Cengiz Topel kimdir? Cumhuriyetin ilk hava harp şehidi Cengiz Topel'in hikayesi ve 64 olayı...
Türk Hava Kuvvetleri'nin 1964'te Kıbrıs'ta gerçekleştirdiği uyarı uçuşunda uçağı isabet alan ve paraşütle atlamasının ardından Rum askerlerince işkenceye maruz bırakılarak, öldürülen ilk şehidimiz Cengiz Topel'in yaşam öyküsünü 58.ölüm yıldönümünde derledik. Cengiz Topel kimdir? Cumhuriyetin ilk hava harp şehidi Cengiz Topel'in hikayesi ve 64 olayı...
cumhuriyet.com.trYüzbaşı Pilot Cengiz Topel, ölümünün 58.yılında yurttaşlar tarafından saygı ve minnetle anılıyor. Cengiz Topel'in yaşam öyküsünü Cumhuriyet okurları için derledik...
CENGİZ TOPEL KİMDİR?
Cengiz Topel, 2 Eylül 1934 yılında İzmit'te doğan Türk pilot yüzbaşıdır. Babası Trabzonlu (Çaykara) tekel tütün eksperi Hakkı Bey, annesi Mebuse Hanım’dır. Dört çocuklu ailenin üçüncü çocuğudur.
1964 HAVA OPERASYONU
8 Ağustos 1964 tarihinde Kıbrıs'taki Erenköy Direnişi'ne Türkiye'nin havadan müdahalesi sırasında Topel, Türk Hava Kuvvetleri’ne ait dörtlü F-100 kolunun lideri olarak görevlendirildi. Gemikonağı Limanı’nda bulunan Rum gemisini bertaraf etmek üzere dalış yaptığı sırada uçağı, uçaksavar ateşi ile yara aldı.
Koltuğunu fırlatıp uçaktan paraşütle atlayarak Peristeronari adındaki (günümüzdeki adı Cengizköy) Rum köyü yakınına indi. Onu kurtarmak için bir girişim oldu ancak sonuçsuz kaldı. Türkiye, pilotunun geri verilmesini talep etti ve aksi takdirde intikam taarruzları yapacağını bildirdi.
ESİR ALINARAK, İŞKENCE GÖRDÜ
Paraşütle inişinden sonra Topel'in başına gelenler konusunda çeşitli varsayımlar vardır. Bir varsayıma göre yakalanıp Güzelyurt'a götürülmüş, Güzelyurt girişinde dipçik darbeleri ile konuşturulamayınca üzerine ateş edilip yaralanmış ve Lefkoşa Rum Hastanesi'ne kaldırılmıştır.
Bir başka varsayıma göre ise Güzelyurt Rum Hastanesi'nde gözaltına alınmış, bilgi vermesi ve radyodan Türkiye aleyhine konuşması için işkence görmüş; ölümünün ardından naaşı Lefkoşa Rum Hastanesi'ne götürülmüştür. Ölümü, Rumlar tarafından radyo yolu ile duyuruldu. Açıklamaya göre Topel, 9 Ağustos'ta ölmüştü.
NAAŞI GÜNLER SONRA GETİRİLDİ
Türkiye'nin ısrarlı girişimleri sonucu 11 Ağustos 1964'te Lefkoşa Rum Hastanesi'nden alınarak Lefkoşe Genel Hastanesi'ne getirilen ve otopsi yapılan naaşı 12 Ağustos 1964 tarihinde Türkiye'ye getirildi. Kıbrıs'ta, Adana'da, Ankara ve İstanbul'da yapılan törenlerden sonra 14 Ağustos 1964 tarihinde Edirnekapı'daki Sakızağacı Hava Şehitliği'nde toprağa verildi. Topel, Kıbrıs'taki ilk Türk hava harp kaybı ve Türkiye'nin Cumhuriyet tarihindeki ilk kaybı olarak anılır.