Yerli sermayeden körfez ülkelerine yoğun ilgi

Türkiye 2010 yılının Ocak-Eylül döneminde, doğrudan yatırım için 3 milyar 284 milyon dolar düzeyinde yabancı sermaye çekerken, 1 milyar 279 milyon dolarlık yerli sermayeyi yurtdışına doğrudan yatırım için gönderdi. Yılın ilk 9 ayında Avrupa ülkelerine doğrudan yatırım için giden yerli sermaye yüzde 15.7 azalışla 836 milyon dolara gerilerken, Körfez ülkelerine giden doğrudan yatırım için giden Türk sermayesi yüzde 177'lik artışla 130 milyon doları buldu.

Merkez Bankası'nın Eylül ayı Ödemeler Dengesi geçici verilerine göre yılın ilk 9 ayında Türkiye'ye giriş yapan doğrudan sermaye yatırımları geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33.5 azalarak 4 milyar 920 milyon dolardan 3 milyar 284 milyon dolara geriledi. Bu dönemde Türkiye'den yurtdışına giden doğrudan sermaye yatırımları ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 4.4 azalmasına karşın 1 milyar 279 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti.

Böylece yurtdışında yerleşik kişilerin yurtiçindeki doğrudan yatırımları çerçevesinde 9 ayda giriş yapan kaynağın 5'te 2'si büyüklüğünde yerli sermaye, yurtdışına doğrudan yatırım için gitti. 2002 yılından bu yana doğrudan yatırım için Türkiye'ye giriş yapan yabancı sermaye 72 milyar 183 milyon dolar olurken, bu dönemde yurtdışına yatırım için giden yerli sermaye 12 milyar 492 milyon dolara ulaştı.

Yerli sermaye göçü hizmetler sektöründe yoğunlaştı

2010 yılının Ocak-Eylül döneminde yurtdışına doğrudan yatırım için giden 1.3 milyar dolarlık yerli sermayenin 703 milyon dolarlık bölümü hizmetler sektörü yatırımlarına yöneldi. Bunun 332 milyon dolarlık bölümünü mali aracı kuruluşlar, 126 milyon dolarını inşaat, 106 milyon dolarını gayrimenkul kiralama, 56 milyon dolarını ulaştırma ve depolama sektörleri çekti. Anılan dönemde sanayi sektörü yatırımları için yurtdışına giden yerli sermaye miktarı 523 milyon dolara ulaştı.

Yurtdışında yapılan sanayi yatırımları içinde en büyük payı, 314 milyon dolarla imalat sektörü yatırımları aldı. Madencilik ve taşocakçılığı için 167 milyon dolar, elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi için 42 milyon dolar yerli sermaye çıkışı oldu. Tarım sektörü yatırımları ise bu dönemde 3 milyon dolardan 53 milyon dolara yükseldi.

2002'den bu yana yurtdışında hizmetler sektörü yatırımı için 6 milyar dolarlık sermaye göçü oldu

2002 yılı ile Eylül 2010 tarihleri arasında 12.5 milyar dolarlık Türk sermayesinin yurtdışında yaptığı yatırımlar ana sektörler itibariyle incelendiğinde 6 milyar 500 milyon dolarının sanayi yatırımlarına, 5 milyar 924 milyon dolarının ise hizmetler sektörü yatırımlarına yöneldiği belirlendi. Anılan dönemde yurt dışında 68 milyon dolarlık tarım yatırımı yapıldı.

Sanayi yatırımları alt grupları incelendiğinde en büyük payı toplam 3 milyar 691 milyon dolarlık doğrudan sermaye göçüyle imalat sanayi aldı. Madencilik ve taşocakçılığı yatırımı için bu dönemde 2 milyar 722 milyon dolarlık sermaye göç ederken, elektrik, gaz, buhar ve sıcak su üretimi alanında 87 milyon dolar yatırım için yurtdışına gitti.

Avrupa'ya giden yerli sermaye yüzde 15.7 azaldı

2010 yılının ilk 9 ayında krizin bu ülkelerde yarattığı tahribatın etkisiyle Avrupa ülkelerine giden yerli sermaye azalırken, Yakın ve Uzakdoğu ülkelerine, özellikle de Körfez ülkelerine yönelik sermaye göçü arttı. Ocak-Eylül döneminde geçen yılın aynı dönemine göre Avrupa ülkelerine doğrudan yatırım için giden yerli sermaye yüzde 15.7 azalışla 836 milyon dolar oldu.

Bu dönemde EFTA ülkeleri 34 milyon dolar, diğer Avrupa ülkeleri 138 milyon dolar Türk sermayesi çekti. Hollanda'nın 515 milyon dolarlık Türk sermayesine ev sahipliği yaptığı bu dönemde Diğer Avrupa ülkeleri grubunda yer verilen Bosna Hersek'e 61 milyon dolar yerli sermaye göç etti. 9 aylık dönemde Lüksemburg 41 milyon dolarlık, EFTA ülkesi İsviçre 34 milyon dolarlık Türk sermayesini doğrudan yatırım amacıyla ülkesine çekti.