YSK, hukuku böyle çiğnedi (08.05.2019)

İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerini “Bir kısım sandık kurullarının, ilçe seçim kurullarınca kanuna aykırı oluşturulması ve bu hususun da seçim sonucuna müessir olması nedeniyle” iptal eden Yüksek Seçim Kurulu (YSK), bu kararıyla kendi ilan ettiği seçim takvimini çiğnedi. Sandık kurullarının oluşumuna itirazları 2 Mart’ta kesin olarak karara bağlayan YSK; İstanbul kararıyla kendi onay verdiği sandık kurullarını yasadışı ilan etti. YSK, AKP ve MHP’nin sandık kurullarının oluşumu sırasında buna itirazda bulunmaması, sandık başında da tutanağa şerh düşmemesi gerçeğini de yok saydı. Eski YSK Başkanı Muammer Aydın, YSK’nın kararının hukaka aykırı olduğunu söyledi. 7 üyenin oyu ile İstanbul Belediye Başkanlığı seçimlerinin iptal eden YSK, geride çelişkiler yumağı bıraktı:

YSK kendi listesini yasadışı ilan etti: YSK’nin 31 Mart yerel seçimleri için açıkladığı seçim takvimine göre 22 Şubat’ta ilçe seçim kurulu başkanı tarafından mülki idare amirlerince gönderilen kamu görevlileri listesinden sandık kurulu başkanlarının belirlenmesi ve SEÇSİS’e girilmesi işlemi yapıldı. Sandık kurullarının oluşumuna ilişkin partilerin itirazları 26 Şubat’ta başladı. 2 Mart ise sandık kurullarının teşkiline dair ilçe seçim kurulu kararlarına karşı yapılan itirazın il seçim kurulunca kesin olarak karara bağlanmasının son günü oldu. Bu süreçte İstanbul’da belirlenen sandık kurulu başkan ve üyelerinin listesine YSK tarafından da onay verildi. Bu listelere AKP’nin herhangi bir itirazı da olmadı. YSK, İYİ Parti’nin Bursa’nın Mustafakemalpaşa ilçesinde sandık kurullarının yasaya aykırı oluştuğu, bu nedenle seçimin iptal edilmesi talebiyle yaptığı başvuruyu 20 Nisan 2019’da reddederken, seçim takvimine işaret etmişti. Kurul, “sandık kurullarının oluşumuna itirazların YSK tarafından 2 Mart 2019 tarihinde kesin olarak karara bağlandığına” dikkat çekmişti. YSK, İstanbul seçimlerini iptal etmesiyle kendi hazırlattırdığı ve onay verdiği listeyi yasadışı ilan etti.

AKP ve MHP sandıkta itiraz etmedi: Sandık kurullarının 7 üyesinin birini AKP, diğerini ise MHP’li üyeler oluşturdu. Aynı zamanda listede memur üyeler de var. Sandıklar açılıp sayım yapıldığında MHP ve AKP’li üyelerden herhangi bir yolsuzluk itirazı gelmedi. Aynı zamanda Cumhur İttifakı’ndan bu sırada sandık kurulu başkan ve üyelerinin kamu görevlisi olmadığına yönelik tutanağa bir şerh düşülmedi, itirazda bulunulmadı.

4 pusuladan yalnızca biri iptal: YSK, zarfta bulunan 4 farklı oy pusulasından yalnızca İstanbul Belediye Başkanlığı için yapılan seçimi yasaya aykırı bularak iptal etti. YSK’nin sandık kurullarının oluşumunu yasaya aykırı bulmasına karşın, bu durumu Belediye Meclisi, İlçe Belediye Başkanlığı ile muhtarlık seçimleri için uygulamaması çelişki yarattı. Seçimde sandık kurulu başkanlarının CHP lehine hile yapması durumunda Belediye Meclisi ve ilçe belediyelerinin çoğunluğunu AKP’nin nasıl aldığı sorusu yanıtsız kaldı.

16 Nisan’da yasayı tanımadı: İstanbul seçimlerini, bazı sandık kurulu başkan ve üyelerinin yasanın açık hükmüne karşı kamu görevlisi olmamasını gösteren YSK, aynı yasayı 16 Nisan 2017 referandumunda uygulamadı. YSK, 16 Nisan referandumunda mühürsüz oyların geçersiz sayılacağı yönündeki yasa hükmünü yok saymış ve oyları geçerli kılmıştı.

