Yoksulluk aile boyu... En mutsuz aileler Güneydoğu'da

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı 2016 yılı Aile İstatistikleri, yoksulluğun boyutunu ortaya koydu. Resmi rakamlara göre bile bireylerin yüzde 21.9’u yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Bağımlı çocuğu olan hanehalklarının yoksulluk oranı yüzde 26.7 iken, hanehalkı tipine göre yoksulluk oranı incelendiğinde tek ebeveynli ve en az bir çocuğu olan hanehalklarının yüzde 29.3’ü yoksulluk sınırının altında.

TÜİK’in aile yoksulluğu rakamları bunlarla da sınırlı değil. Yoksulluk sınırının altında yaşama oranı en yüksek hanehalkı tipi, “İki yetişkinli, üç ya da daha fazla bağımlı çocuğu olan” hanehalkları oldu. Bu ailelerin yüzde 45.9’u (neredeyse yarısı) yoksulluk sınırının altında yaşıyor.

Araştırmaya göre yoksulluk sınırının altında yaşama oranı en düşük olan aileler ise yüzde 5.6 ile “Her ikisi de 65 yaş altında olan 2 yetişkinli” hanehalkları.

Yüzde 43 ısınamıyor

TÜİK’in açıkladığı Aile İstatistikleri’nde yer verilen gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre; bireylerin yüzde 60.4’ü kendi evinde oturuyor, yüzde 23.3’ü ise kiracı. Bireylerin yüzde 43’ü konutunda izolasyondan dolayı ısınma sorunu yaşarken, yüzde 39’u sızdıran çatı, nemli duvarlar, çürümüş pencere çerçevesi vb. nedenlerle ve yüzde 24.2’sinin trafik veya endüstrinin neden olduğu hava kirliliği, çevre kirliliği veya diğer çevresel sorunlar yaşadığı görüldü.

Aileler küçülüyor

Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) sonuçlarına göre; Türkiye’de 2012’de 3.7 olan ortalama hanehalkı büyüklüğünün azalma eğilimi göstererek 2016’da 3.5 kişi olduğu görüldü. İllere göre incelendiğinde; 2016 yılında ortalama hanehalkı büyüklüğünün en yüksek olduğu il, 6.7 kişi ile Şırnak oldu. Ortalama hanehalkı büyüklüğünün en düşük olduğu il ise 2.7 kişi ile Çanakkale.

Akraba evliliği yaygın

TÜİK’in açıkladığı aile yapısı araştırması 2016 sonuçlarına göre; 15 ve üzeri yaşta olup evlilik deneyimi yaşamış bireylerin eşleri ile akraba olup olmadıkları incelendiğinde, bireylerin yüzde 23.2’sinin (yaklaşık dörtte biri) eşi ile akraba olduğu görüldü. Akraba evliliklerinin en yaygın olduğu bölge yüzde 42.6 ile Güneydoğu Anadolu; en düşük oranda görüldüğü bölge ise yüzde 8.9 ile Batı Marmara oldu.

Kadın erkeğe göre ailesine beş kat zaman harcıyor

* Bireyler günde ortalama 2 saat 45 dakikalarını hanehalkı ve aile bakımına harcıyor. Erkeklerin bu faaliyet için harcadıkları süre 53 dakika iken kadınlar için 4 saat 35 dakika. Diğer bir deyişle kadınların aile bakımı için harcadıkları süre erkeklerin 5.2 katı.

* 18 ve üzeri yaştaki bireyler arasında kendilerini en fazla ailelerinin mutlu ettiğini belirtenlerin oranı 2016’da yüzde 70.2 oldu. Erkeklerin yüzde 76.3’ü kendilerini en fazla ailelerinin mutlu ettiğini ifade ederken, bu oranın kadınlar için yüzde 64.3 olduğu görüldü.

* Bireylerin yüzde 74.4’ü ailelerini mutlu olarak beyan ederken, ailesini mutlu bulduğunu belirtenlerin oranının en yüksek olduğu bölge yüzde 81.1 ile Orta Anadolu, en düşük olduğu bölge ise yüzde 64.9 ile Güneydoğu Anadolu oldu.

* Hanelerde masaüstü bilgisayar bulunma oranının 2004’te yüzde 10 iken 2011’de yüzde 34.3’e kadar yükselmesinin ardından sonraki yıllarda ise düşüş eğilimi göstererek 2016’da yüzde 22.9’a geriledi.

* Hanelerde taşınabilir bilgisayar (dizüstü, tablet, netbook vb.) bulunma oranı, 2004’te yüzde 0.9 iken, 2016’da yüzde 49 oldu. Hanelerde cep telefonu/akıllı telefon bulunma oranı da yüzde 53.7’den yüzde 96.9’a, internet erişimi oranı yüzde 7’den, yüzde 76.3’e çıktı. Sabit hatlı telefon bulunma oranı ise yüzde 81.6’dan yüzde 25.6’ya kadar düştü.

Eğitimi bırakmak zorunda kalıyorlar

Aile yapısı araştırması, 2016 sonuçlarına göre; eğitime devam etmek istemesine rağmen eğitimini yarıda bırakan 15 ve üzeri yaştaki bireylerin oranı yüzde 18.3 oldu. Eğitimini yarıda bırakan bireylerin eğitimini bırakma nedenleri cinsiyete göre incelendiğinde; erkeklerin en fazla yüzde 58.7 ile ekonomik nedenler sebebiyle, kadınların ise en fazla yüzde 38.1 ile ailenin izin vermemesi sebebiyle eğitimlerini yarıda bıraktıkları gözlendi.

Kayseri ‘çekirdek’ Şırnak ‘geniş’, Tunceli ‘tek 2014’te yüzde 67.4 olan çekirdek ailelerden oluşan hanehalklarının oranı 2016’da yüzde 66.4’e gerilerken; tek kişilik hanehalklarının oranı ise yüzde 13.9’dan yüzde 14.9’a yükseldi. Verilere göre; Türkiye’de tek kişilik hanehalkı oranının en yüksek olduğu il yüzde 24.9 ile Tunceli, en düşük olduğu il yüzde 8.3 ile Diyarbakır; çekirdek aileden oluşan hanehalkı oranının en yüksek olduğu il yüzde 72.6 ile Kayseri, en düşük olduğu il yüzde 55.3 ile Şırnak; geniş aileden oluşan hanehalkı oranının en yüksek olduğu il yüzde 29.9 ile Şırnak; en düşük olduğu il yüzde 10.3 ile Çanakkale oldu.