Antalya içme suyuna nasıl kavuştu?

1800 yıl önceki antik su borularından 1920’lerdeki su borularına 1950’lerdeki su saatlerinden ilk su abonesinin kaydına kadar Antalya’da su şebekesinin tarihinin geçmişten günümüze izini ASAT tarafından düzenlenen sergide sürmek mümkün.

“ANTALYA’DA SUYUN 100 YILLIK SERÜVENİ”

Antalya Su ve Atık Su Genel Müdürlüğü’nün kurum ve kent hafızasının korunması ve gelecek nesillere aktarılması amacıyla yapımcılığını üstlendiği serginin küratörlüğünü Arkeolog Çağrı Yağar yaptı.  

Sergide 1928’de Antalya Elektrik Santrali ile kurumsallaşmasına başlayan su şebekesi yönetiminin, 1940‘lı yıllarda Elektrik Su Otobüs İşletmesi’ne, 1983’te Antalya Su Otobüs İdaresi’ne ve 1995 yıllında Antalya Su ve Atık Su Genel Müdürlüğü’ne dönüşümü sergileniyor.  

Başlangıç noktası 1921’de Antalya Mutasarrıfı Hilmi Uran’ın şehir şebeke suyunun kurulması için attığı ilk adımlarla işaretlenen sergi oluşturulurken kişisel anılardan, özel, kamu kurum ve gazete arşivlerinden faydalanıldı.

ANTALYA’DA ŞİŞE SUYUN ATASI BU SERGİDE

Antalya Limanı’na su borularını getiren gemilerin yanaştığı gün Adana’ya tayini çıkan Uran’ın şehir suyu şebekesi kurma girişimlerinin II. Dünya Savaşı’nın getirdiği yokluk nedeniyle uzun süre devamının gelmediğinin izlendiği sergide, 1940’lı yıllarda bugün Antalya Büyükşehir Belediyesi’nin ANTSU Markası ile ürettiği şişelenmiş suyunun Antalya’da ilk öncülü olan, 1944te bir bayram günü Demirciler Çarşısı’nda açılan bir dükkanda satışa sunulan Haşim İşcan Suyu hakkında da bilgiler bulunuyor. 

“VİCDANSIZ ŞOFÖR” ŞEHRİ NASIL SUSUZ BIRAKTI?

1960’lara kadar Kale’deki İskele Kaynağı’ndan Saka adı verilen su satıcılarının katırlar üzerine  yükleyip sattığı suyu içen Antalya halkı,  nihayet 1955 yılında  Hurma’dan bağlan şebeke ile  evindeki musluktan içme suyuna kavuşuyor. Hurma’yı daha sonra  Gürkavak takip ediyor. Bu tarihten sonra kent halkı için şebeke suyunun taşıdığı önemi, sergideki bir gazete kupüründe “Zalim Kamyoncu Antalya’yı Susuz Bıraktı” başlığındaki haberle, Konyaaltı’na bir kamyon şoförünün bir su borusunun üzerinden geçmesi ile şehrin susuz kaldığında gösterdiği tepkiden okunabiliyor. 

KENT HAFIZASI İÇİN YENİ PROJELER YOLDA

1955 yılında ilk su abonesinden bugün 1 milyon 468 bin 420 aboneye ulaşan kurumun verdiği hizmetin tarihini ortaya koyan sergi, ASAT Genel Müdürlüğü’nde ziyaretçilerini bekliyor. Sergi daha sonra Antalya kent meydanlarında da halkla buluşacak.  

ASAT’taki su yönetiminin sırtını çok köklü bir tarihe yasladığını belirten sergi ekibi, Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı’nın desteğiyle Antik, Roma, Helenistik dönemdeki insanlık tarihinde mihenk taşı özelliği taşıyan su yapılardan başlayarak Selçuklu, Osmanlı ve Cumhuriyet döneminin su yönetiminin ele alındığı “Antalya’da Suyun İzi ve ASAT” adlı bir başka araştırma projesi ile Antalya’da geçmişten bugüne belediyesi başkanları ile  kentte su yönetimi konusunda bir sözlü tarih projesi yürüttüklerinin bilgisini verdi