Yabancı kapatıyor yerli satıyor
Online alışveriş sitesi Markafoni ‘zorlu ekonomik ortam’a dikkat çekerek faaliyetlerini durdurdu.
Necdet ÇalışkanTürkiye’nin moda e-ticareti alanında önde gelen online alışveriş sitelerinden Markafoni, faaliyetlerini durdurma kararı aldı. 2008’de yerli girişimciler Sina Afra, Ahmet Emre Sarı ve Tolga Tatari tarafından kurulmasının ardından 2014’te Güney Afrikalı Naspers Grubu’na satılan Markafoni, 30 Haziran itibarıyla kapanacağını duyurdu.
Markafoni’nin kurucularından Sina Afra, 2014’te tamamen ayrıldığı Markafoni’nin faaliyetlerinin sona ermesinden üzüntü duyduğunu açıklarken “Bu kararın sebeplerine ilişkin soruların doğru adresi olmadığını” vurguladı. Naspers Grubu ise “İlk zamanlardaki başarısına karşın zorlu ekonomik ortam, bu tür bir işin sürdürülebilir olması için uygun değildi” açıklamasını yaptı.
Markafoni’nin kapanma kararı, gözleri son birkaç yıldır yatırımcıların birer birer kaçtığı Türkiye’nin e-ticaret girişimlerine çevirdi. 2009’da Almanya merkezli Otto Grubu’nun Türkiye’de kurduğu online alışveriş sitesi Limango.com, Mart 2015’te kapanmıştı. Yabancıların Türkiye’deki girişimcilik dünyasına olan iştahı son birkaç yıldır iyice azalırken, özellikle giyim ve moda e-ticareti alanındaki yerliler de satışın yollarını arıyor. Boyner Grubu, 2011’de kurduğu online perakende sitesi Morhipo. com’nun yüzde 40 ile 60’ı arasındaki hisselerinin satışı için Nisan 2017’de yetki vermişti.
Online alışveriş alanında faaliyet gösteren bir diğer yerli platform olan Trendyol’un da bir süredir satış için piyasayı yokladığı belirtiliyor.
Pazar büyüyor ama...
Üstelik son dönemde Türkiye operasyonlarını sonlandıran girişimler, online perakende ile sınırlı değil. Aralık 2016’da Fransa merkezli yolculuk paylaşım platformu BlaBlaCar, İstanbul’daki ofisini kapattı. Türkiye pazarına Mekanist’i satın alarak giren online restoran rehberi Zomato da geçen hafta Türkiye operasyonlarını durdurduğunu açıkladı. Bilişim Sanayicileri Derneği’ne göre Türkiye e-ticaret pazarı 2016’da yüzde 24 büyüyerek, 30.7 milyar TL’ye erişti. Pazarın en fazla büyüyen alanı olan ‘sadece online perakende’ yapan ve sayıları 370’i bulan firmaların büyüklüğü yüzde 33 büyümeyle 11.3 milyar TL’ye çıktı. Bu kategoride yer alan özel alışveriş sitelerinin büyüklüğü 2.6 milyar TL. Tüm bu hızlı büyüme rakamlarına karşın Türkiye’de online perakende, toplam perakende pazarının ancak yüzde 3.5’ini oluşturuyor.
Tek tek kapanıyorlar
Türkiye’de markaların birer birer kendi e-ticaret siteleri üzerinden satışa yönelmesiyle birlikte, Markafoni ve benzerlerinin de rekabet şansı azalıyor. Bu tabloya Türkiye’de bozulan iş ve ekonomi ortamı eklenince yabancı yatırımcı, Türkiye’deki operasyonlarını sonlandırma yoluna giderken; yerliler satış da dahil yeni iş modellerine yöneliyor.