Farklı olanı ‘öteki’ görmeyenlerin öyküleri: ‘Vicdanımızın hatıra defteri’

Genel yönetmenliğini Nebil Özgentürk’ün yaptığı, genel koordinatörlüğünü Umur Talu’nun üstlendiği, Tilbe Saran’ın seslendirdiği, jenerik müziğini Kardeş Türküler’den Vedat Yıldırım’ın bestelediği, Bir Arada Yaşarız Eğitim ve Toplumsal Araştırmalar Vakfı (BAYETAV) desteğiyle hazırlanan 128 dakikalık belgeselinin basın tanıtımı, Bornova’da vakfın sanat merkezinde yapıldı. 

HANGİ ÖYKÜLER VAR?

Tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapan, hoşgörüyü, birliği ve beraberliği bir arada yaşayan ve yaşatan Hatay’ın geçmişten günümüze uzanan “kardeşçe, bir arada yaşama” iradesi bir kez daha hafızalara kazınacak. 

Ayvalık’tan Midilli’ye uzanan bir kurtuluş hikâyesi... 1922 Eylül’ünde, “Önüme çıkan ilk Rum kızını, kardeşim Zehra’yı öldürdükleri gibi öldüreceğim” diyen Üsteğmen Kemalettin, kardeşini arayan Rum kızı Agapi’ye yardım elini uzatır. Kemalettin ve Agapi’yi bir araya getiren bu kardeş, Yunanistan’ın önemli yazarlarından İlias Venezis olacaktır. Ve Agapi’nin oğlu da Yunanistan’da bir dönem dışişleri bakanlığı yapacaktır. 

Kütahya Mutasarrıfı olan şair Faik Ali Ozansoy, tehcir emirlerini uygulamaya karşı gelecek, Kütahyalı Ermenilerin birçoğunu kurtarmayı başaracaktır. 

Şirinceli yazar Dido Sotiriyu’nun “Benden Selam Söyle Anadolu’ya” kitabının esin kaynağı, memleketlisi Şirinceli Manoli’den başkası değildir. Manoli de kuruluş ve kurtuluş zamanlarında Sotiriyu gibi Yunanistan’a göç etmek zorunda kalır. En büyük arzusu, ölmeden önce bir kez daha büyüdüğü bağ evini ziyaret etmektir. Peki, bu ziyarette neler yaşanacaktır? 

1922 Nisan ayı. Yunan ordusu Söke’yi de işgal etmek üzeredir. Bunu öğrenen Sökeli Rum doktor Aleko Perikli, yangın ve katliam tehlikesini Müslüman komşularına haber verecek ve onları bir meyankökü fabrikasında saklayacaktır. Binlerce nefret neferine karşı o vicdani ve insani seçimini yapacak, etnik kökenini değil, hemşeriliği, komşuluğu, insanlığı tercih edecektir.