Uzmanı uyardı: 'Konuşma gecikmesi gelişim geriliği işareti olabilir'

Büyüme teriminin vücut boyutlarının artmasını, gelişmenin ise biyolojik fonksiyonların değişimini ve olgunlaşmasını ifade ettiğini dile getiren Çocuk Sağılığı ve Hastalıkları Kliniği’nden Uzm. Dr. Ferda Yapıcı Köklü, gelişim geriliği hakkında uyarılarda bulundu.

AKRANLARIYLA İLETİŞİM KURAMAMASI GÖZ ARDI EDİLMEMELİ

Uzm. Dr. Ferda Yapıcı Köklü, gelişim geriliğini biyolojik ya da çevresel koşulların yetersizliği nedeniyle çocuğun sosyal, duygusal gelişim alanlarında yaşıtlarına göre geri kalması durumu olarak tanımladı.Gelişim geriliğinde en büyük işaretin konuşma gecikmesi olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Köklü, “Boy ve kilosunun yaşıtlarından geride kalması durumu da olabilir ancak şart değildir. Gelişme geriliği sosyal becerilerde eksiklik, saldırganlaşma ve hırçınlık, akranlarıyla iletişim kuramama, zihinsel alanda gerilik, kavramların, neden-sonuç ilişkilerinin, problem çözme becerisinin gelişmemesi olarak özetlenebilir” ifadelerini kullandı.

AĞIR BESLENME BOZUKLUKLARI NEDEN OLABİLİR

Gelişim geriliğinin nedenlerinden bahseden Uzm. Dr. Ferda Yapıcı Köklü, “Genetik hastalıklar, erken doğuma ait sorunlar, doğum ağırlığının düşük olması, doğumda oksijensiz kalma, menenjit, kan şekerinin düşmesi, sarılık, epilepsi, ağır beslenme bozuklukları gibi tıbbi nedenler olabilir. Çağımızda en sık görülen neden ise anne, babanın ya da çocuğun bakımıyla sorumlu kişinin yeterince uyarıcı, sağlıklı bakım sağlamamasından kaynaklanır. Özellikle çalışan anne-babalarda çocuğun uzun süre değişik bilişsel etkinlikler yapmadan zaman geçirmesi, telefon-tablet bağımlılığı, akranlarıyla yeterince oynayamaması nedenler arasındadır. Çocuk oyunla öğrenir, sevgi ve ilgiyle gelişimini tamamlar, bu durumdan yoksunsa gelişme geriliği kaçınılmazdır” şeklinde konuştu.

DÜZENLİ HEKİM KONTROLÜ İHMAL EDİLMEMELİ

Gelişim geriliğini anne ya da babanın anlamasının veya kabullenmesinin çok zor olduğunu vurgulayan Uzm. Dr. Ferda Yapıcı Köklü, şunları söyledi:

“Çoğunlukla olması gereken gelişim becerilerini büyüdükçe tek başlarına kazanacaklarını düşünürler. En sık karşılaşılan sorun konuşma gecikmesinin, sosyal yetkinliğinin zayıf olmasının doğal bir süreç olduğunun sanılmasıdır. Bu nedenle çoğu gelişme geriliği olan çocuk, geç tanı alır. Çocuklarda gelişim bozukluğunun önlenmesinin en iyi yolu düzenli çocuk hekimi kontrolleridir. Doktor gerekli gördüğünde çocuk nörolojisi, çocuk psikiyatristi ve gelişim uzmanı yönlendirmesi yapacaktır.”

GELİŞİMSEL TARAMA TESTLERİ UYGULANABİLİR

Gelişim geriliğinin bebeklik döneminde de anlaşılabileceğine dikkat çeken Uzm. Dr. Köklü, “Bu dönemde öykü ve ayrıntılı nörolojik muayene değerli bilgiler sağlar. Daha detaylı değerlendirmeler için ise gelişimsel tarama testleri yardımcıdır. Bayley bebek ve küçük çocuklar için gelişim ölçeği (1-42 ay arası) testi, Denver gelişimsel tarama testi (0-6 yaş), Ankara gelişim envanteri testi (0-6 yaş) ile ince motor, kaba motor, kişisel sosyal beceri ve dil olmak üzere dört temel gelişim alanı değerlendirilir” ifadelerini kullandı.

ERKEN TEŞHİS OLDUKÇA ÖNEMLİ

Gelişim geriliği erken tanı aldığında özellikle ilk yaşta, hızlı bir şekilde tedavi edilebileceğinin altını çizen Uzm. Dr. Köklü, “Genetik, biyolojik hastalıklar dışında ilaç tedavisi gerektirmez. Yoğun eğitim programları ve özel eğitimlerle tedaviye başlanır. Tedavide en önemli nokta çocuğun tüm hayatının ve çevresinin düzenlenmesidir. Verilen eğitim, uzman yardımı, ilgi ve sevgiyle geçirilen kaliteli zamanla birlikte çocuktaki gelişme geriliğin hızlı bir şekilde düzeldiği görülecektir” diyerek sözlerini noktaladı.