Zihnin labirentlerinde…

HBO’nun ünlü bilimkurgu-western dizisi Westworld’ün senaristi, yapımcısı Lisa Joy ilk uzun metrajı Reminiscence’te (Zihin Gezgini) geçmişin, anıların insanın karakterini ve geleceğini biçimlendirdiğini, çok değerli olduklarını vurguluyor. Bugün gösterime giren filmde Hugh Jackman, Rebecca Ferguson, Thandie Newton oynuyorlar.

Aslı Selçuk

“Senaryomu hayatımın dönüm noktasında, başlangıçlarla sonların, yaşamla ölümün kesiştiği bir zamanda yazdım. İlk çocuğumu  bekliyordum. Bu yolculuk için umut, beklenti doluydum ve gergindim. Bir telefon geldi, sevgili dedem ölmüştü. Dedem yaşamı boyunca İngiltere’nin kuzeyindeki kömür madencilerinin bölgesinde, evlerin tepeleri süslediği küçük bir evde yaşadı. Göşterişsiz evinin  kapısının üstünde Suki Lin yazan süslü, altın bir plaket çocukluğumdan beri beni hep büyülemişti. Dedeme sürekli Suki Lin nedir diye sorardım.

Duraksardı, bu isim hoşuma gidiyor derdi sadece. O öldükten sonra  tavan arasındaki eşyalara bakarken soluk, buruşuk, 60 yıllık bir siyah beyaz fotoğraf buldum. Siyah saçlı güzel bir kadının portresiydi, arkasına dedem el yazısıyla Suki Lin yazmıştı. Mazideki bu kadın dedem için çok önemliydi. İlişkilerinin doğasını bilemezdim ancak tahmin edebilirdim. Birbirleri için ne ifade ettikleri onların anılarındadır. Herkesin iki ölüm yaşayacağı söylenir. İlkinde beden dünyayı terkeder, ikincisinde anılar solup  giderler. Dedem gittiğine göre ikisinin öyküsü, şayet yaşıyorsa Suki Lin’in hafızasındadır. Kısa bir süre sonra kızımı doğurdum.

Soluğunun sesini, kokusunu, parmağımı  saran minik elinin dokunuşunu zihnime kazımak, kokusunu şişeye doldurmak istedim. Ne yaparsam yapayım bu an yitip gidecekti.  Bellek aşınır, geçmişe bir öznellik sisinin içinden bakarız. Bire bir asla geçmişe dönemeyiz” diyor HBO’nun sevilen bilimkurgu-western dizisi Westworld’ün ortak yaratıcısı, senaristi, yapımcısı, yönetmeni Lisa Joy.

Dedesinin ardından Lisa belleğin, anıların ne denli değerli olduklarını ayrımsar. Tüm bunların geleceğimizi, kişiliğimizi oluşturduğunu saptar ve 2013’te özgün senaryosunu yazmaya başlar.  

İklim felaketinin ardından Miami sular altında kalmıştır. Aşırı sıcak havadan ötürü insanlar güneş battıktan sonra sokağa çıkarlar. Eski savaş gazisi, yeni zihin dedektifi Nick Bannister (Hugh Jackman) ve asker arkadaşı Watts (Thandie Newton) müşterilerini geçmişe götürüp güzel anılarını yeniden yaşatırlar. İkisi de yaralı, yalnız insanlardır. Bu nostaljik yolculuk onları yaşama tutunmalarını sağlar. Yeraltı baronları, suç, cinayet, uyuşturucuyla mücadele eden bölge savcısı Avery (Natalie Martinez) sürekli Nick’e danışır. Bir akşam Mae (Rebecca Ferguson) adlı gizemli, çekici bir kadın çıkagelir. Nick, uzun süredir çektiği yalnızlığını dolduracağını sandığı bu kadından çok etkilenir. Tutkulu bir aşk yaşamaya başlarlar. Mae birdenbire yok olunca Nick’in saplantılı arayış yolculuğu başlar. Mae, onun düşlerindeki kadın mıdır, bir femme fatale (baştan çıkarıcı kadın) mıdır yoksa bir kurban mıdır?

Lisa Joy, anti kahraman Nick için aklında Hugh Jackman olarak senaryosunu yazar. Jackman burada ikonik karakter Wolverine değildir artık, hümanist, dışarıdan güçlü görünse de içi acı doludur. Aşkından ve saplantısından ötürü gitmemesi gereken tehlikeli, karanlık yerlere gider. Greatest Showman’in ardından yeniden Jackman’le oynayan Ferguson, sert, öngörülmez, acımasız, kırılgan, değişken kimlikleriyle, çok fazla karakteri başarıyla canlandırır. Emily Watts, Nick’e sadık,  güçlü, savaşçı dirençli bir kadındır, Nick gibi geçmişte yaşamak istemez, geleceği seçer. Bilimkurgu, film noir (kara film), aksiyon, gerilim, romantizm türlerini içeren Reminiscence’de (Zihin Gezgini/ 2021) kahramanlar, kurbanlar yoktur, herkes bir karmaşıklığın içerisinde mücadele verir. Film de herşey birbiriyle bağlantılıdır, tıpkı Rus bebekleri matriyoşkalar gibi bir olay öbür olaya bağlanır, katmanlar arttıkça artar. 

Lisa Joy, gerilimin ustası Alfred Hitchcock’un Vertigo’suna saygıda bulunmayı unutmaz. Kim Novak ile James Stewart’ın elele tutuşarak merdivenlerden kilisenin çan kulesine çıkma sahnesini Rebecca Fergusson ve Hugh Jackman’la yineler. Burada gerçek zamanda ve rüyada algılama olgusuna dikkat çeker. Joy, aksiyon sahnelerini başarıyla gerçekleştirmiştir. Kathryn Bigelow gibi yetkin bir aksiyon yönetmenidir. 

Senarist, yönetmen, yapımcı Lisa Joy teknik ekibini Westworld’ün çalışanlarından oluşturur. Görüntü yönetmeni Paul Cameron, yapım tasarımcısı Howard Cummings, kurgucu Mark Yoshikawa, kostüm tasarımcısı Jeniffer Starzyk, besteci Ramin Djawadi,  Christopher Nolan’ın kardeşi, eşi ve yapımcısı Jonathan Nolan. Westworld’de olduğu gibi Zihin Gezgini’nde de  yetkin, nostaljik bir atmosfer yaratırlar.

Lisa Joy’un yönettiği, senaryosunu yazdığı, yapımcısı olduğu, Hugh Jackman, Rebecca Ferguson, Thandiwe Newton, Cliff Curtis, Daniel Wu, Natalie Martinez, Marina de Tavira, Mojean Aria, Angela Sarafyan’ın oynadığı Reminiscence (Zihin Gezgini/ 2021) bugün gösterime girdi.