Lirik bir anlatımdan tutkulu bir finale: Halk dansı vurgusu

José Huertas flamenko Topluluğu, Cervantes’in zamansız eseri Don Kişot’tan sahneye uyarladıkları flamenko gösterileri ile Türkiye’de ilk kez Cemal Reşit Rey sahnesindeydi. Modern dans ve klasik baleyi buluşturan bir tonda başlayan uyarlama, gösteriyi hızla değil tüm duyulara yayılan bir hazla ve güçlü bir geleneksel flamenko tonunda bitirdi. Gösteri sonunda geleneksel, solo doğaçlama danslarıyla meydan okuyan dansçıları alkış yağmuruna tutan izleyici, salonu adeta yıktı.

Cenk Erdem

Yıllarca flamenkonun dev isimleri Antonio Gades ve Aida Gómez ile çalışan, kendi dans topluluğuyla uluslararası arenada sahneye devam eden José Huertas’ın sahneye koyduğu Don Kişot yorumu, özellikle ilk bölümde, flamenkonun Endülüs topraklarından çıkan bir halk dansı olduğu vurgusunu dansçıların gösterişten uzak, geleneksel kostümleri ile gerçekleştirdikleri folk eğlenceleri yoluyla yapıyor. Gösterinin başından itibaren kimi yerde senfonik müziklerle klasik baleye, kimi yerde çağdaş klasik müzikle modern dansa yaklaşan koreografiler, flamenko köklerine geçmeden önce izleyiciyi lirik bir yolculuğa çıkarıyor. Ne var ki kadın dansçılar kastanyetleriyle ve fırfırlı kırmızı İspanyol etekleriyle çıktığında ateş ağırdan yanmaya başlıyor. İspanyol gitarın ve Roman vokallerin yakaran flamenko şarkılarıyla, erkek dansçılar çivili Flamenko ayakkabılarını sahneye güçlü bir tempoyla vurmaya başladığında ise sahne gerçek flamenkoyla tutuşuyor. 

HAYAL GÜCÜNÜ DÜRTÜYOR

Don Kişot’un yeldeğirmenleriyle savaşını gölge oyunlarıyla sahneye aktaran Don Kişot yorumu, basit sahne aksesuarlarıyla, izleyicinin hayal gücünü de dürtüyor. Sahnede sandalye ve berber önlükleriyle yarattıkları berber mizanseninden ahşap aksesuarlarla yaratılan atlara kadar, yaratıcı ama bir o kadar da sade bir dil var. O sade dil yerini nihayetinde flamenkoya bıraktığında ise izleyiciye salondan ayrılırken yaşattıkları tutkulu hisler kalıyor. Elbette her toplulukta farkını hissettiren dansçılar var. Sonradan adını öğrendiğim Alejandro Fontelles özellikle geleneksel flamenkodaki performansıyla öne çıkıyor. Flamenkoda ayaklar yere sert bir şekilde vurularak ses çıkartılırken, bedenin ve duruşun ritimle beraber dansa ruh katması büyük önem taşır. Alejandro bunu eşsiz bir şekilde başarıyor. 

KASABADA BİR RÜYA GİBİ

Öte yandan gösteriden önce flamenko özlemiyle prova vaktinde yakaladığım topluluğun kurucusu Jose Huertas’a merak ettiğim ne varsa sorma şansı yakaladım. Bildiğimiz Don Kişot’un hayalperest bir karakter olduğunu, kahramanın karakterini flamenko ile nasıl örtüştürdüğünü sorduğumda, Huertas “Rüyalar, içinde tutku ve duyguların olduğu deneyimlerin ürünleridir. Flamenko da müziğe, şarkıya ve dansa dönüşen tutku ve duygularla dolu, insanlardan ve günlük hayattan doğan bir sanattır. Bu nedenle Don Kişot uyarlamamızda da Kastilya tarlalarında Don Kişot’un rüya gibi bir yolculuğunda uğradığı kasabanın günlük yaşamıyla ve karakterleriyle çevrili görünüyor” diye açıkladı. Flamenkonun ayartıcı tarafını sorduğumda ise Huertas’ın cevabı net oluyor: “Flamenko, dünyanın her yerinden erkekleri ve kadınları baştan çıkarır.”