Vitrindekiler... (05 Şubat 2022)
Edebiyat, yakın tarih, polisiye, gerilim... Cumhuriyet Kitap Dergi’den haftanın okuma önerileri...
Cumhuriyet Kitap Eki
Tercümemi Nasıl Buldunuz? Otto Spies, Andreas Tietze, Annemarie Schimmel ve H. Wilfrid Brands'la Mektuplaşmalar / Behçet Necatigil / Yapı Kredi Yay. / 328 s.
Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanan Behçet Necatigil’in mektup kitapları dizisine eklenen ve Tercümemi Nasıl Buldunuz? adıyla yayımlanan kitapta, Necatigil’in Alman akademisyenler Spies, Schimmel, Brands ve Avusturyalı Türkolog Tietze’yle 1940’lı yıllarda başlayıp 1970’lerin ortasına dek süren mektuplaşmaları derleniyor. Bu isimlerin edebiyat dünyalarına ışık tutarken, zamanla gelişen dostluklara da tanıklık ediyor. Serenad Demirhan’ın yayına hazırladığı kitap, dersler çıkarılacak bir kaynak niteliğinde. Kitaptan bazı pasajlar: Schimmel’den Necatigil’e: “Umarım siz de sevincime katılırsınız. Bugün Doğu şiiri üzerine olan dersimi sizden ve Cahit Külebi’den şiirlerle bitirdim, ‘Nebel / Duman’ ve ‘Wind / Rüzgâr’la. Dersin zirvesi ‘Nebel’ oldu - hem Şarkiyatçılık konusunda ön eğitim alan dinleyicilerin hem de yeni başlayan öğrencilerin ortak görüşü -.” Necatigil’den Schimmel’e: “Hele ‘Duman’ın geniş bir alâka topladığı haberi karşısında sanat uğruna bugüne kadar harcadığım emeklerin en büyük, en aziz mükâfatını almış gibi oldum. Denizler, mesafeler aşırı bir yerde bir şiirimin yankılar yarattığını, benim onu yazarken hissettiğim hâlin uzak gönüllere de aşılandığını duymak; ne bahtiyarlık!”
Kemalizm: Osmanlı Sonrası Dünyada Ulusaşırı Siyaset / Kolektif / İletişim Yay. / 382 s.
Modern Türkiye’nin kurucu ideolojisi Kemalizmin ancak ulusas¸ırı bir olgu olarak analiz edildigˆinde anlas¸ılabilecegˆini o¨ne su¨ren Kemalizm:- Osmanlı Sonrası Du¨nyada Ulusas¸ırı Siyaset, Kemalizmin iki savas¸ arası do¨nemde Tu¨rkiye, Arnavutluk, Bulgaristan, Kıbrıs, Mısır ve Yugoslavya’daki c¸ok yo¨nlu¨ etkiles¸im ve alıs¸veris¸lerle ins¸a edildigˆini imliyor. Bir parti mensubiyetinden bir dizi ku¨ltu¨rel sembole, bir siyasi doktrinden belirli bir yo¨netim tarzına birc¸ok farklı anlamda kullanabilen ve Tu¨rkiye toplumunun kolektif bilincini etkilemeye devam eden Kemalizm teriminin alternatif bir tarihsel tanımını yapıyor. Bu kavramın eski Osmanlı cogˆrafyasına ait farklı u¨lkelerdeki c¸es¸itli ku¨ltu¨rel ve siyasal pratiklerin analizi ic¸in ortak bir platform tes¸kil ettigˆini go¨steriyor.
Shuggie Bain / Douglas Stuart / Çev. Duygu Akın / Can Yay. / 536 s.
1980’ler. Glasgow şehrinin adeta öleyazdığı, ailelerin güç bela ayakta kalabildiği bir dönem. Ne var ki orta yaşlarındaki alımlı Agnes Bain daha fazlasını hak ettiğine inanır; müstakil bir ev sahibi olmak, istediğini satın almak gibi... Eşi tarafından sürekli aldatılan Agnes, üç çocuğuyla birlikte harap olmuş bir madenci kasabasında yaşamaktadır. Çocukları, yavaş yavaş alkol batağına saplanan Agnes’i kurtarmak için ellerinden geleni yapsalar da, bir süre sonra kendilerini kurtarmak için onu terk ederler. Yalnızca en küçükleri Shuggie, bir gün düzeleceği ümidiyle annesinin yanında kalır. Douglas Stuart’ın 2020 Booker Ödülü ile 2021 İngiliz Kitap Ödülleri’nde “Yılın Kitabı” ve “En İyi İlk Roman” ödüllüne değer görülen romanı Shuggie Bain, yoksulluğu, sevginin sınırlarını ve kibrin anlamsızlığını ortaya seren, bağımlılık, cesaret ve sevgi üzerine duyarlı ve sürükleyici bir ilk roman.
Şeker Ahmed Paşa - Türk Sanatının Büyük Ustaları 1 / Nilüfer Öndin / Hayalperest Yay. / 96 s.
Asıl adı Ahmet Ali olan ancak çok hoş sohbet ve tatlı dilli biri olduğu için çevresinde “Şeker” lakabıyla bilinen Şeker Ahmed Paşa, Türk resim sanatında Asker Ressamlar Kuşağı’nın önemli temsilcilerindendi. Osmanlı sarayının ilk resim koleksiyonunu oluşturmakla görevlendirilen Şeker Ahmed Paşa’nın bir görevi de sarayı ziyaret eden yabancı misafirlere teşrifatçılık yapmaktı. İstanbul’un Mercan semtindeki konağında resim atölyesi olan Şeker Ahmed Paşa, düzenlediği sergilerle de resim sanatına katkılarda bulundu. Barbizon Okulu’ndan etkilenen Şeker Ahmed Paşa doğaya bakışıyla gözün algıladıklarından ziyade ruhun algıladıklarını izleyicisine aktarmayı hedeflemişti. Hayalperest Yayınevi’nin “Türk Sanatının Büyük Ustaları” başlıklı serisinin ilk kitabı Şeker Ahmed Paşa, ressamın yaşamına, sanata bakış açısına, sosyal ilişkilerine ve iç dünyasına ışık tutuyor. Özellikle Türk resim sanatının gelişimine ilişkin bilgi edinmek isteyen okuru ressamın dünyasına götürüyor.
Edebiyat ve Üretimde Kadın / Nuray Gök Aksamaz / Artshop Yay. / 48 s.
Nuray Gök Aksamaz, kadının edebiyat ve üretimdeki yerini irdelediği kitabında, ataerkil zihniyetin egemen olduğu, farklılıkları kabul edemeyen ve kadını birey olarak görmeyen bir toplum da yaratıcılığı ileriye götürüp ortak bir dünya yaratmak zor olsa da savaşımı sürdürmenin zorunlu olduğunu imliyor. İnsan hakları, emeğin değerini bulması ve sosyal adaletin gerçekleşmesi için savaşım nasıl zorunluysa sanatın dilinin özgürleşmesi için de savaşımın zorunlu olduğunu ifade ediyor ve ekliyor: “Ne bütün bu savaşımlar kadın cinsiyetini dışlayarak verilebilir ne de savaşımların kazanımları tek bir cinsiyete yönelik olabilir.”