‘Paralar Saray’ın müteahhitlerine’

Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın 2023 Genel Faliyet Raporu’na göre, KÖİ kapsamında yap-işlet-devret modeliyle yapılan Aydın-Denizli Otoyolu için 107.3 milyon dolar ilave borç üstlenim taahhüdü verilen kredi sağlandı.  Bu ek borç üstlenim anlaşmasının tarihi 15 Eylül 2023. Kredinin avro olarak karşılığı 100 milyon avro. Toplam proje maliyeti ise 173.5 milyon avro. Bu proje için daha önce de 30 Aralık 2021’de borç üstlenim anlaşması imzalanmıştı. O zaman da 869.4 milyon dolar kredi sağlanmıştı. O anlaşma kapsamında toplam proje maliyeti 1.1 milyar avroydu.  Raporda, “2023 yılı içerisinde Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından Aydın-Denizli Otoyolu Projesi kapsamında 100 milyon avro tutarında ilave borç üstlenim taahhüdü verilmiş olup 2023 yılı sonu itibarıyla KÖİ modeli çerçevesinde yürütülen projeler için Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından verilen toplam borç üstlenim taahhüdü tutarı yaklaşık 16.6 milyar ABD dolarıdır” denildi. 

 'SARAY’IN MÜTEAHHİTLERİNE AKTARILIYOR'

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yanıtlaması istemiyle soru önergesi veren İYİ Parti Aydın Milletvekili Ömer Karakaş, “Eşsiz tarım ürünlerinin yetiştiği ovaları kalbinden hançerleyen bir KÖİ projesi yapılsın diye, milletimizin alın teri Saray’ın müteahhitlerine aktarılıyor” dedi. Projeye 2021 yılında 869.4 milyon dolar taahhüt verildiğine dikkat çeken Karakaş, “Yurttaşın cebinden bir kuruş çıkmadan yapılacağı söylenen otoyol için devletin şirkete garanti etmiş olduğu toplam 976.7 milyon dolar oldu” diye konuştu. 

 'BÖYLE DEVLET ANLAYIŞI OLMAZ'

Daha önce ihalesi 9 kez iptal edilen/ertelenen 163 km’lik Aydın-Denizli otoyolu Projesi’nde ilk kazmanın 2020 yılında vurulduğunu ve otoyolun bir bölümünün 2023’te kullanıma açıldığını belirten Karakaş, otoyol için 3 yılı yapım, 17 yılı işletme olmak üzere 20 yıllığına sözleşme imzalandığını anımsattı. Karakaş “2024 yılı da bitmek üzere ama bırakın yolun tamamının hizmete açılmasını hükümet hâlâ ödül mahiyetinde 107.3 milyon dolar ilave borç üstlenim taahhüdü veriyor. Borç üstlenim taahhüdü, herhangi bir nedenle projenin süresinden önce feshedilerek tesisin devlete devredilmesi halinde, projeyi finanse etmiş olan finans kuruluşlarına yapılacak bakiye ödemelerin Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılmasını ifade eder. Böyle bir devlet anlayışı olmaz” dedi.

‘FAKİRDEN ALIP ZENGİNE VERİYORSUN’

Karakaş, önceden yüklenici firmaların zamanında tamamlayamadığı işlerde cezai işlem uygulandığını anımsattı. Şimdi ise yaptırım uygulamak yerine gecikmeden dolayı zararın karşılanacağı taahhüdü verildiğine işaret eden Karakaş, “Yap işlet devret modeli ile zaten geçiş garantisi verip; fakirden alıp zengine veriyorsun. Bir de üstüne ‘sen yapamazsan teminatın benim’ diyorsun. Bu nasıl bir aymazlıktır ? İnsanların akılları ile alay eder gibi ‘sen yapamazsan kefilin benim’ diyor. Burada asıl kefil olan kim? Biziz. Bu taahhüt bedeli kimin cebinden çıkacak, hangi kaynaktan ödenecek ? 163 kilometrelik yolun kaç kilometresi hizmete açıldı ? Kaç kilometre kaldı ? Hangi aşamada ? Ne zaman hizmete girecek ? Bunların hepsi muamma. Vatandaşa karşı hiçbir şekilde şeffaf değiller” dedi.

ŞİMŞEK’E SORULAR

Karakaş, soru önergesinde Bakan Şimşek’e şu soruları yöneltti: “107.3 milyon dolar tutarındaki ilave borç üstlenim taahhüdünün gerekçesi nedir? Bu ilave borç üstlenimi hangi finansal kaynaklardan karşılanacaktır? Projenin finansmanında kullanılan borçlanmaların vadesi ve faiz oranları nedir? Söz konusu otoyol projesinin maliyetinin artmasına neden olan faktörler nelerdir? Projenin tamamlanma süresi ile ilgili herhangi bir gecikme veya erteleme söz konusu mudur? Bu projenin mali denetimi nasıl gerçekleştirilmektedir ? İlave borç üstlenim taahhüdünün Türkiye ekonomisine ve Hazine’ye olası etkileri nelerdir ? Daha önce ihalesi 9 kez iptal edilen ya da ertelenen 163 kilometrelik Aydın-Denizli Otoyolu’nun bugüne kadar kaç kilometresi tamamlanıp,hizmete açılmıştır? Yapımı devam bu projenin ne zaman hizmete açılması planlanmaktadır?"