Yıldız oluşumu sanılandan daha geç başlamış
Uluslararası bir araştırma ekibi uzaydaki iyonlaşma başlangıcını kesin olarak tarihlendirdi. İlk patlamadan sekiz yüz milyon yıl sonra nötr evren, iyonlaşmış bir plazmaya dönüşmüş ve galaksilerin gelişimi başlamış.
cumhuriyet.com.trBu sürecin iki yüz milyon yıl daha önce başladığı sanılıyordu. Astronomlar geniş kapsamlı araştırma sırasında büyük patlamadan 800 milyon yıl sonra (13,7 milyar yıl önce) oluşan 22 galaksi saptamışlar. Analizlerden edinilen sonuçlara göre iyonlaşma oranı ve oluşmakta olan yıldız sayısı bu tarihten önce çok düşük.
Galaksiler gözlemciden uzaklaştıkça galaksiden kaynaklanan ışığın dalgaboyu uzar. Buna “kırmızı kayma” denir. Amerikalı ve Japon bilim insanları yüksek kırmızı kaymalı galaksiler bulabilmek için Mauna Kea’daki (Hawaii) Subaru teleskopuna özel geliştirilmiş kırmızı filtresi yerleştirmişler. Bu şekilde bulunan galaksilerin spesifik dalgaboyları sayesinde mesafeleri ve yaşları hesaplanmış.
İlk patlama kozmolojisine göre evren Bing Bang’den 380.000 yıl sonra soğuyor, iyonlaşmış ilk plazmadaysa elektronlar, protonlar ve hidrojen atomları oluşmakta. Bugüne kadar hidrojenin ne zaman yeniden iyonlaştığı bilinmiyordu. NASA’nın WMAP (Wilkinson Microwave Anistropy Probe) uydusuna ait görüntüleriyle yıldızların ilk patlamadan 600 milyon yıl sonra oluşmaya başladıkları hesaplanmıştı. Son araştırma bu tahmini çürütmekte. Eğer söz konusu gelişme 200 yıl daha önce başlamış olsaydı, ilk patlamadan 800 milyon-1 milyar sonraki yıldız oluşum oranı ve iyonlaşma daha yüksek olurdu diyor uzmanlar Astrophysical Journal dergisinde.