Ekonomik krizle baş edemeyen AKP, oy kaybetmemek için para saçtı

AKP elektrik ve doğalgaz faturalarını düşük tutmaya çalışıyor. Geçen yıl 3.5 milyar TL olan kurumlara yapılan sübvansiyonlar 51.7 milyar TL’ye çıktı. BOTAŞ, TMO, Elektrik Üretim AŞ gibi kurumların görev zararı 150.3 milyar TL’ye ulaştı. Kur korumalı mevduatın bütçeye yükü ise 75.6 milyar TL’yi aştı.

Mustafa Çakır

Yurttaşın kullandığı temel giderlere zam üstüne zam yapan, doların yükselmesine neden olan ekonomi politikaları ile maliyetleri de katlayan iktidar, şimdi de seçim öncesinde elektrik ve doğalgaz faturalarını düşük tutabilmek için bütçeyi sonuna kadar kullanıyor. Botaş ve Elektrik Üretim AŞ gibi kurumlara yapılan sübvansiyonlar ağustosta bütçenin “borç verme” kalemini fırlattı. Kur korumalı mevduatların (KKM) bütçeye sadece gider olarak yükü 75.6 milyar TL’yi aştı.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, ağustos ile ocak-ağustos dönemi bütçe verilerini yayıMladı. Ağustosta bütçe giderleri 302.3 milyar TL, bütçe gelirleri 305.9 milyar TL oldu. Geçen yıl ağustosta 40.8 milyar TL fazla veren bütçe, bu yıl ağustosu 3.6 milyar TL fazla ile kapattı. Ocak-ağustos döneminde ise bütçe giderleri 1 trilyon 735.2 milyar TL, bütçe gelirleri 1 trilyon 768.3 milyar TL oldu.  

- VERGİ GELİRLERİ COŞTURDU: Ağustosta geçen yıla göre 131.1 milyar TL olan gelirler  271.8 milyar TL’ye, ocak-ağustos döneminde ise 712.8 milyar TL’den 1.4 trilyon TL’ye yükseldi. Kurumlar vergisi gelirleri geçen ağustosa göre 46.4 milyar TL’den 101.1 milyar TL’ye, ÖTV 18.3 milyar TL’den 39.3 milyar TL’ye çıktı. Faiz giderleri ise ağustosta geçen yıla göre 13.6 milyar TL’den 22.6 milyar TL’ye, ocak-ağustos döneminde ise 128.1 milyar TL’den 173.9 milyar TL’ye çıktı. 

- ÖRTÜLÜ 2.4 MİLYAR TL’YE ULAŞTI: “Örtülü ödenekten” ağustosta 442.4 milyon TL harcanırken, 8 aylık toplam harcama ise 2.4 milyar TL’ye ulaştı. Geçen yılın tamamında harcama 2.7 milyar TL’ydi.  “Görevlendirme gideri” olarak adlandırılmaya başlanan görev zararları sekiz aylık dönemde 150.3 milyar TL’ye ulaştı. Toprak Mahsulleri Ofisi’ne (TMO) ağustosta 1 milyar TL, Türkiye Kömür İşletmeleri’ne (TKİ) de 177.1 milyon TL verildi. BOTAŞ’a da 5 milyar TL görevlendirme gideri aktarılmıştı. Sosyal güvenlik kurumlarının görev zararları ise ocak ayından bu yana 117.5 milyar TL’ye ulaştı. 

- BORÇ VERME KALEMİ ARTTI: Ağustosta bütçe giderleri içerisinde “borç verme” kalemindeki artış dikkat çekti. Geçen yıla göre 3.5 milyar TL’den 51.7 milyar TL’ye çıktı. 8 aylık toplam ise 144.8 milyar TL’ye ulaştı. Elektrik ve doğalgazdaki sübvansiyonlar için bütçeden milyarlarca lira aktarıldı. 

- KKM BÜTÇEYİ YUTUYOR: KKM’ler için bütçeden ağustosta 15 milyar TL daha çıktı. Marttan bu yana sadece bütçe gideri olarak toplam yük 75.6 milyar TL’ye ulaştı. Bunun dışında vazgeçilen vergi nedeniyle de bütçenin 10 milyar TL’nin üzerinde kaybı var. Merkez Bankası dahil edildiğinde KKM’lerin kamuya toplam yükü 170 milyar TL’nin üzerine çıkmış durumda.

‘CEZA’ YAĞMURU SÜRÜYOR

HMB Muhasebat Genel Müdürlüğü’nün Ağustos 2022 bütçesiyle ilgili yayımladığı detay verilere göre, toplam para cezası gelirleri Ağustos 2021’e kıyasla yüzde 104 artarak 2 milyar 901 milyon liraya ulaştı. Bu gelirler ilk sekiz ayda da yüzde 80.4 yükselişle 21 milyar 507 milyon lira oldu. Cezalarla ilgili yıllık bütçe tahmini 29.9 milyar lira ilan edilmişti.