Kraliçenin veda zamanı
Shakespeare, Hamlet adlı tiyatro eserinde Danimarka Prensi Hamlet’in; babasını öldürdükten sonra tahta geçen ve annesiyle evlenen amcası Claudius’a karşı verdiği iktidar ve intikam mücadelesini anlatır. Saray entrikalarında Osmanlı’yı aratmayan Danimarka Krallığı tahtı, varlığını sürdürerek geçtiğimiz günlerde anneden oğula geçti. Kuruluşu Viking Kralı “Yaşlı Gorma”ya ve 958 yılına dek uzanan krallık, 1972’den beri Kraliçe II. Margrethe tarafından yönetiliyordu.
Ali Haydar Nergis / İsveç (Malmö)Babası 9. Frederik’in ölümünden sonra tahta geçen 84 yaşındaki Kraliçe II. Margrethe, bazı sağlık sorunları yaşıyordu. Geçen yıl geçirdiği bel rahatsızlığı nedeniyle güçlükle yürüyordu. Yılın son gününde, görevden ayrılmaya karar verdiğini açıkladı. II. Margrethe, Danimarka Krallık Sarayı’nda, 14 Ocak’ta düzenlenen törenle, tahtı 55 yaşındaki büyük oğlu Prens 10. Frederik’e bıraktı.
ALTIN KAPLAMA FAYTONLA GELDİ
Başkent Kopenhag’da düzenlenen devir teslim törenini izlemek için on binlerce Danimarkalı ve yabancı ülke temsilcileri sabah erkenden Saray’ın önünde toplandı. Saatlerce beklendi. Ayakta duramayan yaşlılar, tekerlekli sandalyelerle, bebekli anneler çocuk arabalarıyla geldiler. Soğuk kişilikli ve duygularını pek belli ettirmeyen Danimarkalılar arasında, “Kraliçe çok yaşa! Kral Frederik çok yaşa!” nidaları arasında ağlayanlar vardı. Ülkeleri ne denli gelişirse gelişsin, demokrasileri ne denli işlerlik kazanırsa kazansın, insanlar nostaljik geçmişlerinden vazgeçemiyor. Tören sırasında sarayın önünde trafik karmaşası yaşanmadı. Başbakan, bakanlar, milletvekilleri, yabancı ülke temsilcileri, tören alanına lüks makam araçlar yerine belediye otobüsleriyle, taksilerle, bisikletlerle geldiler. Kraliçe II. Margrethe altın kaplamalı faytonuyla, halkın arasından göründüğünde uğultulu bir duygu seli yaşandı.
10. Frederik tahtı devralırken yaptığı kısa konuşmasında hamasete yer vermedi. Yalın bir dille, “Amacım, Danimarka’nın birleştirici kralı olmaktır’’ demekle yetindi.
Yeni kral, sadece Danimarka’nın değil, Grönland ve Faroe Adaları’nın da kralı olacak...
“Anayasal monarşi” ile yönetilen Danimarka’da, krallık sembolik bir anlam taşıyor. Ülke, seçilmiş parlamento, başbakan ve bakanlarca yönetiliyor.
10. Frederik’in eşi yeni Kraliçe Mary Donaldson, Avusturalya’da dünyaya gelmişti. Emlak işleriyle uğraşıyordu. Frederik’le bir barda tanıştılar. Uzunca bir sohbetten sonra Frederik, Danimarka veliaht prensi olduğunu söyledi. Mary, önce inanmadı. Gülümseyerek karşıladı bu sözleri. Frederik’in sarhoş olduğunu sandı. “Öyleyse ben de Monako prensesiyim” demek geldi içinden… O akşamki karşılaşma, 2004’te evlilikle noktalandı. Şimdi Christian, Isabella, Vincent ve Josephine adlı dört çocukları var.
‘SANATIN KRALİÇESİ’
Görevden ayrılan Kraliçe II. Margrethe, Hitler’in Danimarka’yı işgal ettiği günlerde, 16 Nisan 1940’da Kopenhag’da doğdu. 1972’de babası öldüğünde erkek kardeşleri yoktu. Üç kız kardeşten en büyüğü Margrethe idi. 1953 yılında çıkarılan, kadınların da krallık görevini yerine getirebileceklerine ilişkin yasadan yararlanarak tahta çıktı. 1967 yılında soylu bir Fransız ailesinden gelen Prens Henrik’le evlenen kraliçe, eşini saray işlerine karıştırmadı. Margrethe, yeni Kral Frederik ve Joachim’in annesidir.
II. Margrethe, Cambridge ve Sorbonne üniversitelerini bitirdi. İngilizce, Fransızca, Almanca ve İsveççe biliyor. Kraliçe, görev yaptığı sırada, sanat ve kültürel alanlarındaki etkinlikleriyle dikkati çekti. Desinatör ve kostüm tasarımcılığının yanı sıra resim de yapıyordu. Danimarka Kraliyet Balesi ve Danimarka Tiyatrosu’nda çalıştı. 1981 yılında Fransız yazar Simone de Beauvoir’nın “Bütün İnsanlar Ölümlüdür” adlı eserini Dancaya çevirdi. J.R.R. Tolkien’in “Yüzüklerin Efendisi” kitabı başta olmak üzere Danimarka’da yayımlanan ba zı kitapların kapağını çizdi.
alihaydarnergis@gmail.com