Yurttaş konut için 151 milyar borçlandı

Hükümetin çağrıları borçlanmayı artıracak yönde olurken vatandaşın borcu zaten dağı aştı. Mevduat bankalarında konut kredileri geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 9.79 artışla 5 Ağustos itibarıyla 139 milyar 545 milyon 648 bin liraya ulaştı. Bu miktar, toplam tüketici kredilerinin neredeyse yarısını oluşturdu. Konut kredilerindeki artış geçen yıl sonuna göre ise yüzde 6.42’yi buldu.

Darbe girişiminin ekonomiye yansımalarını önlemek adına iç talebi canlandıracak adımlarda, faize duyarlılığı nedeniyle en kolay sonuç alınabilecek konut sektörü öne çıktı. Önce gayrimenkul şirketleri ardından da bankalar konut kredisi faizlerini indirdi.

Yarısı konuttan

Merkez Bankası verilerine göre mevduat bankalarında ödenmediği için tasfiye olunacak tüketici kredileri 5 Ağustos 2016 tarihi itibarıyla 11 milyar 113 milyon 86 bin liraya ulaştı. Tasfiye olunacak alacaklarda artış geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 27.80, 2015 sonuna göre ise yüzde 14.33 yükseldi. 7 Ağustos 2015’te tasfiye olunacak tüketici kredileri miktarı 8 milyar 695 milyon 349 bin liraydı. Mevduat bankaları aracılığıyla verilen toplam tüketici kredisi miktarı ise 300 milyar 764 milyon 394 bin lira. Buna göre konut kredileri, tüketici kredilerinin yüzde 46.4’ünü oluşturuyor.

1 yıl vadeli fırladı

Mevduat bankalarında vadesine göre konut kredilerindeki artış ise farklılık gösterdi. En yüksek artış bir yıla kadar vadeli konut kredisinde yaşandı. Bir yıla kadar vadeli konut kredisi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 29.50 artarken, 2015 sonuna göre yüzde 30.39 yükselişle 142 milyon 152 bin lira oldu. Miktar olarak en fazla kredi ise beş yıldan uzun vadeli verildi. Verilere göre beş yıldan uzun vadeli konut kredisi miktarı 116 milyar 726 milyon 909 bin lira oldu. Beş yıldan uzun vadeli krediler geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 10.92, 2015 sonuna göre 6.89 arttı. 1-5 yıl vadeli krediler ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.26, 2015 sonuna göre yüzde 3.93 artışla 22 milyar 676 milyon 587 bin liraya çıktı.

Katılım bankaları aracılığıyla verilen konut kredisi miktarı 11 milyar 232 milyon 48 bin lira, finansman şirketleri aracılığıyla verilen 460 milyon 473 bin lira, kalkınma ve yatırım bankaları aracılığıyla 2 milyon 386 bin liraya ulaştı. Buna göre bankalar ve finansman şirketlerinin verdiği toplam konut kredisi miktarı 151 milyar 240 milyon 555 bin liraya ulaştı.

‘Fiyat artışına karşı adım atılmalı’

Destek Yatırım Menkul Değerler Araştırma Müdür Yardımcısı Adnan Çekcen, bankaların konut kredisi faiz oranlarını düşürmesinin piyasadaki yansımalarının yılın son çeyreğinde hissedileceğini söyledi. Çekcen “Yaz dönemi olmasından kaynaklı iç piyasadaki durgunluk ve beklentilerin genel olarak bayram sonrasına ertelenmesi kredi talebinin de gecikmeli olarak artmasına sebebiyet verebilir” diye konuştu.

TÜİK’in açıkladığı rakamlara göre 2015 yılında 434 bin 388 adeti ipotekli, 854 bin 932 adedi diğer olmak üzere toplam 1 milyon 289 bin 320 konut satıldığı bilgisini veren Çekcen,

“Yılın ilk 6 ayında 630 bin 799 konut satıldı. 2016 hedefi ise geçen yılın rekoru olan 1 milyon 300 bin adet konut satışı olarak belirlendi. Faiz indirimine gidilmesi, kredi maliyetlerini azaltıp talebi artırıcı bir etki yaratacak. Fakat talep artışı sektöre önemli bir hareketlilik katabileceği gibi konut fiyatlarına da yansıyabilir. Böyle bir durumda bankaların attığı adımlara inşaat ve gayrimenkul sektöründeki kuruluşların da karşılık vermesi, uygun kampanya ve ödeme koşullarıyla beraber fiyat sabitlemesi gibi yönteme gitmesi makul olabilir” dedi.

Satışların üçte biri ipotekli Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre haziran itibarıyla toplam konut satışları içinde ipotekli satış olarak adlandırılan kredili konut satışının payı yüzde 34.3. Aralık 2015’te bu oran yüzde 28.2’ydi. Kredili konut satışları en son Ağustos 2015’te yükselmişti. Eylül 2015’ten bu yana ise düşüşte. Kredili konut satışı en son haziranda yüzde 10.2 azalarak 36 bin 371 adede geriledi.