John Ajvide Lindqvist’ten ‘Gir Kanıma’
John Ajvide Lindqvist’in Gir Kanıma (Çeviren: Yonca Mete Soy / Deli Dolu Yayınları) adlı romanı, yalnızlığı seven ve diğer çocukların sürekli sataştığı 12 yaşındaki Oskar ile yan daireye taşınan 200 yaşındaki çocuk vampir Eli’nin sıra dışı dostluğunu merkeze alan kimi tedirgin edici kimi yürek burkan bir dostluk hikâyesi. Kadim vampir efsanelerinden günümüz insanının sıkışmışlığına uzanan; kan, vahşet ve kara mizahla yoğrulmuş, alt metninde zorbalık, taciz ve yalnızlaşma gibi konuları da ele alan doğaüstü bir polisiye.
Yonca Soy200 YAŞINDAKİ ÇOCUK: ELI!
1981’de, İsveç’in banliyösü Blackeberg’de akıl almaz bir olay meydana gelir ve kanı çekilmiş genç bir çocuğun cesedi bulunur. Ortalıkta cinayetin bir ritüelin parçası olduğu söylentisi dolaşır.
John Ajvide Lindqvist, 2004’te yazdığı tüyler ürpertici romanı Gir Kanıma’da, biri insan biri vampir iki çocuğun Oskar ve Eli’nin çevresinde dostluk dolu bir hikâye yaratıyor.
Oskar, annesiyle birlikte şehir dışında kasvetli bir sitede yaşayan 12 yaşında bir çocuktur. Sürekli, ayrı yaşadığı babasıyla zaman geçirmeyi hayal eder, okulda her gün maruz kaldığı zorbalığın intikamının hayalleriyle yaşar. Eli ise sitelerine taşınan bir genç kızdır. Okula gitmez ve gündüzleri evden hiç çıkmaz.
Oskar ve Eli’nin dünyasında başka karakterler de vardır; Oskar’ın babası, içkici mahalle sakinleri, Oskar’ın öğretmeni Bay Ávila ve zorba okul arkadaşları...
Eli, Oskar’ın çok ilgisini çekse de Oskar ondaki tuhaflıkların farkına varmakta gecikmez: “Tuhaf bir görüntüsü vardı. Omuzlarına inen simsiyah saçlar, yuvarlak bir yüz ve ufak bir burun. Hemmet Journal’ın çocuk sayfalarındaki kâğıt bebeklere benziyordu. Çok… tatlıydı. Ama kızda… bir şey vardı. Üzerinde bere ve ceket yoktu meselâ; bu soğukta sadece ince, pembe bir kazak giymişti.”
OSKAR GERÇEĞİ ÖĞRENİR VE DOSTLUK PEKİŞİR!
Elbette Eli sadece bir kız çocuğu değildir, o aslında 200 yaşında ve sonsuza dek çocuk kalmak zorunda olan bir vampirdir. Onun uğruna insanları öldürüp kanlarını akıtan Håkan adında birlikte yaşadığı bir de adam vardır ancak mahalledeki varlıkları çok geçmeden dikkat çekmeye artırmaya başlar.
Bu süreçte Stockholm banliyöleri çeşitli cinayetlerle sarsılırken Oskar yeni arkadaşı hakkındaki sarsıcı gerçeği öğrenir ve aralarındaki dostluk daha da güçlenir.
Bu iki karakter hikâyenin ana çerçevesini oluştursa da Lindqvist karakter skalasını birbirleriyle karmaşık ve duygusal ilişkiler içindeki üzgün, depresif bir grup insanla da genişletiyor.
Lindqvist güçlü kalmak için kan içmek, güneşin tehlikesi ve içeri davet edilme gerekliliği gibi klasik unsurları korurken vampir mitinde rastlanmayan -Eli’nin davet edilmediği bir yere girdiğinde vücudundaki her gözenekten kan fışkırması gibi- bazı eklemelerde de bulunmuş.
BEKLENMEDİK ŞEFKAT!
Eli ile Oskar arasında gelişen dostluk ve katillerle ilgili haberlerin yer aldığı bir not defteri tutan, dehşete düşmüş Oskar’ın böylesi eylemlerde bulunan bir vampire karşı bir şekilde şefkat duymaya başlaması kitabın adeta merkez noktası.
Kitapta gözlemlenen bir nokta da geçtiği dönemin, 1981 yılının iyi işlenmesi: Oskar’ın bir “walkman” satın alması, Kiss grubunun “Alive” ve “Destroyer” adlı albümleri, Oskar ve Eli’nin bir rubik küpüyle oynamaları, televizyonda The Muppets’i izlemesi ve bir Sovyet denizaltısının İsveç’te karaya oturması gibi...
Ayrıca, Lindqvist’in büyük bir Morrisey hayranı olmasından ötürü kitabın orijinal adını (Låt Den Rätte Komma In) Let the Right One Slip In şarkısından aldığını da belirtelim.
Gir Kanıma, türün meraklılarını memnun edecek, ilginç, dokunaklı, salt vampir mitine odaklanmakla yetinmeyerek aynı zamanda dışlanmışlığa, yalnızlığa, kan emiciliğe, arkadaşlığa ve kabullenilmeye dair yürek burkan bir anlatı.
Gir Kanıma / John Ajvide Lindqvist / Çeviren: Yonca Mete Soy / Deli Dolu Yayınları / 576 s. / 2023.