AKP ve MHP birlikte açıklıyor: Yeni 'seçim barajı' teklifi Meclis'te

Cumhur İttifakı, Milletvekili Seçimi Kanunu ve Siyasi Partiler Kanunu'nun yanı sıra ilgili kanunlarda yapılması düşünülen değişiklikler konusunda yürütülen çalışmaları tamamladı.

Bu kapsamda hazırlanan Milletvekili Seçimi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, AKP Siyasi ve Hukuki İşlerden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı ile MHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız tarafından Meclis Başkanlığı’na sunuldu.

YAZICI: 'YÜZDE 7'YE DÜŞÜRÜLMESİNİ TEKLİF EDİYORUZ'

AKP Genel Başkan Yardımcısı Yazıcı, seçim barajının düşürülmesini de içeren kanun teklifini, TBMM Başkanlığı'na sunduklarını bildirdi. Yazıcı, "15 maddelik yasa teklifiyle yüzde 10 olan seçim barajını yüzde 7 olarak teklif ediyoruz. Siyasi partilerin TBMM'de grup kurma şartını kaldırıyoruz" dedi.

15 maddelik teklif AKP ve MHP'nin ortak imzasıyla verildi. Teklif kabul edilirse seçim barajı yüzde 7'ye düşürülecek. Seçimlere katılabilmek için Meclis'te grup kurmak yeterli sayılmayacak, örgütlenmesini yeterli oranda tamamlayan partiler seçimlerde yer alabilecek. 

Teklifle, ittifakı oluşturan partilerin çıkaracağı milletvekili sayısı, seçim bölgesinde ittifak içinde elde ettiği oy sayısı esas alınarak, D'Hondt uygulamasıyla belirlenecek.

AKP - MHP ORTAK AÇIKLAMASI

AKP Genel Başkan Yardımcısı Hayati Yazıcı ile MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, Meclis'te seçim kanunu teklifinin detaylarını açıkladı.

Yazıcı'nın açıklamalarından öne çıkan başlıklar şu şekilde:

"Teklifin birinci maddesinde ülke seçim barajını 7'ye indirilmesini teklif ediyoruz. İkinci madde ile ittifakın aldığı oy toplamı, ülke barajını geçtiği takdirde seçim bölgelerinde milletvekili hesabı ve dağılımı ittifaktaki her partinin oy sayısı dikkate alınarak bu maddenin 3. fıkrasına göre yapılır. Bunu öneriyoruz."

"Üçüncü maddede siyasi partilerin seçimlere katılmalara ilişkin TBMM'de grubu olması koşulunu madde metninden çıkarıyoruz. Siyasi partilerin takip eden her seçimde örgütlenme oranında işlemlerinin yapmış olmasının aranmasını öngörmüş oluyoruz."

"KURA ÇEKMEK SURETİYLE..."

"Teklifimizin 5. maddesi ile 238 sayılı kanunun 15. maddesinde düzenlenen il seçim kuruluna ilişkin yeni bir düzenleme öneriyoruz. Bu düzenlemeye göre, il seçim kurulu başkan ve üyeleri ile yedek üyelerini birinci sınıfa ayrılmış hakimler arasından kura çekmek suretiyle belirlenmesi için bir düzenleme getiriyoruz. Birinci sınıfa ayrılmış hakim yoksa kıdem esasına göre düzenleme getiriyoruz. Teklifin 6 maddesi ile benzer düzenlemeyi ilçe seçim kurulları için öneriyoruz."

'EN SON SEÇMEN İBARESİ'

"Teklifin 8. maddesi ile yapılacak seçimlerde yerleşim yeri adresine göre oluşturulan 1 yıl önceki adres için güncelleme işlemi yapılır diyoruz. 

Teklifin 9. maddesi ile adresi kapanmış olması sebebiyle adres kayıt sisteminde gözükmeyenler en son kayıt olan adresine göre seçmen kayıt edilir diyoruz. Vatandaşın kütükten düşmesini önlemeyi hedefliyoruz.

Teklifin 10. maddesi ile adres kapanması sebebiyle adres kayıt sistemlerinde gözükmeyenler için 'en son seçmen olduğu' ibaresini ekliyoruz."

"BAŞBAKAN SÖZÜNÜ MADDENİN METNİNDEN ÇIKARIYORUZ"

"Teklifin 11. maddesi ile Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne uyum düzenlemesi yapıyoruz. Burada 65. maddedeki Başbakan ve Bakanlara ilişkin yasakları, Bakanlara diye düzenliyoruz. Gene Başbakan sözünü madde metninden çıkarıyoruz. 

Teklifin 12. maddesi ile 2972 sayılı mahalli idareler ile mahalle muhtarlıkları seçimi kanununun 32. maddesine şu fıkrayı öneriyoruz; seçim soncuna göre, ilk sırada yer alan muhtar adayı seçilme yeterliliğine sahip olduğunu en geç 1 ayda belgelenmesi halinde mazbata verilir, o süreçte getirilmezse 2., 3. ve devam ediyor,  bu da muhtar seçimlerinin yanlış uygulama ile yenilenmesi uygulamasını kaldırmayı hedefliyor."

