BUGÜN günlerden Cumhuriyet Kitap! (25 Ağustos 2022)

- Tüm yapıtlarında “karanlık” diye betimlediği siyah toplumun Birleşik Devletler’de yaşadığı çileleri dile getiren 1931 doğumlu Nobel Edebiyat Ödüllü ilk Afrikalı-Amerikalı kadın yazar Toni Morrison kapağımızda.

Yapıtlarında belli ırkların, belli ırklara üstünlüğünün savunulduğu, etnik kökenlerin soylulukla ilintisinin savlandığı, her türlü insanlık dışı muamelenin yaşatıldığı dönemde, tarihin çileli Afrika topluluğu ve kültürünü konuşturur, söz hakkı verilmeyen insanların özgül tarihine ışık tutar Morrison.

88 yıllık yaşamı 2019’da “Everybody’s somebody” (Herkes, biridir!) diye diye sonlandığında usta yapıtlarını ve “Siyahlar ve beyazlar, kadınlar ve erkekler; bu dünya sizin, bizim, hepimizin!” sloganını miras bırakır insanlığa. Z. Doğan Koreli’nin yazısı…

- Üçüncü sayfamızda, neredeyse tüm kitaplarını ortaklaşa yazmış Rus yazarlar İlya İlf ve Yevgeni Petrov’un, yüzyıl önce kaleme aldıkları ve okuyucuları eğlenceli bir Rusya turuna çıkardıkları kültleşmiş gülmece romanları On İki Sandalye’yi (Çeviren: Mustafa Kemal Yılmaz / Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları) incelediği yazısıyla Nursun Erel yer alıyor.

- Mehmet S. Aman, usta yazar Öner Yağcı ile duru, akıcı ve çarpıcı anlatımı ile 90’lı yıllara kapı araladığı, küreselleşmenin her alanda yarattığı yozluk, baskıcı bir ideolojinin yarattığı karanlık ve kendine yabancılaşan toplum içerisinde aydınlığı arayan bir avuç insanın umut dolu öyküsünü anlattığı anı-romanı Yediveren’i (Cumhuriyet Kitapları) konuşuyor.

- Zafer Zorlu, Seyhan Erözçelik’in 160. Kilometre Yayınları’nca iki cilt olarak ‘kitap bir (1980-1996)’ ve ‘kitap iki (1994-2011)’ adlarıyla yayımlanan tüm şiirlerini inceliyor.

- Tülin Tankut, Gülsüm Cengiz’in adı geçen şair ve yazarların yapıtlarından özenle seçilmiş alıntılara yer verdiği; edebiyatçıların çocuklarıyla da bağlantı kurarak birinci elden tanıklıklarla kaleme aldığı, mektuplar, notlar gibi özgün belgeler ile yazıları tarayarak ulaştığı yeni bilgileri de fotoğraflar eşliğinde paylaştığı kitabı Bir Edebiyat Durağı / Küçükçekmece’yi (Küçükçekmece Belediyesi Kültür Yayınları) değerlendiriyor.

- Şerif Mehmet Uğurlu, Selda Uygur’un küçük bir kızın çocukluğundan ergenliğine uzanan süreçte büyükbabası ve ondan kalan bazı yazılı notlar yardımıyla zamanda sıçramalar yaratan deneyimlerini anlattığı, 2020 yılı Turgut Özakman İlk Roman Yarışması’nda birincilik ödülü kazandığı ilk romanı Babalar ve Kızları’nı (Bilgi Yayınevi) inceliyor.

- H. Hande Orhon Özdağ, Çok Kısa Bir Başlangıç Serisi’nin (İstanbul Kültür Üniversitesi Yayınevi-İKÜ) Bernard Crick’in tarihi hayli tartışmalı bir kavramı kısmen farklı üç hikâye “Bir ilke ya da yönetim öğretisi olarak demokrasi, kurumsal düzenlemeler ve anayasal aygıtlar kümesi olarak demokrasi ve (…) bir davranış biçimi olarak demokrasi” üzerinden ele aldığı incelemesi “Demokrasi”yi irdeliyor.

- Meleksima Alp, Mehmet Güler’in sevinci, üzüntüsü, cesareti, korkaklığı, ihaneti ve dostluğuyla insanı anlatan; yüreklerde, barış ve kardeşlik duyguları yeşerten romanı Taş Üşümesi’ni (h2o Kitap) tanıtıyor.

- Çağatay Yaşmut, Armağan Tunaboylu’nun “Metin Çakır” karakterinden sonra yarattığı polis “Berkun İstanbullu”nun kahramanı olduğu, sinematografik bir anlatımı ve sürpriz finaliyle modern bir “Katil kim?” polisiyesi niteliğindeki Polisiye Yazarının Ölümü’nü (Maceraperest Kitaplar) inceliyor.

- Cengiz Taşcı, Murat Cem Miman’ın 1950’lerde İzmiri’nde, İstanbullu bir şirketin yeni açılan İzmir sinemalarının muhasebe işlerini yürütmek için görevlendirdiği pursantaj memuru İbrahim’in çevresinde gelişen, İzmir’deki sinema geçmişini, yaşamı renklendiren sinemanın yavaş yavaş bir pazar olmaya başladığı yılları da bir belgesel biçiminde sunarken toplumsal değişimin ipuçlarını da verdiği romanı İnsan Bir Gemi’yi (Yakın Kitabevi) değerlendiriyor.

- Y. Bekir Yurdakul, Nesibe Çakır’ın UNESCO’nun 2014’te Dünya Kültür Mirası listesine aldığı Bergama’nın uzak geçmişine bir yolculuk sunduğu Pergamon’un Kayıp Hazinesi’ni (Can Çocuk) ve Dr. Recai Bazancir’in “çocuk edebiyatı” dergiciliğinde ülkemizdeki kilometre taşlarını anımsattığı ve çocuk yazını alanındaki yolculuğumuza da ışık tuttuğu araştırması Türkiye’de Çocuk ve Gençlik Dergilerinde Halk Edebiyatı Türleri’ni (Duvar Yayınları) tanıtıyor.

- Vitrindekiler ve Mustafa Başaran’ın hazırladığı Bulmaca ile düşün trafiği sürüyor!

İyi okumalar...

Gamze Akdemir

Kitap Dergi, BUGÜN gazeteniz Cumhuriyet’le birlikte...