış durumda. Adıyaman Tabip Odası’nın yapmış olduğu konteyner kenti geziyoruz. Diğer konteyner kentlere göre daha sorunsuz olduğu bilgisini alıyoruz. Tabip odası başkanına buradaki konteynerleri neden su basmadığını sorduğumuzda ise “İnşaat mühendisleri ve jeoloji mühendisleriyle görüş alışverişi yapılarak bilimsel kurallara uygun olarak yapıldığı” yanıtıyla karşılaşıyoruz.
‘BARINACAK BİNA YOK’
Gezilen tüm iller arasında en büyük yıkım ise Hatay’da. Kentte sık sık elektrik ve su kesintilerinin olduğunu ve tuvalet probleminin yaşandığı bilgisini alıyoruz. Hatay’ın girişinde uğradığımız benzinlikte ildeki sorunların ne kadar büyük olduğunu anlıyoruz. Çünkü benzinlikte “suyun bitmesi” nedeniyle tuvaletler kullanılamıyor. Depremin ardından bir yıl geçmesine rağmen kentte barınabilecek neredeyse tek bir bina yok. Sokaklar ıssız ve sessiz. Hava sisli, yerler çamur içinde. Elektrikler çok sık kesildiğinden şehir karanlığa boğulmuş durumda. Depremden sonra ayakta kalan birkaç otel var.
‘BAĞIRA BAĞIRA ÖLDÜLER’
Yurttaşlarla konuştuğumuzda tek bir ortak feryat var: “Devlet, depremin ilk 3 günü burada yoktu. Yakınlarımız bağıra bağıra öldüler. Kendi imkânlarımızla kurtarmamıza dahi izin vermediler.”
İldeki en büyük salgın: Psikolojik yıkım. Öte yandan kadınların psikolojisi... Ev içi şiddetin arttığı, aile içi huzurun bozulduğu en çok duyduğumuz sorunlardan oldu. İldeki yurttaşlar, halen tüm sorunları dayanışmayla kendileri çözmek için mücadele ediyor.