Otomotiv sektöründe satış sonrası kaygı

Otomotiv Satış Sonrası Ürün ve Hizmetleri Derneği (OSS) 2023 yıl sonu Sektörel Değerlendirme Anketi’ni açıkladı. Ankete göre, 2023 yılının son çeyreğinde, 2022’nin aynı dönemine göre yurtiçi satışlarda dolar bazında ortalama yüzde 15.11’lik artış gerçekleşti. Bu dönemde dağıtıcı üyelerin satışlarında dolar bazında yüzde 12.59 artış görülürken, üretici üyelerdeki artış oranı yüzde 18.92 oldu. Üretici üyelerin yüzde 56.8’i önümüzdeki üç ayda yatırım planlarken, 2023 yılının üçüncü çeyreğinde gözlemlenen problemlerin başında “döviz kuru ve kurdaki artış” geldi. 

SATIŞTA ARTIŞ BEKLENTİSİ

Ankette, 2024 yılıyla ilgili beklentilere de yer verildi. Buna göre sektör, 2024 yılında yurtiçi satışlarda dolar bazında yüzde 8.82 oranında artış bekliyor. Yılın ilk çeyreğindeyse artışın yüzde 5.38 olması tahmin ediliyor. 2022’de yüzde 60 olan tahsilat süreçlerinde 2023’te de bir değişiklik olmadığını ifade eden OSS Derneği üyelerinden yüzde 25.8’i tahsilat sürecinin daha iyi hale geldiğini, yüzde 19.4’ü ise daha kötüye gittiğini belirtti. Ankete katılan üyelerin yüzde 63.4’ü 2023 yılında istihdamını artırmış. Üyelerin yüzde 28’i söz konusu dönemde istihdamını korurken 2022 yılına kıyasla istihdamının azaldığını belirten üye oranı ise yüzde 8.6 seviyesinde. 

DÖVİZ KURU PROBLEMİ

OSS üyelerinin 2023 yılında gözlemlediği problemlerin başında yüzde 69.9 ile “döviz kuru ve kur artışı” geliyor. Üyelerin yüzde 48.4’ü “kargo maliyeti ve teslimat problemleri”ni sektör için en büyük ikinci sıkıntı olarak nitelendirdi. Ankete katılanların yüzde 46,2’si nakit akışında yaşanan problemlere, yüzde 38.7’si de gümrüklerde yaşanan problemlere işaret etti. Ayrıca katılımcıların yüzde 36.6’sı mevzuat değişiklikleri, yüzde 14’ü de iş ve ciro kaybını önemli sorunlar olarak sıraladı.

Ankete göre önümüzdeki üç ayda yeni yatırım yapmayı düşünen üyelerin oranı yüzde 48.4. Bir önceki ankette üretici üyelerin yüzde 43.8’i yatırım planlarken yeni ankette bu oran yüzde 56.8’e yükseldi. Dağıtıcı üyelerde ise bu oran yüzde 50’den yüzde 42.9’a geriledi. Ankete katılan üyelerin yüzde 17.2’si önümüzdeki üç ayda sektörün daha iyiye gideceğini, yüzde 32.2’si kötüye gideceğini öngördü. 

İHRACAT ARTTI

OSS Başkanı Ali Özçete, “2023 yılı maalesef ki 6 Şubat depreminin yıkıntıları, döviz kurlarındaki hareketlilik, borçlanma maliyetlerinin artması, yüksek enflasyonist ortam, krediye ulaşılabilirlik, sıfır araç arzındaki gecikmeler nedeniyle 2. el fiyatlarındaki fahiş dalgalanmalar gibi büyük sorunları içerisinde barındıran bir yıl oldu. 2024 yılı özelinde ve gelecek yıllarda otomotiv satış sonrası sektörünü etkileyen konuların başında ise elektrikli ve otonom araçlar için gerekli yedek parçaların üretimi, dijitalleşme, otomasyon ve robotik kullanımının yaygınlaşması gibi birçok önemli konu başlığı bulunuyor. Bu değişimlerin tedarik zinciri dinamiklerini ve hizmet sağlayıcılar arasındaki ilişkileri ciddi anlamda etkileyeceğini söyleyebiliriz” açıklamasını yaptı. 

2024 yılının ekonomik ölçekli belirsizliği ve araç arzı sorununun yerini biriken fazla stoklara bırakması nedeniyle araç satıcılarının yıla biraz tedirgin başlayacağını düşündüklerini belirten OSS Başkanı Özçete, “Yılın 2. ve 3. çeyreklerinde ileri yönlü pozitif bir seyirle devam edeceğimizi öngörüyoruz. Küresel ölçekte bakacak olduğumuz zaman sektörümüzü bu yıl da en çok ilgilendiren konuların başında elektrikli araçlar geliyor. Elektrikli araç pazarında Çin’in yaptığı güçlü yatırımlar Avrupa ülkelerinde üretim ve ihracat yapma açısından biraz tedirginlik yaratmış durumda. Türkiye’de elektrikli araçlara duyulan ilgi ve yapılan yatırımlar oldukça yüksek seviyelerde seyrediyor. 2023 yılının dört ayrı çeyreğini incelediğimiz zaman bir önceki yıla göre rekor seviyelerde elektrikli araç satışı rakamları elde edildi. Bu durumun 2024 yılında da artarak devam edeceğini öngörüyoruz” dedi.