Eski AYM raportörü Ali Rıza Aydın, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın adaylık tartışmalarına noktayı koydu: 'Rejim mi değişti!'

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın adaylık tartışmaları sürüyor. Hukukçu Ali Rıza Aydın, “Türkiye Cumhuriyeti 1923’ten bu yana devam ediyor. Yönetsel olarak yürütme organı içinde yapılan değişiklik, ‘Yeni rejime geçtik’ anlamına gelmez. Erdoğan aday olamaz” dedi.

Sefa Uyar

Eski Anayasa Mahkemesi Raportörü Ali Rıza Aydın, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın adaylık tartışmaları ve işleyecek yasal süreci Cumhuriyet’e anlattı.

Yüksek Seçim Kurulu (YSK) sürecinin bu gibi tartışmalarda son safha olduğunu söyleyen Aydın, “Anayasa hükümleri çok açık. İfadeyi doğru okumak gerekir. Hüküm ‘bir cumhurbaşkanı’ ifadesiyle başlamıyor. ‘Bir kişi en fazla iki defa cumhurbaşkanı olabilir’ deniyor. ‘Kişi’ göndermesiyle önceki seçimlerin neye göre yapıldığı tartışmasının anlamı kalmıyor. Bu kural, 2017 anayasa değişikliğinin kuralı değil. Daha önce de vardı. Buradan hareketle mevcut cumhurbaşkanının, iki kez cumhurbaşkanlığı yaptığı için Meclis seçimleri yenileme kararı almazsa zamanında yapılacak ya da daha erken tarihte yapılacak seçimde yeniden aday olması olanaksız” dedi. 

"HUKUKSAL DEĞİL"

İktidarın yürüttüğü yeni rejim tartışmasını da eleştiren Aydın, “Türkiye Cumhuriyeti 1923’ten bu yana devam ediyor. Yönetsel olarak yürütme organı içinde yapılan değişiklik, ‘Yeni rejime geçtik’ anlamına gelmez. Dolayısıyla adaylık tartışmasına girmek ve ‘eğer olursa’ diye tartışmaya devam etmek, devamın hukuksal olmadığı anlamına gelir. Siyasetin, aday olması mümkün olmayan birinin adaylığına karşı anayasadaki tüm demokratik yolları, daha hukuka sıra gelmeden kullanması ve demokratik mücadeleyi göstermesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.

Tüm tartışmalara karşın başvurunun gerçekleşmesi durumunda işleyecek sürece de değinen Aydın, “Başvuruyu yapılan makamın, kurumun bunu denetlemesi gerekir. Bir kişinin cumhurbaşkanı adayı olup olamayacağına ilişkin ön denetimi yapacak ve aday listesinin kesinleştirileceği makam YSK’dir” ifadelerini kullandı. 

Ali Rıza Aydın

"İTİRAZ EDİLEMİYOR"

YSK’nin yapısı üzerinden yaşanan tartışmalara değinerek “‘YSK zaten cumhurbaşkanının emrinde’ demek, başka bir yanlışı getiriyor. Aynı YSK seçimleri yapacak, seçimleri yönetecek ve denetleyecek. Madem böyle bir düşünce var, konuyu buralara taşımamak ve öncesinde çözmek gerekiyor” diye konuştu. YSK’nin adaylık başvurusunu reddedebileceği ya da kabul edebileceğini aktaran Aydın, YSK’nin başvuruyu kabul etmesinin ardından aday listesinin kesinleşeceğini ve seçim sürecine girileceğini söyleyerek “Oradaki karar kesin. Bu konuda itiraz edilemiyor. YSK aday listesini ilan ettiği anda kesin hale geliyor” dedi. 

"ASIL SORUN, AÇIKÇA ADAY OLAMAYACAĞI BİLİNEN BIR ADAYIN, ADAY YAPILMASIDIR"

Yargı makamlarının içtihat değişikliğine gidebileceğini ve sonradan ortaya çıkacak yollarla adaylığa ve cumhurbaşkanı seçimine yönelik hukuk sürecinin yürütülebileceğini vurgulayan Ali Rıza Aydın, “‘Adaylık da seçime girmesi de uygun değil’ gibi bir yol ortaya çıkarsa, mazbatanın geri alınması söz konusu olur. YSK kararlarına itiraz edilemese de hukuk yolu her zaman açık. Demokratik hukuk devleti içinde seçimden sonra itiraz yolu ortaya çıkarsa, anayasanın hak arama özgürlüğü her zaman açık. Seçimden sonra dahi bununla ilgili hukuksak hak arama yolları denenebilir. Ama asıl sorun, açıkça aday olamayacağı bilinen bir adayın, aday yapılması sorunudur. Ondan önce önlem alınmazsa sonradan kontrolünün yapılması ve sonuç alması güç olabilir” uyarısında bulundu.