Zombiler bir efsaneden mi ibaret?: Biyolojik olarak zombi kavramı
Bir zombi filmi izledikten sonra, çoğu insan zombilerin olup olamayacağına dair düşüncelere kapılır. Ophiocordyceps mantarının, ölü bir böceğin beynine sporlar salarak bir zombiye dönüştürebileceğini biliyor muydunuz?
cumhuriyet.com.trİNSANLAR ZOMBİ FİKRİNE İLK NE ZAMAN İLGİ DUYMAYA BAŞLADI?
Her şeyden önce, zombi kavramı her zaman bu kadar popüler olmamıştı. Ölümsüzlerden korkmak antik Yunanlıların zamanına kadar uzanıyor gibi görünse de, zombi fikri 17. yüzyılda Haiti'de doğdu.
O zamanlar Haiti'de vodoo doktorları, hastalarını felç eden ve onları komaya sokarak ölü gibi görünmelerine neden olan karışımlar karıştırdılar. Günler sonra bu sözde zombilerin mezarlarından dirildiğine dair haberler yayıldı. Günümüzde bunun balon balığında bulunan toksinlerden kaynaklandığını biliyoruz, ancak o zamanlar bu herhangi birinin içine tanrı korkusu aşılamak için yeterliydi.
ZOMBİLER ASLINDA HER YERDE SADECE İNSAN DEĞİLLER
Böceklerin zihinlerini ve bedenlerini ele geçiren Ophiocordyceps mantarı, kurbanına bulaştıktan birkaç gün sonra mantar tam bir kontrol kazanır. Bunun sonucunda oluşan cansız kabuk, mantarın meyve verebileceği güvenli, yüksek bir yere tırmanmaya zorlar. Daha sonra böceğin kafasından çatlar ve süreci yeniden başlatmak için sporlarını serbest bırakır.
Yine de doğadaki tek zombi vakası bu değil. Bazı solucanlar da dahil olmak üzere yaban arısı canlı hamam böceklerine nörotoksinler enjekte ederek onları bir haftaya kadar felç eder.
DOĞADA SÖZDE ZOMBİLER VARSA, İNSANLAR ZOMBİ OLABİLİR Mİ?
Bunun cevabı zombi olarak neyi tanımladığınızla alakalı. Örneğin, balon balığı toksinleriyle zehirlenen ve zombi gibi davranan Haitililerin vakaları var. Ayrıca zombilerin yapması gerektiği düşünülen bazı davranışların varolduğu hastalıklar da mevcut.
Örnek olarak Cotard Sendromu, bir diğer adıyla ‘’yaşayan ölü sendromu’’ hastalığına sahip insanların çürüyen et gibi koktuğunu düşündükleri ve gömülmeyi talep ettikleri gözlemlenmiştir.
Yine de televizyonda görülen zombi kıyametleri gibi klinik olarak ölü bir insanın mezardan kalkıp bilinçsizce insanlara saldırmaya çalışması mümkün değildir. Kaldı ki, mantarın bulaştığı böcekler teknik olarak ölü bile değildir; sadece mantarı sporlarını yayması için uygun bir yere taşımak için kontrol etmektedirler.
Hamam böceklerinin zombileşmesi bile geçicidir. Yaklaşık bir hafta sonra hamam böcekleri normale döner. Bununla birlikte daha rasyonel bir çerçevede zombiler, onları geleneksel olarak tanımladığımız şekliyle, basitçe var olamazlar.