Belediye başkanları miras oyların İYİ Parti’ye kaymasına engel olamıyor

20 yıldır CHP’nin domine ettiği Trakya’da CHP mevzi kaybederken, İYİ Parti’nin yıldızı parlamaya başladı.

Özkan Başaran

Trakya’da CHP ve geleneğini taşıyan partiler, çok partili yaşam boyunca genellikle önde olsa da merkez sağ partilerin her zaman anlamlı oyu olmuştur. Örneğin 1991 seçimlerinde Doğru Yol Partisi, neredeyse tüm Trakya’yı süpürmüştü. ANAP ve DYP’nin Türkiye genelinde yüzde 20’lerde oy aldıkları dönemlerde CHP şimdiki düzeyde baskın değildi. Bu partiler yavaş yavaş eriyince Cumhuriyetçi seçmenler, tercihini CHP’den yana kullanmaya başladı. Trakya’daki merkez sağ odaklı seçmenin CHP’yi tercih etmesin en önemli nedeni, Atatürk’e ve değerlerine olan sevdasıydı. AKP gibi bir partinin rejime ve yaşam şekline müdahale edeceği korkusu da merkez sağ seçmeni CHP’ye yöneltmişti. Hatta öyle ki Ekmeleddin İhsanoğlu’na en yüksek oranda oy veren kentler Trakya kentleriydi.

Bu tablo, 2019 yerel seçimlerine kadar böyle devam etti. Türkiye genelinde çok başarılı olan CHP, Trakya’da birçok belediyeyi AKP’ye kaptırdı. Örneğin Tekirdağ’da 2014’te 11 ilçenin tamamına sahip olan CHP, başta merkez ilçe Süleymanpaşa olmak üzere üç ilçeyi AKP’ye kaptırdı. Edirne’de Keşan gibi tarih boyunca CHP’nin domine ettiği önemli bir ilçe AKP’ye gitti. Az daha Kırklareli merkez, Cumhur İttifakı’na kaybediliyordu. Bu olumsuz durum, CHP Genel Merkezi tarafından yeterince sorgulanamadı. 

VEKİL KAYBEDEBİLİR 

Kamuoyu araştırmaları AKP’nin Trakya’da oy kaybettiğini ancak yerel seçimlerde olduğu gibi CHP’nin de oy kaybetmeye devam ettiğini gösteriyor. Oy kaybı çakılma düzeyinde değil belki ama bazı seçim çevrelerinde 3-5 bin oy aynı zamanda bir milletvekili kaybına neden olabilir. Halkı bunaltan görülmemiş ekonomik krizin siyasi iktidarı yıpratması, hayatın olağan akışına çok uygun. Peki CHP neden Trakya’da oy kaybediyor? Birinci sebebi miras oylara yaslanan yakın geçmişteki ve mevcuttaki CHP’li birçok belediyenin gereğince çalışmaması, parti içi rekabete daha fazla konsantre olarak halka beklenen hizmetleri verememesi, halkın güvenini kaybetmesi ile sonuçlanıyor. Kırklareli, Lüleburgaz, Uzunköprü, Çerkezköy, Çorlu gibi Trakya’daki başarılı belediye başkanları da bu olumsuz durumu önlemeye yeterli olamıyor. 

‘İÇ REKABET’

Son dönemde özellikle parti içi eğitim gibi konularda başarılı olan örgütlerin iç çekişmelerden ötürü yansıtılması gereken birlikteliği yansıtamaması, “nasılsa garanti” mantığı CHP’nin oylarının düşmesinin bir diğer önemli sebebi. Bir adım öne çıkan her isim ya da grup, kişisel kariyer hevesine kapılıp, oyları artırmak yerine, iç rekabete konsantre oluyor. Kişiselleşen CHP siyasetiyle önü kesilen gençlerin başka mecralarda siyaset yapma arayışı oluşuyor. Bu anlayış da birçok yeni yüzün siyasete girmesine engel teşkil ediyor. 

Uzaklaşanlar ise görüldüğü kadarıyla İYİ Parti’ye gidiyor. Anketlere göre şu sıralar İYİ Parti’nin Trakya ortalaması yüzde 25 seviyelerinde. AKP Trakya’da köklenemedi ancak merkez sağın her zaman karşılık bulduğu Trakya’da merkez sağa oynayan İYİ Parti’nin sosyolojik taban bulması muhtemel. İYİ Parti genel seçimlerde Trakya’da oy oranı ve milletvekili sayısını artırırsa 2024 yerel seçimlerinde birçok belediye için alternatif haline dönüşecektir. İYİ Parti ivmesini koruyabilir ve CHP de hata yapmaya devam ederse, CHP’nin kalesi olarak görülen Trakya’yı orta vadede 90’lardaki merkez sağ gibi domine edebilme potansiyeline sahip.