Matematiksel İmha Silahları

Hem birey hem de toplum olarak geleceğimizi şekillendiren kara kutu modellerinin; yani matematiksel imha silahlarının özgeçmişleri nasıl sıraladığını, kimlere nasıl kredi verdiğini (veya vermediğini), çalışanları nasıl değerlendirdiğini, seçmenleri nasıl hedeflediğini ve sağlığımızı nasıl izlediğini göz önüne seren Cathy O’Neil, Matematiksel İmha Silahları’nda (Çeviren: Akın Emre Pilgir / Tellekt Yayınevi) modelcileri ve politikacıları algoritmalarla ilgili daha fazla sorumluluk almaya davet ediyor.

Cumhuriyet Kitap Eki

Algoritma çağında yaşıyoruz. Yaşamlarımızı etkileyen kararlar - okula gittiğimiz yer, araba kredisi alıp almadığımız, sağlık sigortası için ne kadar ödeyeceğimiz - insanlar tarafından değil matematiksel modeller tarafından veriliyor.

Teoride bunun daha fazla adalet sağlaması gerekir çünkü bu şekilde herkes aynı kurallara göre değerlendirilmiş olur, dolayısıyla önyargı ortadan kalkar.

Cathy O’Neil, aslında bu durumun tam tersinin yaşanmakta olduğunu söylüyor.

Bugün kullanılan modeller, şeffaflıktan ve tartışılabilir olmaktan çok uzaklar. En rahatsız edici olansa, ayrımcılığı güçlendirmeleri...“Demokrasi için zehirli bir kokteyl” yaratan Büyük Veriler’in karanlık tarafına hoş geldiniz!

Yine de günün sonunda, hayatlarımızı yöneten modeller hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak bize kalmış. Matematiksel İmha Silahları zor soruları sormamıza, gerçeği ortaya çıkarmamıza ve değişim talep etmemize yardımcı olacak.

CATHY O’NEIL: Veri bilimci ve mathbabe.org blogunun yazarı. Harvard U¨niversitesi’nden matematik doktorası aldıktan sonra Barnard Koleji’nde dersler verdi. Ardından o¨zel sekto¨re gec¸ip D.E. Shaw isimli serbest yatırım fonu ic¸in c¸alıs¸maya bas¸ladı. Daha sonra c¸es¸itli giris¸imci firmalarda veri bilimci olarak go¨rev yaptı. Buralarda insanların satın alma davranıs¸larını ve web sitelerinde yapacakları tıklamaları o¨ngo¨ren modeller kurdu. Columbia’da Lede Veri Gazeteciligˆi Programı’na bas¸ladı ve Doing Data Science [Veri Bilimini Yapmak] adlı kitabı yazdı. O’Neil her hafta Slate Money isimli podcast programında yer alıyor.

Matematiksel İmha Silahları / Cathy O’Neil / Çeviren: Akın Emre Pilgir / Tellekt Yayınevi / 256 s.