Görev süresi uzatıldı, seçim iptal oldu: YSK Başkanı Sadi Güven ve bazı üyelerin görev süresi Aralık 2018’de hükümet tarafından bizzat uzatıldı. Görev süresi uzatılan üyeler, AKP’nin talebi doğrultusunda seçimleri iptal ederek, iktidara borcunu ödemiş oldu.

24 Haziran’da da aynı kurullar: YSK, aynı sandık kurulu başkan ve üyeleri ile 24 Haziran Genel ve Cumhurbaşkanlığı seçimlerini yaptı. Buna karşılık kurulun, muhalefetin kazandığı 31 Mart seçimlerinde bu “yasadışılığı” görmesi düşündürdü. YSK’nin kararıyla 24 Haziran seçimleri üzerinde de soru işaretleri oluştu. 

FETÖ iddiası çöktü: AKP, sandık kurulu başkanı ve üyeleri arasında FETÖ ile iltisaklı olanlar olduğunu iddia etti. Ancak YSK’nin kararında buna ilişkin bir ifade yer almadı. FETÖ’nün sandık kurullarını etkileyip etkilemediği yönündeki soruyu cevaplayan AKP’nin YSK temsilcisi Recep Özel, “FETÖ etkiledi, etkilemedi’ demiyoruz. Kurul böyle bir karar verdi. Sandık kurulları oluşumu yasada kamu görevlisi olmasının zorunluluğuna uyulmadığı gerekçesiyle iptal etti. ‘Şuradan, buradan’ o kadar detaya girmeye gerek yok” diyerek çark etti.

İddiaları doğru çıkmadı

AKP, İstanbul seçimleri için yaklaşık 46 bin kısıtlı seçmen iddiasını ortaya attı. Ancak yapılan araştırmalarda bu sayı yaklaşık 750 çıktı. Yine 6 bin 500 sandık kurulu başkanının kamu görevlisi olmadığı iddiası da doğru çıkmadı. YSK sadece 225 başkanın kamu görevlisi olmadığını belirlerken, AKP’nin yaklaşık 13 bin olarak gösterdiği kamu görevlisi olmayan sandık kurulu üyesi ise 3 bin 500 olarak tespit edildi. AKP, Büyükçekmece’de hayali seçmen olduğunu iddia ederek buradaki seçimlerin iptalini istemişti. YSK, önceki bu talebi reddetti. Böylece hayali seçmen iddiası da çöktü. Yine AKP’nin KHK’lilerin oy kullanamayacağı yönündeki talebi de YSK tarafından kabul görmedi.

ESKİ YSK BAŞKANI MUAMMER AYDIN: SANDIK KURULU İPTAL NEDENİ DEĞİL
YSK’nin kararını değerlendiren eski YSK Başkanı Muammer Aydın, “Sandık kurullarının oluşumu yasada belli. Belli süreleri var. O sürelerde oluşur. Buna göre itirazlar yapılır. İtirazlar reddedilir, kesinleşir. Bu nedenle sandık kurulları oluşmuş bitmiştir. Bana göre iptal nedeni değil
dir” dedi. Sandık kurullarının oluşumu sırasında kamu görevlisinin yeterli olmaması durumunda görevli hâkimin diğer yerlerden uygun gördüğü kişileri sandık başkanı olarak atadığını ifade eden Aydın, “Yasada hüküm var. Hukukçu olarak düşünürsek hukuka aykırı bir karar” diye konuştu.

SÖZÜER: İKTİDAR SEÇİMLE DEĞİŞİR İLKESİ DARBELENDİ

İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Adem Sözüer, sosyal medya hesabı üzerinden kararı “Veri akışı durdurulup kazanamayan adaya ‘ben kazandım’ dedirtildi. Devlet ve partilerin oluşturduğu sandık kurullarına suç örgütü dendi. YSK Kanun ve içdihadıyla çelişen kararlar verdi. 6 Mayıs iptaliyle, hukuk ve milletin tercihi inkâr edildi” sözleriyle eleştirdi.