Zelenski’nin partisi tek başına iktidarda

Ukrayna’da geçen pazar günü gerçekleşen parlamento seçimleri, Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenski’nin kurduğu Halkın Hizmetkârı Partisi’ne, tahminlerin üzerinde bir başarı getirerek, tek başına iktidar imkânını sağladı. Böylelikle Ukrayna’nın 28 yıllık bağımsızlık tarihinde ilk defa bir parti, tek başına iktidar olma imkânını elde ediyor.

Deniz Berktay- Kiev

Hatırlanacağı üzere, Ukrayna’da 21 Nisan’da ikinci turu yapılan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, önceden siyasi parodilerde oynamak dışında siyasi hiçbir deneyimi bulunmayan Zelenski, oyların yüzde 73’ünü alarak, rekor bir başarıya imza atmıştı. Ancak, Ukrayna’da yetkilerin büyük kısmı parlamentonun elinde olduğu için, mevcut parlamentoyla çalışmak, Zelenski’yi yıpratabilirdi. Olağan parlamento seçimlerinin, ekim ayında yapılması planlanıyordu ancak Zelenski, parlamento kürsüsünde yemin eder etmez yaptığı konuşmada, parlamentoyu feshedeceğini ilan etmişti.

 

Milliyetçiliğe tepki
Ukrayna’da milletvekillerinin yarısı parti listeleriyle, diğer yarısı ise dar bölge çoğunluk sistemiyle seçiliyor. Zelenski’ye beklediğinin üzerinde başarı kazandıran da, dar bölge seçimlerinde partisinin adaylarının beklenenin üzerinde başarı kazanması oldu
Zelenski, desteği büyük ölçüde, Rusça konuşan, Rusya’ya belli bir ölçüde sempati duyan ve öncekiCumhurbaşkanı Petro Poroşenko’nun Ukrayna milliyetçisi politikalarına tepki duyan güney ve doğu illerinden alırken, milliyetçi eğilimdeki batı illerinde de, Poroşenko’yu milliyetçilikte samimi bulmayanların bir bölümü, tepki olarak oylarını Zelenski’ye verdi. Böylelikle Zelenski, hem cumhurbaşkanlığı, hem de parlamento seçimlerinde, Ukrayna’nın birbirinden çok farklı iki kesiminden destek almış oldu. Fakat bu seçimler, aynı zamanda, Ukrayna’da en düşük katılımlı seçimler oldu. Seçmenin yüzde 49.8’i oy kullandı. 

Seçimlerde Poroşenko, “NATO ve AB üyeliği için, bizi destekleyin” dedi ve partisi, yüzde 8 civarında oyla, dördüncü oldu. NATO üyeliğine Ukrayna’nın güney ve doğu bölgelerinde olumsuz yaklaşıldığını bilen Poroşenko’nun, bu seçimlerde hedefinin, iktidar olmak yerine, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde kendisini desteklemiş milliyetçi kesimlerin başka partilere kaymasını önlemek olduğu görülüyordu.

Müzisyen çıkışta
Seçimlerde dikkat çeken bir diğer isim de, Ses Partisi’ni kurarak seçimlerde yüzde 5.83’lük başarı elde eden rock müzisyeni Svyatoslav Vakarçuk oldu. On yıl önce milletvekilliği yapan Vakarçuk, milliyetçi ve Batı yanlısı söylemleriyle tanınıyor. Vakarçuk, özellikle, Poroşenko’ya oy vermiş kesimlerin oylarını almayı başardı.

Zelenski, Rusya’yla bazı konularda uzlaşma arayan, fakat temelde Batı yanlısı bir politika izleyeceğini gösterdi. Toprakların büyük firmalara ve yabancılara satışı konusunda kısıtlamaların bu yılın sonuna kadar kaldırılmasını hedeflediğini açıkladı. Zelenski’nin, destek aldığı dar gelirli kesimlerin beklentilerine ne ölçüde cevap verebileceği, önümüzdeki aylarda görülecek.