Yüzde bir bile değil

Açıklanan destekleme oranlarını değerlendiren İzmir Ziraat Mühendisleri Odası Başkanı Ferdan Çiftçi şöyle dedi:

“ Tarım destekleri her zamanki gibi gecikmeli olarak açıklandı. Üreticinin tohumun toprakla buluştuğu dönemde açıklandı. Bu desteklerin Ocak ayında hazırlandığını biliyoruz ancak Nisan ayında açıklanıyor ve aynı zamanda yetersiz. Açıklanan desteklere baktığımızda 10 milyar liralık bir destek öngörülüyor. Oysa Tarım Kanunu'nun öngördüğü yüzde 1'lik diliminden az olduğu anlaşılıyor. Yasaları bile tanımayan bir uygulama ile yine karşı karşıyayız. Açıklanan kalemlere baktığımızda fazla bir değişikliğin olmadığını görüyoruz. Geçen yıllara göre tek farkı ilk kez sınırlı üreticiye manda yavrusu için 150 lira verilecek olması. Bu desteğin yeterli olup olmadığı da tartışılır olmasının yanın da çok az bir çiftçi yararlanabilecek olması da dikkat çekici. Genel olarak baktığımızda destekler yine bir para dağıtma mantığı ile hazırlanmış. Ülke tarımının planlamasının olmadığından ürün planlaması, çiftçinin gelirini arttırma gibi diğer ülkelerdeki uygulamalardan da uzaktır. Üstelik geçen yıl ödenmesi gereken bazı kalemlerdeki ödemelerinden hala yapılmamış olmaması da bu uygulamaların değerini de ortaya koyuyor.

Diğer ülkelerde destek var

AB üyesi ülkelerde ve ABD'de tarıma desteğin bir çok yönden plan ve program içinde gerçekleştirildiğini belirten Çiftçi, “AB ülkeleri 7 yıl ABD ise 5 yıl sonrasının tarım destekleme fiyatları açıklıyor. Buna göre üretici ne kadar destek alacağını, maliyet girdi ve çıktısını biliyor, hangi ürünü ekeceğini belirliyor. Biz ise bırakın o yılı, ürünün hasat mevsiminin ortasında bu destekler açıklanıyor. Üretici zaten yüksek girdi maliyetleri ve düşük ürün fiyatı kıskacı arasında bırakılıyor. Bu nedenle çiftçi finansman sıkıntısına düşüyor. Ülke genelinde üreticilerin yüzde 60'ına yakın kısmının arazileri, varlıkları ipotek edilmiş durumda. Bunların değişmesi için doğru, planlamalı, zamanında ve yeterli destekleme politikalarından geçmektir” dedi.

Köy-Koop Manisa Birlik Başkanı Nurettin Dingaz da “Açıklanan desteklemeler genel olarak büyük üreticileri, şirket tarımı yapanları destekler özellikler taşıyor. Biz küçük üreticilere yönelik destekler yetersiz. Oysa bu konuda kooperatiflere öncelik verilmeliydi. Ülke tarımında gerçek desteğin anahtarı üreticinin desteklenmesi ve örgütlenmesinden geçiyor. Var olan kooperatifler ve kooperatifçiliğin desteklenmesi durumunda gerçek anlamda tarım desteği olabilir. Aksi takdirde yine ülke tarımının temeli olan küçük işletmeler yok olmaya, güçsüzleşmeye devam edecek, tarım, et ve et ürünlerinin fiyatları artmaya devam ettiği gibi tarımda ithalat kalemleri daha da artmaya devam edecektir”

Destekleme oranlarında öne çıkanlar

Resmi Gazetede yayımlanan tarımsal destekleme kararına göre, bu yıl Çiftçi Kayıt Sistemi’ne (ÇKS) dahil olan çiftçilere dekar başına 2,5 TL toprak analizi desteği ile mazot ve gübre destekleme ödemesi yapılacak Mazot destekleme ödemeleri için ortalama yüzde 5, gübre destekleme ödemeleri için de yüzde 10 artış sağlandı. Peyzaj ve süs bitkileri, özel çayır, mera ve orman emvali alanlarında dekar için 3,3TL mazot, 4,75 TL de gübre desteği verilecek. Hububat, yem bitkileri, baklagiller, yumru bitkiler, sebze ve meyve alanlarında dekar için 4,85 TL mazot, 6,6TL gübre, yağlı tohumlu bitkiler ve endüstri bitkileri alanları için dekara 7,9 TL mazot, 8,25 TL gübre destekleme ödemesi yapılacak. Sütçü ve kombine ırklar ve melezleriyle etçi ırkların melezleri, her anaç sığır için 225 TL, etçi ırklar anaç sığır 350 TL, anaç mandaya 400 TL, sütçü ve kombine ırklar ve melezleri anaç sığır soy kütüğü ilavesinde 70 TL destekleme ödemesi öngörülüyor. Sürü yöneticisi istihdamı desteği uygulaması, 300 baş ve üzeri küçükbaş anaç hayvan varlığına sahip işletmelere, sürü yöneticisi istihdamı desteği işletme başına 5 bin TL ödeme yapılacak. Büyükbaş besi destekleme ödemesine 2015 yılında da devam edilecek. Koyun-keçi yetiştiriciliği yapan, damızlık koyun-keçi yetiştiricileri birliklerine üye, hayvanları bakanlık kayıt sistemlerine kayıtlı yetiştiricilere anaç hayvan başına 22 TL, ürettiği çiğ sütü süt işleme tesislerine satan birlik üyesi yetiştiricilere manda, koyun ve keçi için bakanlığın belirleyeceği dönemler ve birim fiyatlar üzerinden ödeme yapılacak.