Erdoğan 2 yıl önce 1 milyon demişti... 2028’e kadar hedef 850 bin

Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2025 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nın ‘uluslararası göç’ bölümünde yer alan veriler iktidarın sığınmacı politikasındaki çelişkiyi gözler önüne serdi. Programda Türkiye’nin bulunduğu coğrafi konum ve sosyoekonomik ‘gelişmiş düzeyi’ nedeniyle düzensiz göç hareketlerine maruz kaldığına işaret edildi. Eylül 2024 verileri temel alınarak Türkiye’de bulunan yabancı sayısının 4,6 milyon ‘dolaylarında’ olduğu, geçici koruma altındaki Suriyelilerin sayısının 3,1 milyon olduğu ve ikamet izniyle bulunan yabancıların ise 1,1 milyon olduğu açıklandı.  Suriyelilerin ‘gönüllü, güvenli ve onurlu’ geri dönüşünü desteklediğini söyleyen iktidar programda, Haziran 2024’e kadar yaklaşık 658 bin kişinin ülkesine geri dönüşünün sağlandığını bildirdi. 2024 yılı içerisinde yakalanan düzensiz göçmen sayısının ise 160 bin ‘civarında’ olduğu açıklandı. 

"YAŞAM KOŞULLARININ ÇEKİCİLİĞİ"

İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı’nın 2024-2028 Stratejik Planı’nda ise gönüllü geri dönüş yapan Suriyeli sayısının 2025 yılında 700 bin, 2026’da 750 bin, 2027’de ise 800 bin, 2028’de ise 850 bine çıkması hedeflendi. 2028 yılına kadar 3,1 milyon olduğu açıklanan Suriyelilerin yaklaşık yüzde 27.4’ünü geri göndermeyi öngördüğünü belirten bakanlığın geri dönüş programı için ayrılan maliyet tahmini ise 3 milyon 500 bin TL olarak verildi. Programın ‘riskler ve kontrol faaliyetleri’ bölümünde ise ‘kaynak ülkelere kıyasla Türkiye’de yaşam koşullarının çekici olması ve yurttaşlık beklentisi’ risk olarak değerlendirdi. Sığınmacılara ‘haksız yurttaşlık’ verildiği yönündeki iddialarla eleştirilen iktidar, sığınmacıların ‘yurttaşlık beklentisinin ve yaşam koşullarının çekiciliğinin’ geri gönderim için risk oluşturduğunu kabul etti.

GENÇ NÜFUS DEVAM EDECEK

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 3 Mayıs 2022 tarihinde Suriye’nin kuzeyinde bulunan İdlib’e Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) eşgüdümünde inşa edilen briket evlerin açılış töreninde yaptığı konuşmada Türkiye’deki 1 milyon Suriyelinin ülkelerine ‘gönüllü dönüşünü’ sağlayacak bir proje için hazırlık yapıldığını söylemişti. AKP iktidarının 2022 yılından bu yana Suriyelilerin geri dönüşüne ilişkin hedefini gerçekleştiremediği görüldü. Ayrıca programda geçici koruma altındaki Suriyelilerin yüzde 41’inin 15 yaş altı çocuklardan oluştuğu kaydedilerek, çalışma çağındaki nüfusun payının yüzde 57, yaşlı nüfus payının yüzde 2 düzeyinde olduğu belirtildi. “Mevcut genç nüfus yapısının önümüzdeki dönemde de devam etmesi beklenmektedir” ifadesi kullanıldı. 

BİRİNCİ SIRADA RUSLAR

Programda uluslararası koruma başvuru sahibi kişilerin sayısının 230 bin ve 2024 yılı içerisinde yakalanan düzensiz göçmen sayısının 160 bin civarlarında olduğu duyuruldu. İkamet izniyle bulunan yabancıların yüzde 71’inin İstanbul, Antalya ve Ankara’da yaşadığı; 2024 yılında ikamet izniyle bulunan yabancılar arasında Rusya, Türkmenistan, Irak, Suriye ve İran uyrukluların ön sıralarda yer aldığı kaydedildi.