Yoksulluk kırsalda arttı, kentlerde azaldı

Türkiye'de ülke yoksulluk sınırı altında bulunan kırsal nüfusun toplam kırsal nüfusa oranı 2008 yılında yüzde 34.6 iken, 2009'da yüzde 38.7'ye yükseldi. Kentlerde yoksul nüfus oranı azalırken toplamda da, yoksullukta artış tespit edildi. Dünya Bankası gelir dağılımı göstergelerine göre Türkiye'de nüfusun en üstteki yüzde 20'lik bölümü gelir ya da tüketimin yüzde 45'ini elde ediyor.

Dünya Bankası Dünya Kalkınma Göstergeleri (WDI) 2012 raporu, ülkelerin gelirleri itibarıyla ulusal yoksulluk çizgisi altında bulunan kırsal ve kentsel ve toplam nüfuslarına ilişkin verileri de içerdi.

Buna göre Türkiye'de 2008 yılında kırsal kesim hanehalklarının yüzde 34'ü, ulusal yoksulluk çizgisi altında gelire sahip idi. Yoksulluk çizgisinin altında gelire sahip kentsel nüfusun, toplam kentsel nüfus içindeki payı ise 2008'de yüzde 9.4 oldu. 2008 yılında ülke yoksulluk çizgisinin altındaki kırsal ve kentsel nüfusun genel nüfusa oranı ise yüzde 17.1 olarak ölçüldü.
 

2009'da kırsalda ve genelde yoksul sayısı arttı

2009'da ülke yoksulluk sınırı altında bulunan kırsal nüfusun toplam kırsal nüfusa oranı yüzde 38.7'ye çıktı. Bu dönemde kentlerde yoksulluk sınırı altındaki kesimin oranı ise yüzde 8.9'a indi. Kent ve kırsal kesimin bulunduğu genel yoksulluk çizgisi altındaki nüfusun oranı ise yüzde 17.1'den yüzde 18.1'e çıktı.

DB ulusal yoksulluk sınırı göstergelerinin ülke bazında zaman içinde kaydedilen değişimin ölçülmesi için yararlı olduğunu ancak, ülkeler arası karşılaştırmaya olanak vermediğine dikkat çekti. Rapora göre örneğin Haiti'de nüfusun yüzde 77'si Haiti'ye özgü yoksulluk sınırının altında bulunuyor Meksika'da ise ülke yoksulluk sınırı altında yaşayan vatandaşların oranı ise yüzde 51.3 olarak ölçüldü. Afganistan'da nüfusun yüzde 36'sı, Ermenistan'da yüzde 35.8'i, Bengladeş'te yüzde 35.5'i, Kamboçya'da yüzde 30.1'i, Hindistan'da yüzde 29.8'i, Pakistan'da yüzde 22,3'ü, Mısır'da yüzde 22'si ülke yoksulluk sınırı altında yaşıyor.

Ürdün'de yüzde 13, Arnavutluk'ta yüzde 12.4, Rusya'da yüzde 11.1, Bulgaristan'da yüzde 10.6, Fas'ta yüzde 9, Ukrayna'da yüzde 2.9'luk bir nüfus ülke yoksulluk sınırlarının altında yaşıyor.

Günde 2 dolarla yaşayanlar azaldı

Dünya Bankası gelir dağılımı istatistiklerine göre 2007 yılında Türkiye'de nüfusun 4.5'una karşılık gelen yaklaşık 3 milyon 150 bin kişi günde 2 doların altında gelirle yaşıyordu. Günde 1.25 doların altında yaşayan kişi sayısı ise 2007 ve 2008 yıllarında nüfusun yüzde 2'si, yani 1 milyon 400 bin dolayında kişi olarak ölçüldü. 2008 yılında günde 2 doların altında gelirle yaşayan kişi sayısı nüfusun yüzde 4.2'sine karşılık gelen yaklaşık 2 milyon 500 bin kişiye indi.
 

Gelir dağılımı

DB raporundaki bir başka istatistiğe göre de 2008 itibarıyla Türkiye'de kişi başına milli gelir itibarıyla en üst konumda bulunan yüzde 10'luk bölümü, ülkedeki toplam gelir ya da tüketimin yüzde 29.4'ünü aldı. Toplumun en yukarıdaki yüzde 20'lik kesimi ise Türkiye'deki gelir ya da tüketimin yüzde 45.1'ni elde etti. İkinci yüzde 20'lik kesim gelirin yüzde 22.4'ünü, üçüncü yüzde 20'lik kesim gelirin 15.9'unu, dördüncü yüzde 20'lik kesim yüzde 10.9'unu, kişi başına en az gelire sahip olanların oluşturduğu beşinci ve en yüzde 20'lik kesim ise tüm gelir ya da tüketimin yüzde 5.7'sini aldı.Gelir skalasının dibindeki aşırı yoksul yüzde 10'luk kesim tüm gelirin yüzde 2.1'ini elde ediyor.

Türkiye'de gelir dağılımının dar gelirliler lehine değişiklikler kaydettiği dikkati çekerken diğer bazı ülkelerde dağılım şöyle ölçüldü: ABD: Nüfusun en üstteki yüzde 20'si gelirin yüzde 45.8'ini, 2. yüzde 20 gelirin yüzde 22.4'ünü, 3. yüzde 20 gelirin yüzde 15.7'sini, dördüncü yüzde 20 gelirin 10.7'sini, beşinci yüzde 20 gelirin yüzde 1.9'unu alıyor. Almanya: En üstteki yüzde 20 gelirin yüzde 36.9'unu, 2. yüzde 20 gelirin yüzde 23.1'ini, 3. yüzde 20 gelirin 17.8'ini, 4. yüzde 20 gelirin yüzde 13.7'sini, 5. yüzde 20 ise gelirin 8.5'ini elde ediyor.
İngiltere: En üstteki yüzde 20 gelirin yüzde 44'ünü, 2. yüzde 20 gelirin yüzde 22.5'ini, 3. yüzde 20 gelirin 16'sını, 4. yüzde 20 gelirin 11.4'ünü, 5. yüzde 20 gelirin yüzde 6.1'ini alıyor.
Mısır: Birinci yüzde 20'lik kesim gelirin yüzde 40.3'ünü, ikinci yüzde 20'lik kesim gelirin yüzde 21'ini, üçüncü yüzde 20'lik kesim gelirin 16.4'ünü, dördüncü yüzde 20'lik bölüm gelirin yüzde 13'ünü, beşinci yüzde 20'lik bölüm gelirin yüzde 9.2'sini elde ediyor.