Erol Mütercimler’den ‘Coğrafi Keşifler’... Emin Adnan’ın yazısı...

Erol Mütercimler Coğrafi Keşifler (Alfa Yayıncılık) adlı kitabının temel konusu, denizyoluyla keşifler ve insanlık tarihine yaptığı etkilerdir. Ayrıca coğrafi keşiflerin sonuçlarından olan sömürgecilik ve emperyalizm daha sonra birçok coğrafyada devrimlere yol açtığı anlatılmaktadır. Yazarın belirttiği gibi “Uygarlık tarihi boyunca insanlık keşifler, icatlar, buluşlar peşinde koşmuştur. Bu yüzlerce yıl değil, binlerce yıl sürmüş olan zorlu bir serüvendir.” Kaynak kitap niteliğindeki bu inceleme kendi alanında bir boşluğu doldurmaktadır.

Emin Adnan

Erol Mütercimler’in yeni kitabı Coğrafi Keşifler (Alfa Yayıncılık) raflarda yerini aldı. Kitap “Soykırım, Sömürgecilik, Kölecilik, Emperyalizm, Kapitalizm” alt başlığını taşımaktadır. 4 bölümden oluşan kitabın bölüm başlıkları şöyle:

I. Bölüm: Suda Taşımacılık ve Deniz Araçlarının Gelişimi.

II. Bölüm: Ortaçağ Keşifleri

III. Bölüm: Coğrafi Keşiflerin Uygarlık Tarihine Etkisi (Köle Ticareti, Sömürgecilik, Emperyalizm)

IV. Bölüm: Sonsöz

Fen fakültesi fizik bölümü mezunu, Deniz Kuvvetleri’nde bir süre fizik öğretmenliği, binbaşı rütbesiyle Beşiktaş Deniz Müzesi Müdürlüğü yapan Erol Mütercimler, daha sonra “Çok Kültürlülük ve Türk Gücü” adını taşıyan çalışmasıyla sosyal bilimler alanında doktorasını almış, daha sonra da Doçent olmuştur.

Özellikle “Deniz Tarihi” alanında eserler veren Mütercimler, Bilgi, Yeditepe ve Haliç üniversitelerinde Uluslararası İlişkiler, Strateji ve Devrim Tarihi alanlarında dersler vermiştir. Erol Mütercimler’in Haliç Üniversitesi öğretim üyeliği sürmektedir.

20’Yİ AŞKIN KİTAP

Mütercimler’in Bu Vatan Böyle Kurtuldu (Alfa Yayıncılık / 2004-2005), Fikrimizin Rehberi: Gazi Mustafa Kemal (Alfa Yayıncılık / 2008), Büyük Kumpas Ergenekon (Kendi yayını / 2013), İsyanlar-İhtilaller-Darbeler (Asi Kitap / 2016) kitapları önemlidir ve 20’yi aşkın kitaba imza atmıştır.

Coğrafi Keşifler (Alfa Yayıncılık) kitabının birinci bölümünde “suda taşımacılık ve deniz araçlarının gelişimi” ele alınırken ikinci bölümünde “deniz keşifleri” üzerinde durulmakta, Kristof Kolomb, Amerigo Vespucci, Ferdinand Macellan, James Cook, Abel Tasman’nın yeni kıtaları keşfi anlatılmaktadır.

Üçüncü bölümde “Coğrafi Keşiflerin Uygarlık Tarihine Etkisi” incelenmiştir.

SÖMÜRGE İMPARATORLUKLARININ GELİŞİM DİZGESİ...

Yeni keşiflerle, ekonomide değişim, köle ticareti; sömürgecilik ve emperyalizm konularında da gelişmeler olmuştur. Kitapta bu olguların insanlık tarihine etkileri incelenmiştir. Hollanda ve İngiltere sömürge imparatorluklarının gelişim dizgesi üzerinde durulmaktadır.

Yeni kıtaların keşifleri sonucu Amerika, Afrika ve Çin’in sömürgeleştirilmesi gerçekleri ortaya çıkmıştır.

Asya’nın baharatını Avrupa’ya taşımak amacıyla yola çıkan İspanyol ve Portekiz denizcileri farkında olmadan kıtalar keşfettiler. Gümüş peşine düşme hırsları vardı, yeni kıtaların Hristiyanlaşması da en önemli tutkularıydı.

 

COĞRAFİ KEŞİFLER, RÖNESANS VE AYDINLANMA!

Kitapta “coğrafi keşiflerle Rönesans arasındaki ilişki” sorusu da incelenmiştir. (s. 419)

Yazar, uygarlık, medeniyet, kültür… Adını ne koyarsak koyalım bu gelişmeler ağırlıklı olarak su yollarından yararlanılarak uygarlığın coğrafyadan coğrafyaya taşındığını ve Rönesans’ın coğrafi keşifler döneminde geliştiğini belirtmektedir. (s. 420)

Gerek coğrafi keşifler, gerekse düşünce dünyasındaki gelişmeler aydınlanma çağının başlamasına ve “aklın özgürce kullanılmasına” yardımcı oldu ve değişimin önünü açtı. (s. 419-426)

Bu nedenle “Coğrafi Keşiflerle Aydınlanma Arasındaki İlişki” sorunu kitapta ele alınmış ve bu soruna yanıt aranmıştır.

GENİŞ BİR KAYNAKÇA

Kitabın her bölümünün sonunda bir kaynakça verilmiştir. 456 sayfalık kitapta ayrıca geniş bir kaynakça vardır. Bölümlerin sonunda ayrıca okuma parçaları da vardır.

Coğrafi Keşifler’in temel konusu, denizyoluyla keşifler ve insanlık tarihine yaptığı etkilerdir. Ayrıca, yazarın belirttiği gibi coğrafi keşiflerin sonuçlarından olan sömürgecilik ve emperyalizm daha sonra birçok coğrafyada devrimlere yol açtığı anlatılmaktadır.

Yazarın belirttiği gibi: “Uygarlık tarihi boyunca insanlık keşifler, icatlar, buluşlar peşinde koşmuştur. Bu yüzlerce yıl değil, binlerce yıl sürmüş olan zorlu bir serüvendir.”

Kaynak kitap niteliğindeki bu inceleme kendi alanında bir boşluğu doldurmaktadır.

Erol Mütercimler / Coğrafi Keşifler: Soykırım - Sömürgecilik - Kölecilik - Emperyalizm – Kapitalizm / Alfa Yayıncılık / 456 s. / 2023.