Yayıncının gündemi sansürle mücadele

Türkiye Yayıncılar Birliği’nin İstanbul Bilgi Üniversitesi işbirliğiyle iki yılda bir düzenlediği Türkiye Yayıncılar Kurultayı’nın sekizincisi önceki gün sona erdi. Yapı Kredi Kültür Sanat-Loca’da yapılan kurultayın ikinci gün oturumu gazeteci, ekonomist Emin Çapa’nın “Yeni Dünyayı Anlamak, Yeni Dünyaya Hazır Olmak” başlıklı sunumuyla başladı. Çapa, “Yeni dünya, yeni biz talep etmez mi? İhtiyaç duyacağımız yeni yetkinlikler neler?” sorusu etrafında şekillendirdiği sunumu ilgiyle dinlendi. Çapa, “Milli Eğitim İstatistikleri 2016-17” kitabında “kütüphane” kelimesinin yer almamasına da dikkat çekti.

Günışığı Kitaplığı’ndan Mine Soysal’ın yönetici olduğu “Yayıncılıkta Sansür ve Otosansür” başlıklı oturum, sansür talebiyle sıklıkla karşılaşan yayınevinden biri olan Sel Kitap’tan çıkan bir kitabın üzerindeki “Bu kitap yetişkinler içindir” ibaresine dikkat çekilmesiyle başladı. Sel Kitap’tan İrfan Sancı, bu uyarı ibaresini şöyle açıkladı: “Nisan ayında yeni başlattığımız bir uygulama çünkü yetişkinler için hazırladığımız her kitap Başbakanlık Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu tarafından sansürleniyor. Ankara’da yaşlı emekli erkeklerden oluşan bir kurum; zihniyet eril. Sansür varsa sansürle mücadele de var” dedi.

2017’de KHK ile faaliyeti durdurulan Evrensel Basım Yayın’da bir dönem editör olarak çalışan Fulya Alikoç ise 2000’lerin başından itibaren Kürtçe ve Kürt sorununa ilişkin yayımladıkları kitapların yasaklanan ve yargılanan kitaplar arasına girdiğini belirtti ve fuarlarda da doğrudan saldırılarla karşılaştıklarını söyledi. Sansür oturumunda Cumhuriyet gazetesi yazarlarının ceza yağmuruna tutulması da kınandı.

Kitaba bilirkişi: Trafik polisi

Sansür oturumunda, emekli öğretmen, araştırmacı-yazar Hamide Yiğit, hükümetin Suriye politikalarını eleştirdiği ve IŞİD’i anlattığı “Tekmili Birden IŞİD, El Kaide’den IŞİD’e Amerika için Cihat!” kitabının dava süreciyle ilgili dikkat çeken bir detay paylaştı. Hamide Yiğit, Cumhuriyet gazetesi davası savcılarından Yasemin Baba’nın, terör örgütü propagandası yapmaktan ve Türk Ceza Yasası’nın 301. maddesinden 15.5 yıla kadar hapis istemiyle dava açtığı kitaba ilişkin bilirkişi olarak bir trafik polisi belirlediğini söyledi. Söyleşinin ardından sorularımızı yanıtlayan Yiğit, 301’den açılan davanın devam ettiğini belirterek “Savcının kitabın içeriğinden haberdar olduğunu sanmıyorum. Bilirkişi olarak belirlenen kişi trafik polisi ve uzmanlık alanı Osmanlıca olarak gösterilmiş. Bilirkişi tayin ederken uzmanlık esas alınmamış. Çok yadırgamakla birlikte hukukun böyle işlediğini görmek bizi çok şaşırttı. Ayrıca bir hakaret olarak da algıladım. Savcı iddianameyi bilirkişi raporuna göre hazırlamış ve suç maddesi uydurmuş.” Hamide Yiğit, İHH, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın oğlu Bilal Erdoğan, Erdoğan’ın damadı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın şikayeti üzerine dava açıldığını hatırlatarak “Kitap, kökleri El-Kaide’ye dayanan IŞİD örgütünün bir proje ürünü olduğunu anlatıyor. Projenin ABD’den kaynaklandığını belgelerle ortaya koyuyor. ABD ve IŞID dışında herkes rahatsız oldu” dedi. Duruşma, 6 Eylül’de Çağlayan Adliyesi’nde görülecek.

Kitap hediye etmiyoruz

* Halkın yüzde 72’si boş vakitlerini AVM’de geçiriyor

* yüzde 85’i düzenli TV seyrediyor

* yüzde 35’i “Hiçbir zaman kitap okumam” diyor lyüzde 47’si “Hiçbir zaman dergi okumam” diyor

* yüzde 64’ü hiç canlı performansa gitmedi (Kaynak: IPSOS 2018)

* Türkiye, çocuklara kitap hediye edilmesi sıralamasında 140. sırada. (Kaynak: TÜİK)

* 6 aylıktan 4.5 yaşına kadar olan çocuklara kitap okumak sözcük haznesini, sorgulama, anlama, sözcükleri geliştirme yeteneklerini geliştiriyor (Mayıs 2017 Amerikan Pediatri Birliği Toplantısı)