Türk şiirinin usta kalemi, 61. yıl önce yurdundan uzakta yaşama veda etti: Memleket Nâzım Hikmet

Özgürlüğe hasret, memlekete, sevgiliye, adalete, güneşe hasret Nâzım Hikmet... 

“Yoldaşlar, ölürsem o günden önce yani, öylece gibi de görünüyor 

Anadolu’da bir köy mezarlığına gömün beni 

ve de uyarına gelirse tepemde bir de çınar olursa 

taş maş da istemez hani.” 

Diyor usta şair “Vasiyet” şiirinde... 

Memleket sevdası ve özlemiyle son nefesini veren Nâzım Hikmet: 

“1902’de doğdum doğduğum şehre dönmedim bir daha 

geriye dönmeyi sevmem 

üç yaşımda Halep’te paşa torunluğu ettim on dokuzumda Moskova’da komünist Üniversite öğrenciliği / kırk dokuzumda yine Moskova’da Tsekaparti konukluğu / ve on dördümden beri şairlik ederim.” 

Kendi “Otobiyografi”sinde böyle yazmış... 

Sevdaları, sonuna kadar inandığı davası, tüm dertlerini, yaşadığı tüm güzellikleri yani hissettiklerini kelimelere, şiire dökmesi, bugün her yerde mumla aradığımız adalet duygusu, özgürlük tutkusu, işte tüm bunlar, Nâzım Hikmet’i evrensel bir değer yapan... 

VATAN HAİNİ 

Nâzım Hikmet vatan hainliğine devam ediyor hâlâ. 

Amerikan emperyalizminin yarı sömürgesiyiz, dedi Hikmet. 

Nâzım Hikmet vatan hainliğine devam ediyor hâlâ." 

Bir Ankara gazetesinde çıktı bunlar, üç sütun üstüne, kapkara haykıran puntolarla, 

bir Ankara gazetesinde, fotoğrafı yanında Amiral Vilyamson'un 

66 santimetre karede gülüyor, ağzı kulaklarında, Amerikan amirali Amerika, bütçemize 120 milyon lira hibe etti, 120 milyon lira. 

"Amerikan emperyalizminin yarı sömürgesiyiz, dedi Hikmet 

Nâzım Hikmet vatan hainliğine devam ediyor hâlâ." 

Evet, vatan hainiyim, siz vatanperverseniz, siz yurtseverseniz, ben yurt hainiyim, ben vatan hainiyim. 

Vatan çiftliklerinizse, 

kasalarınızın ve çek defterlerinizin 

içindekilerse vatan, 

vatan, şose boylarında gebermekse açlıktan, 

vatan, soğukta it gibi titremek ve sıtmadan kıvranmaksa yazın, 

fabrikalarınızda al kanımızı içmekse vatan, 

vatan tırnaklarıysa ağalarınızın, vatan, mızraklı ilmühalse, vatan, polis copuysa, 

ödeneklerinizse, maaşlarınızsa vatan, vatan, Amerikan üsleri, Amerikan bombası, Amerikan donanması topuysa, vatan, kurtulmamaksa kokmuş karanlığımızdan, 

ben vatan hainiyim. 

Yazın üç sütun üstüne kapkara haykıran puntolarla:

Nâzım Hikmet vatan hainliğine devam ediyor hâlâ. 

Nâzım Hikmet 

YAŞAMAYA DAİR 

Yaşamak şakaya gelmez, 

büyük bir ciddiyetle yaşayacaksın 

bir sincap gibi mesela, 

yani, yaşamanın dışında ve ötesinde hiçbir şey beklemeden, 

yani bütün işin gücün yaşamak olacak. 

Yaşamayı ciddiye alacaksın, 

yani o derecede, öylesine ki, 

mesela, kolların bağlı arkadan, sırtın duvarda, 

yahut kocaman gözlüklerin, 

beyaz gömleğinle bir laboratuvarda 

insanlar için ölebileceksin, 

hem de yüzünü bile görmediğin insanlar için, 

hem de hiç kimse seni buna zorlamamışken, 

hem de en güzel en gerçek şeyin 

yaşamak olduğunu bildiğin halde. 

Nâzım Hikmet 

BÜYÜK ŞAİR, ŞİİRLERLE VE ŞARKILAR ANILACAK

Türk şiirinin büyük kalemi Nâzım Hikmet, yaşamını yitirişinin 61'inci yılında yurdun dört bir tarafındaki etkinlikleri sizler için derledik: 

İSTANBUL: Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı, Beşiktaş Belediyesi ortaklığında bugün (3 Haziran) 12.00'de, Beşiktaş Sanatçılar Parkı'nda, Mehmet Aksoy'un Nâzım Hikmet heykeli önünde anma düzenleyecek. 

