Afetzedeye 'bak işte hayatta kaldın, şanslısın!' denmemeli

Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Uzman Psikolog Serra Hacısalihoğlu, “Bu kadar felaket yaşanan bir ülkede psikolojik ilk yardım mutlaka gerekli olan bir şey. İlk etapta nasıl davranacağımızı bilmiyoruz. Mesela, ‘Bak işte hayatta kaldın, şanslısın daha ne istiyorsun’ gibi bir cümlenin bir afetzedeye söylenmemesi gerekiyor" dedi.

Doğal afetlere maruz kalanlara psikolojik ilk yardım ile psikososyal desteğin doğru şekilde verilmesi, sağlıklı iletişim kurulabilmesi ve organizasyon sağlanabilmesi konusunda KTÜ’de uzmanların da katılımıyla ‘Afet İletişim İş Birliği’ paneli düzenlendi. Osman Turan Kongre Merkezi’ndeki panele bilim insanlarının yanı sıra AKUT Trabzon ekibi de dinleyici olarak katıldı.

‘AFET SONRASI BAZI RUHSAL TEPKİLERİN OLMASI NORMAL’

Panelde afetler sonrasında psikososyal müdahalelerle ilgili bilgi veren KTÜ Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı'nda görevli Prof. Dr. Evrim Özkorumak Karagüzel, afetler sonrasında psikolojik desteğin ikinci planda olsa dahi önemli olduğunu söyledi. Afete maruz kalanlara sosyal ve fiziksel destek sağlandıktan sonra psikolojik destek verilebileceğini anlatan Prof. Dr. Karagüzel, “Böyle bir afet sonrasında bazı ruhsal belirtilerin ortaya çıkması çok anormal, beklenmeyen bir durum olarak görülmüyor. Anormal bir durum karşısında ortaya çıkan normal tepkiler olarak kabul ediliyor. O nedenle müdahaleden çok ziyade takip öneriliyor. Ancak yüksek riskli gruplarımız varsa veya belirti açısından riskli gördüğümüz gruplar varsa bunların takibi öneriliyor. Genel olarak afetten etkilenen kişilerle beraber olmak, dinlemek, anlamaya çalışmak, duygularını paylaşmasına izin vermek, istedikleri miktarda anlatmalarını sağlamak ve orada onlar için olduğumuzu vurgulamak bize düşen kısım. Profesyonellerden önce kişilerin aile ve sosyal desteklerinin sağlanması önemli” dedi.

‘İLK AŞAMADA YAPILMASI GEREKEN YANINDA DURMAK, DİNLEMEK’

Depremlerin sıklıkla yaşandığı günümüzde psikolojik ilk yardımın önemli bir konu haline geldiğini ifade eden KTÜ Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı Uzman Psikolog Serra Hacısalihoğlu da afetzedelerle iletişim kurarken bazı cümleler ve ifadelerden kaçınılması gerektiğini anlattı. Hacısalihoğlu, “Bu kadar felaket yaşanan bir ülkede psikolojik ilk yardım mutlaka gerekli olan bir şey. İlk etapta nasıl davranacağımızı bilmiyoruz. Böyle bir durum yaşayan kişilere doğru müdahaleyi bilemeyebiliyoruz. O yüzden herkesin bilmesinde fayda var. Mesela, ‘bak işte hayatta kaldın şanslısın daha ne istiyorsun’ gibi bir cümlenin bir afetzedeye söylenmemesi gerekiyor. Hatta ilk aşamalarda yapılması gereken tek şey sadece yanında durmak, dinlemek. Çok müdahale etmek deyince çok fazla şey söylemek olarak algılıyoruz. Sadece o sırada dinlemek bile çok büyük bir destek aslında. O esnada ihtiyacı su, yemek bulmaksa bu süreçte yanlarında bulanmak. Dolayısıyla sadece yaşamsal şeyleri desteklemek bu süreçteki amaç olmalı” ifadelerini kullandı.

‘ARAMA KURTARMA EKİPLERİ DE İNSAN’

6 Şubat’ta meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında bölgede arama kurtarma çalışmalarına katılan AKUT Trabzon ekibinin lideri Köksal Ofluoğlu da panelde deneyimlerini ve ekibinin sonrasında yaşadıklarını paylaştı. Ofluoğlu, “Arama kurtarma ekipleri de birer insan. Yaptıkları çalışmalardan etkilenebiliyorlar. Çalışma sonrasında mutlaka bir psikoterapi almalarından fayda var. Bizde bunu bütün gönüllü arkadaşlarımıza öneriyoruz. Kendimiz de uyguluyoruz” dedi.