Uzaktan eğitimle birlikte 'eğitimde eşitsizlik' büyüyor

Eğitim Sen’in 4 Eylül’de sahada görev yapan öğretmenlerin, akademisyenlerin ve sendika yöneticilerinin çevrim içi “Uzaktan Eğitim” çalıştayının sonuç raporu açıklandı. Uzaktan eğitim ile ilgili sorun ve aksaklıkların sıralandığı raporda, çözüm önerileri de yer aldı. Okulların gerekli tüm önlemler alınarak yeniden açılması gerektiğini vurgulayan Eğitim Sen, bunun mümkün olmaması halinde uzaktan eğitimle ilgili eksikliklerin ve aksaklıkların giderilmesi gerektiğini vurguladı.

Eğitim Sen’in tespitlerine göre uzaktan eğitim sürecinde, problemler şu alanlarda yaşandı:

EĞİTİME ERİŞİMDEKİ EŞİTSİZLİK DAHA DA ARTTI

Bu süreçte karşı karşıya kalınan en büyük problem hâlihazırda var olan eşitsizliklerin daha da artması, katlanarak çoğalması olmuştur. Özellikle sosyoekonomik durumu iyi olmayan düşük gelirli alt sınıflar, yoksul aile çocukları, tarım işçisi çocuklar, anadili farklı olan çocuklar ve dezavantajlı gruplar uzaktan eğitime ulaşamamış, sistemin dışında bırakılmışlardır.

EĞİTİME ERİŞEBİLEN ÖĞRENCİ SAYISI AZALDI

Kısıtlı imkânlarla uzaktan eğitime erişim sağlayabilen, ailenin ortak cep telefonunu kullanan çocuklar da bu süreçte internet erişimi, uygun zaman ve mekân olmayışı gibi nedenlerle eğitim haklarından mahrum edilmiştir. EBA üzerinden yürütülen canlı derslere katılım, birçok okulda -20 dolaylarında kalmıştır. Öğrencilerin dersleri izlemek için gerekli teknolojik donanım ve internetten yoksun olmaları eşitsizliklere yol açmış, anayasal bir hak olan eğitim hakkı kullanılamaz hale gelmiştir.

ÖĞRENCİLERİN DERSE KATILIMI SAĞLANAMADI

Uzaktan eğitim süreci daha önceden planlanmış bir çalışma olmadığından uygulamaya konulması da olağanüstü koşullar altında gerçekleşmiştir. Öğretmenlerin yaklaşık yüzde 8’i uzaktan eğitimin verimli olmadığını ifade etmişlerdir. MEB tarafından öğretmenlere uzaktan eğitime dair eğitim verilmemiş; teknik destek sağlanmamıştır. Uzaktan eğitim konusunda en çok sıkıntı yaşanan alanlardan biri ölçme ve değerlendirme sürecidir. Öğretmenler verdikleri eğitimi değerlendirme olanağı bulamamışlardır.

DİJİTAL KAYNAKLAR YETERLİ DEĞİL

Öğretmenlerin uzaktan eğitim konusunda daha önceden bir deneyiminin olmaması, bu süreçte MEB’in sunduğu dijital teknolojinin yeterli olmaması, süreci planlayacak ve yönetecek uzman bir ekibin olmaması da yaşanan sorunlardan bir diğeridir. MEB uzaktan da olsa öğretmenlere, öğrencilere ve velilere bu konuda bilgilendirici ve yön gösterici çalışmalar yapmamıştır, yapılan çalışmalar çok kısıtlı kalmıştır.

BAZI DERSLER İÇİN İÇERİK OLUŞTURULMADI

EBA içeriklerinin yetersizliği, yabancı dil gibi bazı dersler için ise EBA’da kullanıma sunulmuş hiçbir içeriğin olmaması özellikle uzaktan eğitim sürecinde daha net bir şekilde fark edilmiştir.

