Üstün zekâ sadece %2

Nobel ödüllü Türk bilim insanı Prof. Dr. Aziz Sancar’ın, katıldığı bir etkinlikte yaptığı “Bence herkesin zekâsı aynıdır. IQ testi neyi ölçüyor bilmiyorum. Orta zekâlı bir insanım. IQ testleri zekanın belirleyicisi midir?” yönündeki açıklaması yeniden zekâ testlerinin başarıyı belirleyip, belirlemediğini tartışmaya açtı. Prof. Dr. Sancar’a destek veren İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi ve Çocuk Üniversitesi Müdürü Yrd. Doç. Dr. Ayşin Kaplan Sayı, “IQ testleri dünyanın her yerinde tartışmalı. Aziz Hoca çok doğru bir tespitte bulunmuş. Zekâ testleri ile bireyin tüm yeteneklerini ve kapasitesini ölçmek söz konusu değildir. Zekâ çaba ile olur” dedi.

Değişik yetenekleri ölçmeli

Tüm Üstün Zekâlılar Derneği’nin (TÜZDER) önceki gün düzenlediği “Dâhiler Dahildir” etkinliğinde konuşan Prof. Dr. Aziz Sancar’ın açıklamaları kamuoyunda zeka testlerinin başarıyı belirleyip belirlemediği yönündeki tartışmaları yeniden başlattı.

Türkiye Zekâ Vakfı Danışman Psikoloğu Gizem Sezgiç, zekâ testlerinin sağlık ve özel eğitim alanlarında çok önemli ve vazgeçilmez katkıları olan birer ölçüm aracı olduğunu belirterek “Toplum yapısına göre standardize edilmesi gereklilik arz eden iyi bir zekâ testi, değişik yetenekleri ölçebilmelidir.

Yeteneklerin bireysel yükseklikleri ve düşüklükleri kadar, birbirlerine göre durumları ve etkileşimleri de çok önemlidir ve değerlendirmelerde göz önünde tutulmaktadır” diye konuştu. Sezgiç, “Toplumu oluşturan kişilerin ancak yüzde 2’lik bir bölümü 130 ve üstündeki zeka bölümü derecesine sahiptir. Bu yüzde 2’lik derece normal dağılım eğrisinde Üstün Zekâyı Temsil etmektedir” ifadelerini kullandı. Sezgiç, Yüksek Zekâ Bölümü derecesine sahip bir kişinin akademik konularda ille de çok yüksek başarı göstermesi beklenmediğini söylerek “Kişilerin ilgi ve motivasyonu doğrultusunda kimi başarılar kaçınılmazdır. Önemli olan kişilerin yapabilirliklerinin farkına varılmasıdır” dedi.

 Üstün Zekâlı ve Üstün Yetenekli Çocuk kavramları üzerine çalışmalar yapan Yrd. Doç. Dr. Ayşin Kaplan Sayı ise “Zekâ testleri ile çocukların planlama, organizasyon ve çok ileri boyutlardaki testler ile problem çözme yetenekleri ölçülebilmektedir. Aziz Hoca’nın dediği gibi toplum olarak bizim yaratılık üretgenliğine ihtiyacımız var. Başarı tamamen çaba ile olur. Ülkemizdeki ölçme ve değerlendirme sistemi yaratıcı üretgenliği yok edecek” diye konuştu. Bahçeşehir Üniversitesi Üstün Yetenekliler Eğitim Merkezi Öğretim Üyesi Bahar Eriş de “Çalışmak zekânın gelişimi için elbette çok önemli. Fakat belirli insanlar, belirli alanlarda daha yüksek bir kapasite ile doğarlar” diye konuştu.