YHK’nın kararı binlerce KİT işçisini mağdur edecek

Yüksek Hakem Kurulu’nun (YHK) bağıtlayacağı sözleşmelerde 31 Aralık 2020 tarihindeki ücrete zam verilmesini öngören ilke kararı, kadroya alınmayan binlerce KİT işçisini bir kez daha mağdur edecek.

Mustafa Çakır

Bu işçilerin ücretleri YHK tarafından belirlendiği için yine asgari ücrete mahkûm olacaklar. Kadro kapsamı dışında bırakılan işçiler, ikinci kez “cezalandırılmış” olacak. YHK’nin kararı sendikalarda “şok etkisi” yarattı.

Sendikalar kurulun kararının “ihsası rey” anlamına geldiğine dikkat çekiyor. Karardan vazgeçilmesini istiyor. Hemen hemen bütün sendikalar karara karşı. YHK’nin bu kararını değiştirmesini istiyorlar. Önümüzdeki günlerde karara karşı yargı yoluna da başvurulabileceğine dikkat çekiliyor.

Toplusözleşmelerde işçi sendikaları ile işveren veya işveren sendikası arasında yapılan görüşmelerde anlaşma sağlanırsa sözleşme imzalanıyor. Tarafların anlaşamaması durumunda ise sözleşme YHK tarafından karara bağlanıyor. Ancak YHK çoğunlukla düşük zam veriyor.

Örneğin taşerondan kadroya geçirilen işçilerin ücretlerine yıllardır YHK kararı gereği yüzde 4 zam yapılıyor. Ayrıca YHK’nin kararı da kesin hüküm niteliği taşıyor. Toplusözleşme yerine geçiyor ve itiraz edilemiyor. YHK’nin bağıtlayacağı sözleşmelerde 31 Aralık 2020 tarihindeki ücrete zam yapılacağını belirten kararı değişmezse 31 Aralık 2021, 31 Aralık 2022 şeklinde devam edeceğine dikkat çekiliyor.

KONFEDERASYONLAR UYARDI

Konfederasyonlar, YHK kararı sonrasında bağlı sendikalarını sözleşmelerin yürürlük tarihleri konusunda uyarıyor. Çünkü sözleşmede uyuşmazlık çıkması ve YHK tarafından karara bağlanması durumunda toplusözleşmesine göre alınacak zam tarihleri önem taşıyor. 1 Ocak 2021 tarihinde yürürlüğe girecek olan bir sözleşmede YHK tarafından verilecek zam 31 Aralık 2020 tarihindeki ücrete yapılacak.

Asgari ücret ise 1 Ocak’ta zamlanacak. YHK zammı sonrası ücret, asgari ücretin altında kalırsa asgari ücret seviyesine çekilecek. YHK daha önceki yıllarda 1 Ocak tarihindeki ücrete zam verdiği için işçinin ücreti asgari ücretin altında kalmışsa, ücret önce asgari ücrete yükseltiliyordu. Daha sonra da YHK zammı uygulanıyordu. Hükümet, kamudaki taşeron işçileri kadroya, belediyelerdeki taşeron işçileri ise belediye şirketlerine geçirirken, KİT’lerdeki 100 bine yakın taşeron işçiyi kapsam dışında bırakmıştı.

KİT’lerdeki taşeron işçilerin sözleşmeleri YHK tarafından karara bağlanıyor. YHK de artışta, asgari ücret zammı sonrasındaki ücreti değil 31 Aralık’taki ücreti dikkate alıyor. Bu durumda bu işçiler yine asgari ücrete mahkûm edilmiş olacak.