'Uygulamayı değiştirmeyi düşünmüyoruz'

Sağlık Bakanı Recep Akdağ, ''Kapalı mekanlarda özel yerler yapılması ve burada tütün kullanımına izin verilmesi'' yönündeki taleplerin kabul edilemeyeceğini belirterek, ''Böyle bir uygulama 19 Temmuz tarihinden itibaren olamaz. Aynı şekilde uygulamayı taleplere göre değiştirmeyi de asla düşünmüyoruz'' dedi.

Bakan Akdağ, Rixos Grand Ankara Oteli'nde, 4207 sayılı Tütün ve Tütün Mamullerinin Zararlarının Önlenmesine İlişkin Kanunu'n genişletilerek 19 Temmuzda uygulamaya girecek, restoran, kafe ve bar gibi yerlerde de tütün kullanımını yasaklayan düzenleme ile ilgili olarak basın toplantısı düzenledi.

Yasağın genişletilmesiyle birlikte gelinen süreçte sektörün kendilerinden bazı talepleri olduğunu ifade eden Akdağ, birçok kez Türkiye Esnaf ve Sanatkarlar Konfederasyonu gibi çeşitli sektör temsilcileriyle bir araya gelerek toplantı yaptıklarını ve sektörün isteklerini dinlediklerini söyledi.

Recep Akdağ, sektör temsilcilerinin kapalı mekanlarda sigara yasağına ilişkin düzenlemeyle ilgili istekleri hakkında şunları kaydetti: ''Sektör temsilcileri bizden 'kapalı mekanlarda özel yerler yapılsın, buralarda iyi klima sistemleri hazırlansın ve sigara içilmesine müsaade edilsin' şeklinde talepte bulundu. Böyle bir uygulamayı baştan da düşünmemiştik. Hem bilim adamlarımızla hem de Dünya Sağlık Örgütü'nün yol göstericileriyle bunu çok tartıştık. Bunun doğru olmadığını biliyoruz. Kapalı alanlarda hangi klima sistemini kullanırsanız kullanın, burayı kanserojen maddeler açısından temizleyemezsiniz. Onun için çok net ifade ediyorum; 'kapalı mekanlarda özel yerler yapılsın, buralarda iyi klima sistemleri hazırlansın ve sigara içilmesine müsaade edilsin' şeklinde bir uygulama 19 Temmuz tarihinden itibaren olamaz. Aynı şekilde uygulamayı taleplere göre değiştirmeyi de asla düşünmüyoruz.''
 

'Esnafımızın, tedirgin olmasına gerek yok'

''Bu hususta esnafı tedirginliğe sevk edenlerin kim olduğunu çok iyi bildiklerini'' belirten Akdağ, şöyle devam etti: ''Çok açık söylüyorum; bu kanundan zarar görecek bir tek sektör vardır. O da sigara üreten ve satanların sektörüdür. Başka kimse bundan zarar görmeyecektir. Ne lokantalar ne kahve işletmecileri, ne pastaneler, ne kafeler ne de eğlence yerlerinin bundan zarar görmesini beklemiyoruz. Çünkü, geçmişte bunu yaşayan birçok ülkenin tecrübeleri bize şunu gösteriyor; bu kanunla işletmelerin bir kısmında müşteri değişikliği olmuyor, bir kısmında da müşteri artışı oluyor. Türkiye'de çok yaygın bir kahvehane geleneği vardır. Bunların bir kısmı çay ocağı şeklindedir. Köylerde, mahallelerde bulunur ve burada insanlar çay içer ve sohbet ederler. Bu çok köklü ve kültürü güçlü bir alışkanlıktır. İnsanlar buraya gitmeye şiddetle ihtiyaç duyarlar. Dolayısıyla sırf burada sigara içilmeyecek diye vatandaşların buralara gitmekten vazgeçmesi asla mantığa uygun bir şey değildir. Sigara içilmiyor diye lokantaya da mı gitmeyeceksiniz? Sevdiğiniz yiyecekleri oralarda yemekten vaz mı geçeceksiniz? Pastaneye de mi gitmeyeceksiniz? Bunlardan vazgeçilmez. Vatandaşımız kahvehaneye gidip okey oynadığında en fazla 5. kişiye diyecek ki 'arkadaş, benim taşlara 2 dakika bak, ben bir sigara içip geleyim'. Başka yapılacak bir şey yok, bunu biz çok iyi biliyoruz. Ayrıca sigara içen vatandaşımızın tükettiği sigara miktarında da önemli bir azalma olacaktır. Bu nedenle esnafımızın, bu hususta tedirgin olmasına hiç gerek yok.''

Sağlık Bakanı Akdağ, işletme sahiplerinin bu tür endişeler yerine, ''19 Temmuzdan itibaren buranın havası tertemiz olacak'' sloganını benimsemelerini istedi.