ALTYAPI PROBLEMLERİ YAŞANDI

EBA alt yapısından kaynaklanan erişim problemleri de süreci olumsuz etkilemiştir. Güvenlik sorunları ve kurulum sisteminden kaynaklanan sorunlar da öğretmenlerin sıkça karşılaştığı sorunlar olarak ifade edilmiştir.

DERSLERDE ETKİLEŞİM AZALDI

Öğretmen ve öğrenci arasında ders anlatımı sırasında hiçbir etkileşim ve iletişim olmamasından dolayı EBA TV’de yayınlanan dersler, pedagojik açıdan ve öğrenmenin gerçekleşmesi açısından amacına ulaşmamıştır. Öğrenciler kayıtlı videoları izlemekten sıkıldıklarını, çoğunlukla takip etmediklerini, yarım bıraktıklarını belirtmişlerdir.

ÖĞRENCİLERE PSİKOLOJİK DESTEK VE REHBERLİK SAĞLANMADI

Pandeminin yarattığı kaygı ve strese, eğitime erişememe ve uzaktan eğitimde yaşanan sorunlar da eklenmiş ancak bu sorunların çözümüne, öğrencinin eğitim düşüncesinden kopmamasına, motivasyonun yükseltilmesine dair yeterince psikolojik danışmanlık ve rehberlik hizmeti sunulmamış; bu konuda gerekli yönlendirmeler yapılmamıştır. 

SPOR SANAT VE MÜZİK DERSLERİ YOK SAYILDI

Gerek canlı derslerin planlamasında, gerekse EBA TV yayınlarında çocukların sosyal-toplumsal gelişimine, bireysel ilgi ve yeteneklerine yönelik hiçbir çalışmaya yer verilmemiştir. Spor, sanat, müzik dersleri yok sayılmıştır.

ÖĞRETMENLERE DESTEK SAĞLANMADI

Öğretmenlere hem uzaktan eğitimi uygulamak, hem de uzaktan eğitimde kullanılacak materyal geliştirme konusunda destek sağlanmamıştır. Özel uzmanlık gerektiren bir iş olan dijital içerik geliştirme konusunda öğretmenlere yönelik hizmet içi eğitim ya da teknik destek verilmemiştir.

Raporda çözüm önerileri de şöyle yer buldu:

'UZAKTAN EĞİTİMDE EKSİKLER GİDERİLMELİ'

Pandeminin devam edeceğinin, kış aylarındaki diğer riskler de eklendiğinde artan oranda bir salgın tehlikesinin mümkün olduğunun öngörüldüğünü aktaran Eğitim Sen, okulların açılmama ihtimaline karşı uzaktan eğitimle ilgili eksikliklerin giderilmesi gerektiğinin altını çizdi.

'GEREKLİ ÖNLEMLER ALINARAK OKULLAR AÇILMALI'

Gerekli tüm önlemlerin alınarak, okulların fiziki olarak salgında güvenle kullanılabilir hale getirilerek ve ihtiyaç duyulan personel atanarak yüz yüze eğitimin başlaması gerektiğini vurgulayan Eğitim Sen, "Ancak söz konusu koşullar yerine getirilmeden ve salgın belirli oranda kontrol altına alınmadan okulların açılmasına 'evet' denmesinin de mümkün olmadığının ayrıca bilinmesi gerekmektedir. Daha önce yapıldığı haliyle uygulanacak uzaktan eğitim, verimsiz ve başarısız olacağından enerjinin boşa harcanması anlamına gelecektir. Tüm sorunların çözümünün ilk şartı olarak ortak aklın devreye sokulmasının gerekli olduğunu düşünüyoruz. MEB’in bu çerçevede acil olarak; öğretmenler, konunun uzmanları, sendikalar ve ilgili kitle örgütleriyle bir masa etrafında bir araya gelerek tüm yanlarıyla uzak-tan eğitime ilişkin eksiklikleri ve aksaklıkları ortaya koyması ve gerekli adımları atması bir zorunluluktur" değerlendirmesini paylaştı.