Yeni yaklaşımlar ve tartışmalar (07.04.2021)

Yaşamımızın neredeyse tamamen iktisadi faaliyetler etrafında şekillendiğini söylemek yanlış olmaz. Çoğumuz günün büyük kısmını çalışarak ve çalışmamızın gelir, gider, statü gibi sonuçlarını düşünerek geçiriyoruz. İçinde yaşadığımız absürt dünyanın önümüze koyduğu bir gerçek ise bir akademik çalışma alanı olarak iktisat tarihinin uzunca bir süredir hem tarihçiler hem de iktisatçılarca bir kenara itiliyor oluşu.

İktisat Tarihinin Dönüşü bu bağlamda iktisat tarihçilerinin henüz yenilgiyi kabul etmediklerini gösteriyor. Alanın Türkiye’de önde gelen temsilcileri tarafından hazırlanan bu ortak çalışma, hem bir bilim dalı olarak iktisat tarihinin teorik ve ampirik zenginliğini hem de özellikle Osmanlı ve Türkiye iktisat tarihinin önemli meselelerine ilişkin derinlikli bir birikimi ve yeni açılımları sunuyor.

İktisat tarihi alanının Türkiye ve dünyadaki inişli çıkışlı serüveninden son iki yüz yılda tarımda ve sanayide yaşanan dönüşüme ve bu dönüşüme eşlik eden çalışma ve mülkiyet ilişkilerine kadar pek çok temel konu, uzmanlarınca küresel ve yerel bağlamları içinde değerlendiriliyor. Bu anlamda iktisat tarihçileri, sadece “Biz hâlâ buradayız!” demekle kalmıyorlar, aralarına yeni katılacaklara da yol gösteriyorlar.

Alanın tanınan isimlerinden Şevket Pamuk’un kitaptaki söyleşisinde vurguladığı gibi, özellikle siyasi nedenlerle Türkiye’deki kamu ve vakıf üniversitelerinde nitelikli genç akademisyenlerin iş bulup tutunabilmesi günümüzde son derece zor hale geldi.

Bu anlamda, iktisat tarihinin üniversitelerde uzun süredir mevzi kaybediyor olmasına ek olarak ülkenin genel akademik ve siyasi durumu, bu konuda çalışmak isteyen gençler için çok da umut verici bir tablo sunmuyor elbette.

Ancak, tüm bu koşullara rağmen umuttan bahseden, dünyayı anlamak için ihtiyaç duyduğumuz bir bilim dalının yeniden canlanmaya başladığını çeşitli örneklerle iddia eden bu kitap, kendi konusunun ötesinde, uzun süredir içinde sıkışıp kaldığımız genel umut-umutsuzluk ikileminde bize küçük ama iyimser bir resim sunuyor.

Belki sırf bu yüzden bile bu kitabı önemsemek gerekir. Her koşulda, hayatımızı şekillendiren en temel etkinlik ve ilişkilerin tarihini inceleyen bir araştırma alanının güncel tartışmalarını etkin şekilde özetleyip geleceğe dair olası gelişim yollarını tartışan bu kitap, tarih ve sosyal bilimlerle ilgilenen herkesi bu konuları yeniden ve birlikte düşünmeye davet ediyor.

İktisat Tarihinin Dönüşü / Yeni Yaklaşımlar ve Tartışmalar / Kolektif / İletişim Yayınları / 108 s. / 2021.