'Burası Türkiye, Burada Temiz Hava Solunur'

Türkiye'de tamamen temiz hava solunabilmesi için ilgili kanunun uygulanmasına 3 gün kaldığını anımsatan Akdağ, çeşitli bakanlıkların müsteşarları, bürokratlar ve bilim adamları ile bir toplantı yaptıklarını, ''Burası Türkiye, Burada Temiz Hava Solunur'' şeklinde bir slogan benimsediklerini söyledi.

Recep Akdağ, Türkiye'de her yıl sigaraya bağlı 100 bin kişinin hayatını kaybettiğini ifade ederek, bu kadar zararlı ürünün kullanımını azaltabilmek hatta zaman içinde tamamen ortadan kaldırabilmek için yoğun çalışmalar yaptıklarını anlattı.

Türkiye'nin 2004'de DSÖ'nün Tütün Kontrol Çerçevesi'ni imzaladığını, daha sonra Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın desteğiyle Ulusal Eylem Planı hazırladıklarını, 2008'in Ocak ayında da 5757 sayılı kanunun çıkarıldığını hatırlatan Akdağ, 19 Mayıs 2008'de uygulamaların büyük ölçüde başladığını, 19 Temmuz 2009'dan itibaren de yasağın genişletilmiş haliyle uygulanacağını bildirdi.

Bakan Akdağ, Türk halkının uygulamaya büyük destek verdiğini belirterek, ''Bugün göğsümüzü gere gere burası Türkiye ve bu ülkenin medeni insanları, böylesine bir tütün mücadelesini içselleştirmiştir. Bu konuda, bütün halk katmanları olarak, farklı yaşam biçimlerinden insanlar bir mutabakata erişmiştir. Türk halkının gösterdiği medeni davranış bugün birçok batılı ülkeye örnek olmuş durumdadır'' diye konuştu. Akdağ, ''Şu anda Türkiye bu uygulamalarıyla Avrupa'da 3., dünyada 6. ülke durumuna gelmiştir'' dedi.
 

'Sigara içenlerin yüzde 7'si sigarayı bıraktı'

Kanunun getirdiği bazı kısıtlamaların olduğunu dile getiren Sağlık Bakanı Akdağ, şunları kaydetti: ''Vatandaşlara sorduğumuzda şunu görüyoruz; halkımızın yüzde 90'dan fazlası devletin vatandaşlarını sigaradan koruması gerektiğini düşünüyor. Halkın yüzde 97'si kamu kurumlarında, lokantalarda, toplu taşıma araçlarında, alışveriş merkezlerinde ve kahvehanelerde sigara içilmesine karşı olduğunu söylüyor. Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı tarafından yapılan son araştırmaya göre, uygulama başladıktan sonra, kamusal alanlarda, hastanelerde, alışveriş merkezlerinde, özel işletmelerde çok ciddi ölçüde alanın iyileştiğini gördük. Mevcut uygulamalarla sigara içenlerin yüzde 7'si sigarayı bırakmıştır. Yasak olmamasına rağmen vatandaşların yüzde 20'si evlerinde çocuklarının yanlarında sigara içmeyi terk etmiştir. Tütün kullanımını bırakma eğilimi gençlerde daha yüksektir.''

19 Temmuz'dan itibaren sigara içilebilecek yerler hakkında da bilgi veren Akdağ, ''Bu tarihten itibaren, ikamete mahsus evlerde, kahvehane, kafeterya, birahane, nargile içilen mekanlar, dernek ve vakıflara ait lokaller gibi eğlence hizmeti verilen işletmeler ve lokantalar dahil kamu ve özel hukuk kişilerine ait tüm binaların açık alanlarında tütün ürünleri içilebilecek'' dedi. Akdağ, bunun dışında kanunun istisna saydığı yerlerde de kısmi olarak sigara içilebileceğini belirterek, şöyle devam etti: ''Bunlar, yaşlı bakım evlerinin, ruh ve sinir hastalıklarının yatarak tedavi gördüğü birimler, ceza infaz kurumları, şehirlerarası veya uluslararası güzergahlarda yolcu taşıyan deniz yolu araçlarının güvertelerinde yüzde 10'luk bir mekan ayrılabilecek. Ancak buralara 18 yaşından küçük kişiler giremeyecek. Açık havada yapılan her türlü spor, kültür, sanat ve eğlence faaliyetlerinin yapılığı tesislerde toplam seyir alanının yüzde 50'sine kadar bir alan sigara içilmesi için ayrılabilir. Otelcilik hizmeti verilen işletmelerin tütün ürünleri tüketen müşterilerin konaklamasına tahsis edilmiş odalarda da tütün ürünleri kullanılabilir.''

