Yeryüzünün gözbebeği

Haldun Taner, Devekuşuna Mektuplar kitabında, “Ahmet Rasim’den öğrendiğim bir şey var: İyi bir yazar olmak için öncelikle iyi bir insan olmak gerekir.” demiştir.

Çoğu yazarda beklediğimiz bir özellik. Bazı yazarlar vardır, ortalıkta pek görünmez. Eserleridir onların özü, kişiliği, içtenliği…

Ünal Ersözlü iki yıl önce alıp başucu yaptığım Dört Gün Buda Üç Gün Zorba kitabının tadı damağımdayken bu kez de Yeryüzü Misafiri’yle bizimle.

Kitabın girişi Şeyh Galip’in bir dizesi: “Hoşça bak zatına zübde-i âlemsin sen”.

Kitabın tümünde insandır söz konusu olan. Yukarıdaki dizeden hareketle yeryüzünün gözbebeği insandır. İnsan yeryüzünde konuktur. Hayat gelip geçicidir, buna bir anlam katmak insanın elindedir.

KÜLTÜR DÜNYASINDA DEVR-İ ÂLEM

Ünal Ersözlü düşünürlerden, şairlerden, yazarlardan, bilgelerden, tarihten aldığı rüzgârla insanın yaşamını daha güzele yönlendirme çabasında. Tanık göstermektedir atasözlerini, şiirleri, halk öykülerini, düşünürleri, anıları… Kitabında kültür dünyasında tadına doyulmaz bir devr-i âlem yaptırıyor. Binlerce yıllık kültür birikiminden günümüze dek ulaşan bu turda insanı; yaratan, üreten insanı, sanatı, sanatçıyı, kültürü, filozofu sunuyor okura. Victor Hugo çıkıyor karşımıza: “Ne yazık ki! İnsanlar yaşamları boyunca bir gölge bırakmadan bu dünyadan göçüp gidiyorlar.”

Yazar, kesin yargısını kitabın ilk sayfalarında taşa, mermere kazır gibi işlemiş düşüncesini: “Evet, insan bir yeryüzü misafiri” (s.10)

Deneme ustası Montaigne’nin tanıklığına başvurmadan olmazdı. Mevlana’yı över. (s.37-38) Filozof, matematikçi, felsefenin kurucusu Thales’den umudun tanımı ilginçtir. (s.40) Psikolojinin ünlü ismi Maslow insana seslenir: “Temel ihtiyaçlarından biri bile tatmin edilmemiş bir kişi, vitamin ve mineral yoksunu kalmış gibi hastadır.” (s.54)

Benjamin Franklin, Halil Cibran, Füruğ, Ülkü Tamer sırayla geliyorlar. Nasrettin Hoca çıkıyor karşımıza gülümseten düşünceleriyle. Selçuklu Aydınlanmasının büyük ustaları Yunus Emre, Mevlana, Hacı Bektaş Veli, Nasrettin Hoca…

Bir değini de Laedriye üstüne. Facebook’ta şiir paylaşıp altına şairi La Edri yazanlar sanırım Laedriye’nin ne olduğunu öğrenirler.(s.109)

Nurullah Ataç, Orhan Veli’nin atışmasına neden olan olay (s. 132), Peyami Safa, Makyavel, Shakespeare, Sadi… Vivaldi’nin Dört Mevsimi (s.180), Zeus’un tilki öykücüğü, daha neler neler…

Ünal Ersözlü, imbiğinden süzdüğü kültür, bilgi, deneyimleriyle özel bir kitap yaratmış. Elinizin altında olacak, yeniden okuma isteği duyacağınız bir kitap.

Yeryüzü Misafiri / Ünal Ersözlü / Karakarga Yayınları / 304 s. / 2020.