Wuhan’dan Körfez’e Covid-19

O günlerde Emirates Havayolları, uçuş planlarında herhangi bir değişiklik olmadığını ve Çin uçuşlarına devam edeceklerini bildiriyordu. Dünya henüz salgının tehlikesini kavramamıştı. İki gün içinde hasta sayısı beşe yükselince ciddi önlemler alındı. Çin uçak seferlerine kısıtlama geldi, havaalanlarına termal kameralar yerleştirildi ve testlere başlandı. Bugün ülkede 140 vaka bulunuyor. Önceki gün iki kişinin yaşamını yitirdiği, 31 kişinin iyileşme gösterdiği açıklandı.

Koronavirüs salgınında erken teşhisin öneminden bahsediliyor, bu konuda ilk ciddi önlemleri alan ülkelerin arasında BAE geliyor. Yaygın ve etkin bir sağlık sistemi bulunan ülkede ilk tedbir, halkı kalabalık alanlardan uzaklaştırmak oldu. Hemen ardından okullarda eğitime ara verildi ve bahar tatili erkene alındı. Zorunlu olmayan çalışanların ofislere gitmemeleri istendi ve evden çalışma dönemine geçildi. Kalp ve akciğer ameliyatları da dahil olmak üzere acil olmayan tüm cerrahi işlemler iptal edildi, “Her Vatandaş için Bir Doktor” projesiyle isteyen herkese tıbbi danışmanlık hizmeti sunuldu. 

BAE aynı zamanda koronavirüs testlerini en yaygın uygulayan ülkelerden biri. Virüsün tespit edildiği 29 Ocak’tan bugüne 127 bin kişide test uygulandı. Koronavirüs şüphesiyle sağlık kurumlarına başvuran herkes rahatlıkla teste tabi tutuluyor ve sonuçlar kısa sürede açıklanıyor. Bu önlem salgının kontrol altına alınmasında etkili oldu.

Virüsün Wuhan’dan BAE’ye sıçraması ve Ortadoğu ülkeleri içinde salgının ilk görüldüğü yer olması aslında tesadüf değil. BAE, Çin’i Avrupa ve Afrika kıtalarına bağlayan uçuşların aktarma istasyonu. Deniz, kara ve hava giriş noktasına yerleştirilen termal kameralar ve şüpheli yolcuya test uygulaması da salgının kontrolünde etkili oldu. Bu önlemler geçen haftaya kadar sürdü ve sonunda pek çok ülke gibi BAE’de ülkeye giriş ve çıkışları tamamen kapattı.

Camiler için önlem

BAE, aynı zamanda Müslüman ülkeler arasında camide namaz kılmayı kısıtlayan ilk ülkelerden. Bu önlemi almadan önce yaklaşık bir hafta boyunca ezan sonunda cemaatin cami yerine namazı evlerinde kılmaları konusunda uyarılar yapıldı ve toplu kılınan namazlar salgının yayılmasına önlem amacıyla 10 Mart’tan itibaren askıya alındı. Halkın bilgilendirilmesi tek bir merkezden yapıldı. Sosyal medyada bilgi kirliliği yaratabilecek mesajlara cezalar uygulandı. Marketlere yığılma olmadı. Alışveriş merkezlerinin yiyecek reyonlarında kimi ülkelerdeki gibi boş raflara rastlanmadı. 

Bugün tüm dünyada uygulanan “evde kalın” uyarıları yaklaşık üç hafta önce BAE’de başlamıştı. Bütün turistik yerler, tema parklar ve kültürel alanlar halen kapalı ve ikinci bir uyarıya kadar kapalı kalacak. Yılda 12 milyon turist ağırlayan Dubai aynı zamanda salgının ekonomik boyutlarından en çok etkilenen şehirlerden biri. 120 bin yatak kapasiteli şehirde bazı oteller tamamen kapandı, bazıları da birkaç gün içinde kapanacak. Alışveriş merkezlerinde görünen yoğun kalabalık artık neredeyse yok. Yetkililer ekim ayında başlaması planlanan 

Dubai 2020 fuarı için altyapı çalışmalarını aralıksız olarak sürdürüyor. Sadece bu fuar için Dubai’ye 25 milyon turist gelmesi bekleniyordu. 60 bin çalışanı bulunan Emirates, salgından en çok etkilenen havayolu şirketlerinden biri. Koronavirüsün turizme etkisine, pet  rol fiyatlarındaki ani düşüş de eklendiğinde BAE’yi nasıl bir geleceğin beklediğini kestirmek güç. Ancak yetkililer işi şansa bırakmıyor. Sağlam kaynaklarıyla ekonomik durgunluğun üstesinden geleceklerine inanıyorlar. Bunun ilk uygulaması geçen günlerde hayata geçirildi. Koronavirüsle mücadele kapsamında ulusal ekonomiyi desteklemek, tüketici ve şirketleri korumak amacıyla Merkez Bankası, 27 milyar dolar değerinde ekonomik destek planını uygulamaya başladı. Plana göre bankalar, özel sektöre ve bireysel müşterilerine 6 ay geçici muafiyet veriyor sıfır maliyetli finansman sağlayarak olası bir ekonomik durgunluğu aşmayı hedefliyor. Ülkenin nüfusu 9.2 milyon olduğu düşünülürse bu destek planı şimdilik yeterli gibi görünüyor. Ancak nüfusun 7.8 milyonunu ülkede çalışan yabancılar oluşturuyor, olası bir ekonomik durgunlukta ilk etkilenecek kesim de bu yabancı nüfus olacak. 

İran’a yardım

Dünyayı derinden etkileyen virüs salgınının en büyük tesellisi Körfezde uzun yıllar devam eden siyasi çekişmelerin sonu oldu. BAE, koronavirüsle mücadele kapsamında 32 tondan fazla tıbbi malzeme içeren iki yardım uçağını İran’a gönderdi. İran’ın zor günlerinde yapılan bu tıbbi yardım iki ülke arasındaki ilişkilerin geleceği açısından umut veriyor. BAE ayrıca salgının başlangıcında Çin’deki Wuhan’a ve Afganistan’a tıbbi malzeme tedarik etmişti.

remgok@gmail.com