Karadeniz’in Zeugması

Tüm Bürokratlar ve İş İnsanları Konfederasyonu’nun (TÜMBİKON) davetiyle, Karabük’ün Eskipazar ilçesinde gün yüzüne çıkmayı bekleyen Hadrianopolis antik kentini ziyaret ettik. Uzun yıllar daha kazıların sürmesi beklenen antik kentte son yıllarda kazı çalışmaları hız kazanmış. Bu kazı çalışmaları sonucu bölgenin tarihi de geri gitmiş, daha da geri gitmesi olası...

Antik kent (şimdilik) MÖ 1. yüzyıldan MS 7. yüzyıla kadar oldukça geniş bir alana yayılıyor. Öyle ki içine şu an Karabük’ün dört köyünü birden alıyor. Geç Roma ve erken Bizans dönemlerinde özellikle ticari bir merkez (Eskipazar ismi belki de tesadüf değil) olan kentte ortaya çıkarılan kalıntılar da heyecan verici nitelikte... 

ANADOLU’DA BİR İLK

Şu an üstü koruma maksadıyla kapatılmış MS 6. yüzyıla tarihlenen kilise kalıntısında rengârenk mozaiklerle çizilmiş figürler hayranlık uyandırıcı. Bu mozaiklerde kadın, erkek, hayvan ve meyve figürleri yer alıyor. Figürlerin üzerinde ise Hıristiyan inancına göre cennetteki dört nehir “Phison”, “Geon”, “Euphrates” (Fırat), “Tigris”in (Dicle) isimleri yazıyor ve bu tür bir kompozisyonun Anadolu’da henüz bir örneği yok! Yine kilisede nehirden su içen bir boğa figürü görüyoruz, ancak boğa figürünün sudan yansıması bile grinin 6 farklı tonuyla resmedilmiş. Kilisenin biraz daha ilerisinde bulunan ve üstünün kapatılma çalışmaları süren “Roma konutunda” ise yine ilgi çekici figürler görülebiliyor. Mutfağı, şölen ve yatak odası bulunan konutta, yatak odasının zemininde evin sahibi çiftin “romantik” bir figürü, yanında ise hayvan resimleri bulunuyor. Figürlerde kullanılan mozaiklerin hepsi yerel taşlardan yapılma, o zamanın yerel sanatçılarının eserleri. Zaten antik kentin biraz daha ilerisinde bulunan taşocaklarından çıkarılan taşlar Anıtkabir’in yapımında da kullanılmış, yani taş konusunda bereketli bir nokta. 

Bizi antik kentte büyük bir heyecanla gezdiren Karabük Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş, 2009’da üniversiteye öğrenci olarak girdiği tarihten bugüne kazı başkanlığına yükselmiş. Antik kentin keşfi ise 2003 yılında gerçekleşen bir tesadüfe dayanıyor. Bölgede yapılan kaçak kazı, jandarma tarafından yakalandıktan sonra kurtarma kazısı yapılarak kilise ortaya çıkarılıyor ve koruma altına alınıyor. Kazı çalışmaları ise son dört senede hız kazanmış. Yine de daha çok kazılacak nokta var, örneğin henüz bir antik tiyatro belirtisi yok ancak bir Roma şehri de antik tiyatrosuz düşünülemez, o yüzden ilerleyen yıllarda böyle heyecan verici bir keşif olması da ihtimal dahilinde...

TARİH VE DOĞA...

TÜMBİKON Başkanı Cevdet Akay, gezide yaptığı konuşmada geçen yıl yapılan turizm çalıştayından sonra Hadrianopolis’in tanıtımı için ellerini taşın altına koymak istediklerini söyledi. Hadrianopolis’in Safranbolu ve Yenice’yle birlikte turist sayısını artırması bekleniyor. Karabük’ün ormanları ise uçsuz bucaksız, 60 km kesintisiz bir orman! Karabük Kaymakamlığı’ndan Ahmet Bostan antik kent gezisi sonrası misafirlere harika bir sunum yaptı. Bostan, özellikle Ankara’dan ODTÜ ve Hacettepe’den gelen ilgili bölüm öğrencileriyle birlikte doğa gezileri yapıldığını ve Karabük’ün bu doğa gezilerinin de büyük ilgi gördüğünü söyledi.