"DAHA FAZLA PARTİNİN MECLİS'TE BULUNMASI HEDEFLENDİ"

MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız'ın açıklamaları ise şu şekilde:

"Kanun teklifinin ülkemize, milletimize hayırlar getirmesini diliyorum. Siyasi Partiler Kanunu ile seçim kanunlarının içeriği o ülkenin demokrasi standardını gösteren önemli uygulamalardır. Kanun teklifi ile milletvekilleri seçim kanununda yüzde 10 olarak uygulanan ülke Seçim Barajı yüzde 7'ye indirilmesi önerilmektedir. Dava fazla partinin, görüşün Meclis'te bulunması hedeflenmiştir."

"SEÇMEN İRADESİ GÖZETİLDİ"

"Seçim barajı değiştirilmektedir. İttifakı oluşturan partilerin her birinin çıkaracağı vekil sayısının hesaplanmasında seçim bölgelerinde aldıkları oy oranları ile belirlenecektir. Siyasi partilere ve bağımsız adaylara rakamların büyüklüğüne göre milletvekilliği tahsis olunur. İttifak içinde görünür olan her partinin ittifak dışında görünürlüğü yükseltilmiştir. Seçmen iradesinin kendi partisi dışında başka partilere yansımaması da gözetilmiştir."

"TEKLİF İLE DEMOKRASİ ÇITASI YÜKSELECEK"

"TBMM'de grubu bulunmak Meclis faaliyetleri ile ilgili bir konudur. Seçime katılmak için teşkilatlanma ve kongresini yapmış olma şartı yeter bir şart olarak öne çıkarılmıştır. Salt grup kurmuş olmak seçime katılmak için yeterli görülmemiştir. Bu kanun teklifi ile ülkemizin yükselmiş olan demokrasi çıtası daha da yükselecektir."

İTTİFAK OYLARI NASIL DAĞILACAK?

Toplantının ardından gazetecilerin 'İttifak oyları nasıl dağıtılacak?' sorusunu yanıtlayan AKP'li Yazıcı, şöyle konuştu:

"Mevcut durumda ittifak barajı geçince oylar ittifak içinde toplanıyor ve ittifak ayrı kategori haline geliyor. Partilerin oy oranına göre dağılımı hesabıyla kendi içinde hesaplanıyor. Burada biz bunu ayrıştırdık, her partinin D'Hondt uygulamasında görünür olmasını sağladık. Aldıkları oy ittifak içinde belirlenecek sonra partinin oy miktarı genel D'Hondt sırasında işlenecek."

MHP'li Yıldız ise aynı soruya "Türkiye Genel Barajı'nı ittifakla geçecek ancak vekil çıkarması kendi oyuna bağlı, artık oyla vekil çıkaramayacak" şeklinde yanıt verdi.

"ERKEN SEÇİM TARTIŞMALARINA DA SON VERİLMİŞTİR"

AKP'li Yazıcı, "Cumhurbaşkanı ile ilgili bir yasaklama, sınırlama söz konusu değil, dolayısıyla bizim de çalışmamızın konusu değil. Biz bir uyum düzenlemesi yaptık sistemle ilgili, kanunda yer alıyordu Başbakan onu çıkarttık. Biz burada uyum düzenlemesi yapıyoruz. Başbakan mevzuatta olmadığı halde kanunda yer alıyor, bu düzenlemeyi yapıyoruz" dedi.

Yıldız ise "Bu kanun 1 yıl içinde uygulanmaz, bu da erken seçim tartışmalarına son vermiştir" diye konuştu.

DESTİCİ KARŞI ÇIKMIŞTI

Cumhur İttifakı'nın en küçük ortağı BBP Genel Başkanı Mustafa Destici, yüzde 7 baraja karşı çıkıyor. Destici, AKP ve MHP'nin anlaştığı yüzde 7'lik seçim barajına tepki göstererek, "İttifak ortakları olarak bir araya geleceğiz. Ama bu haliyle kalırsa ben teklife oy vermem" demişti. Destici, daha önce de ittifak sisteminde barajın bir öneminin kalmadığını, yüzde 3 olması gerektiğini dile getirmiş, yüzde 5 olmasına da olumlu bakacaklarının mesajını vermişti.

GEREKÇE 'MHP'DEKİ DÜŞÜŞ' MÜ?

Daha önce barajın düşürülmesinin, MHP’nin oylarındaki gerilemeyle ilgili olduğu yorumları yapılmıştı. Mevzuata göre seçim kanunlarındaki değişikliklerin, uygulanabilmesi için seçimden en az 1 yıl önce yapılması gerekiyor.