Anmada Mazlum Çimen, şairden besteler seslendirecek, vakıf yönetim kurulu üyesi, sanatçı Altan Gördüm Nâzım Hikmet şiirleri okuyacak. Aynı akşam, Artİstanbul-Feshane’de Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı ve Eyüpsultan Belediyesi iş birliğinde ‘Nâzım Hikmet'i Anıyoruz" etkinliği düzenlenecek. Program saat 19.00'da Sunay Akın'ın “İstanbul'un Nâzım Planı” söyleşisiyle başlayacak. Livaneli Orkestrası-Ferhat Livaneli gecede şarkılarıyla yer alacak. Anmada, "Bilinmeyen Yönleriyle Basında Nâzım" sergisi de yer alacak. Program 19.00’da Artİstanbul Feshane’de yapılacak. 

ANKARA: Çankaya Belediyesi, Karikatürcüler Derneği iş birliği ile şairin anısına özel bir etkinliğe ev sahipliği yapıyor. Tüm dünyadan karikatüristlerin Nâzım Hikmet'i yeniden yorumladığı eserlerden oluşan “Nazım Hikmet Karikatürleri Sergisi”, bugün Doğan Taşdelen Çağdaş Sanatlar Merkezi'nde ziyaret edilebilecek. 

BURSA: Bursa Büyükşehir Belediyesi, “Bursa Nâzım Hikmet Yılı-2024” etkinlikleri kapsamında, şairi “Çok Şükür Yaşıyoruz-Şarkılarla, Şiirlerle Nâzım Hikmet” başlıklı bir programla anıyor. Bugün saat 19.00'da, Tayyare Kültür Merkezi'nde düzenlenecek etkinlikte Gülcan Altan, Vedat Sakman ve Jehan Barbur, Nâzım Hikmet'in şiirlerinden bestelenen şarkıları, Hakan Pişken ve Yeşim Koçak da şairin şiirlerini seslendirecek. 

İZMİR: İzmir Büyükşehir Belediyesi, 15'ler Birlik Dayanışma Bilim ve Kültür Derneği, Ege 78'liler Demokrasi ve Dayanışma Derneği, İzmir 68'liler Platformu işbirliğiyle Türk edebiyatının önemli isimlerinden Nâzım Hikmet'i ölümünü 61'inci yıl dönümünde “61 Yıllık Hasret Nâzım Hikmet” başlıklı anma etkinliği düzenleyecek. Kent Arşivi, Müzeler ve Kütüphaneler Şube Müdürlüğü tarafından düzenlenen etkinlik, bugün saat 18.00'de Kültürpark'ta yer alan İzmir Sanat'ın bahçesindeki Nâzım Hikmet Anıtı’nın önünde başlayacak. Etkinlikte Haluk Çetin'in gitar dinletisi, Özgür Başkaya'nın şiir dramatizasyonu, Okan Yüksel'in okuyacağı şiirlerle birlikte gazetemizin yazarı Ataol Behramoğlu, yazar Ömer Erdoğan ve Prof. Dr. Şerife Yalçınkaya’nın konuk olduğu söyleşi, Grup Son Dakka'nın Nâzım Hikmet şiirleriyle bestelenen seçme şarkıları seslendireceği dinleti yer alacak. 

İzmir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları (İzBBŞT) ise İsmet İnönü Sahnesi’nde saat 20.30'da usta şairin yazdığı “Yolcu” adlı oyunu seyirciyle buluşturacak. Şair, İzmir’in Selçuk ilçesinde de “Bedreddin Oratoryosu” ile anılacak. Efes Selçuk Belediyesi'nin düzenlediği etkinlik bugün saat 20.30’da İstasyon Meydanı’nda izlenebilecek. 

ANTALYA: Konyaaltı Belediyesi, şairi, Belgin Dalar’ın “Nâzım Şiirleri Sergisi” ile anacak. Sergi bugün, Konyaaltı Belediyesi Ana Hizmet Binası Fuaye Alanı’nda, saat 15.00’te açılacak. Sergi, 7 Haziran'a kadar görülebilecek. 

DENİZLİ: Denizli Büyükşehir Belediyesi, Karikatürcüler Derneği işbirliğinde, Nâzım Hikmet için 50 eserden oluşan karikatür sergisi düzenleyecek. Sergi, bugün 10.00- 17.00 saatleri arasında Delikliçınar Meydanı’nda görülebilecek. 

ARTVİN: Hopa Belediyesi Nâzım Hikmet’in “Vasiyet” şiirinden yola çıkarak 61. ölüm yıldönümünde tüm belediyeleri çınar ağacı dikmeye davet etti. Hopa Belediye Başkanı Utku Cihan, "Bugün saat 11.00'de tüm belediyeleri uygun görecekleri bir alana, bir parka, bir bahçeye ya da heykelinin hemen yakınına bir çınar ağacı dikmeye ve Nâzım’ın vasiyetini yerini getirmeye, Nâzım’ı Anadolu’da yaşatmaya davet ediyoruz” dedi.