Futbol maçları ve stadyumlarla ilgili uygulamaya da değinen Akdağ, ''Kanun metninde gereği yazılmıştır ancak Federasyonumuzla da ortak bir toplantı düzenleyerek bu husustaki konuları konuşabiliriz'' diye konuştu. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın bu süreçte çok kararlı bir tutumu olduğunu ve Başbakan'a şükranlarını sunduğunu belirten Akdağ, bugün de Başbakan Erdoğan'ın kanunla ilgili genelgesinin yayımlandığını hatırlattı. Bakan Akdağ, medyaya da verdiği destekten ötürü teşekkür etti.
 

'Cezalar belediye encümenlerince verilecek'

Bugün yapılan toplantıda kanunun uygulanabilirliği için ortak bir dil tespit edilmesi gerektiğinin kararlaştırıldığını anlatan Akdağ, bunun için tüm uygulayıcıların Sağlık Bakanlığı'ndaki bir uzmanlık masasıyla doğrudan irtibat kurabileceklerini bildirdi. Sağlık Bakanı Akdağ, kanunun gereğini yerine getirmeyen kişi ve işletmelere ceza verileceğini de hatırlatarak, yasağı çiğneyen kişilere 69 lira idari para cezası verileceğini anımsattı.

Yasakların uygulanması ve tedbirlerin alınmasıyla ilgili yükümlülüklerini yerine getirmeyen işletme sorumlularının, işletme izni veren kurum tarafından yazılı olarak uyarılacağını anlatan Recep Akdağ, ''Uyarıya rağmen, verilen sürede yükümlülüklerini yerine getirmeyenler, belediye sınırları içerisinde belediye encümeni, belediye sınırları dışında ise mahalli mülki amir tarafından 2009 yılı için 560 liradan, 5 bin 600 liraya kadar idari para cezası ile cezalandırılacak'' diye konuştu.

Bakan Akdağ, işletme sahiplerinin cezalara rağmen yine benzer şekilde davranmaları halinde para cezasını her gün vermek zorunda kalacaklarını ifade ederek, ''Gerekirse, yeni düzenlemeler yaparız ama kanun ihlaline asla izin vermeyiz'' dedi. Resmi dairelerde amirlerden bazılarının kendi odalarında sigara içtiği yönünde duyumları olduğunu da kaydeden Akdağ, yaygın olmayan bu durumun kabul edilemez olduğunu söyledi. Recep Akdağ, ''Böyle bir hususa asla müsama gösterilmeyecek. Resmi bir kurumda birinin sigara içtiğini gören vatandaşımız mutlaka şikayetini bildirsin'' şeklinde konuştu.

Hacettepe Halk Sağlığı Anabilim Dalı tarafından yapılan araştırmada, kahvehanelerde 8 ilde sigara dumanının zararlarını tespit etmek üzere araştırma yapıldığını bildiren Akdağ, Ankara'daki ön sonuçları açıkladı. ''Kahvehanelerde 1 mililitrede 2 bin 600 mikrogram partikül tespit edilmiş. Kafelerde ve barlarda ise bin 400'e kadar çıkan değer ölçülmüş. Oysa ki kabul edilebilir üst sınır 15 mikrogram mililitre'' diyen Akdağ, buralarda zaman geçiren kişilerin sağlığının ne derece kötü etkilendiğinin gözler önünde olduğunu söyledi.

'Baykal'a bizzat görüştüm'

Bir gazetecinin, ''Dumansız hava sahasına ilişkin olarak hazırlanan bilbordlarda CHP Genel Başkanı Deniz Baykal'ın niçin yer almadığı'' yönündeki bir soruya Sağlık Bakanı Akdağ, ''Sayın Baykal'ın aslında kanunun yapılma döneminden itibaren bu konuya çok büyük destek verdiğini biliyorum. Bizzat kendisiyle ben görüşmüştüm çünkü. Bilbord çalışması sırasında ben Sayın Baykal'la bizzat görüştüm. O, aslında böyle bir şeye sıcak baktığını ve buna iştirak edebileceğini söyledi. Fakat bir sebeple bu bilbordlarda yer almadı. Artık, gerekçesini doğrusu ben bilmiyorum. Sigara konusunda Sayın Baykal'ın yanımızda durduğundan hiç kuşkum yok'' yanıtını verdi.

Bakan Akdağ, ''Bilbordlarda CHP lideri Baykal'ın yer alması yönünde bir teklif gitmediği açıklandı. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?'' şeklindeki soru üzerine, ''Bilboardlarda neden yer almadığını belki sizin kendisine sormanız lazım. Değerli genel başkanımla ben kendim görüştüm, 22 Haziran tarihinde. Daha sonra bu işle ilgili müşavirim, Sayın Baykal'ın sekreteryası ile görüştü. Ardından yazılı olarak da 1 Temmuzda talebimizi ilettik. Bu bilbordlarda CHP'nin Genel Başkanı yer almadı ama kendisinin sigara yasağıyla ilgili uygulamaların yanında durduğunu biliyorum'' diye konuştu.