Üretim yok batık çok

Türkiye ekonomisinin lokomotifi olan imalat sanayii, özellikle son 1 yıldır zor bir dönemde geçiyor. Ekonomik kriz ve talep yetersizliği nedeniyle imalat sanayiinde üretim son 6 aydır kesintisiz düşerken, sanayicilerin hem kredi borçları hem batık kredileri artıyor.

TÜİK verilerine göre imalat sanayiide takvim etkisinden arındırılmış yıllık üretim şubat ayında yüzde 5.5, ocakta yüzde 7.6, 2018 Aralık’ta yüzde 10.8 düştü. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre şubat sonu itibarıyla son 1 yılda imalat sanayinin kullandığı nakdi krediler yüzde 25.8 artışla 481.2 milyar liraya çıkarken, bu kesimin takipteki (batık) kredileri de yüzde 56.6 artarak 20.5 milyar liraya yükseldi. Ana sanayi dallarının detayları da şöyle:

Ana metal: Üretim son 7 aydır düşüyor. Düşüş şubatta yüzde 16.2 olurken, ocakta yüzde 19.3’e kadar çıktı. Bu sanayi dalının nakdi kredileri yüzde 23.2 artışla 78.9 milyar lira, takipteki kredileri yüzde 56 artışla 3.3 milyar liraya yükseldi.

Kimya: Üretim son 6 aydır düşüşte. Düşüş şubatta yüzde 7.1 olurken, 2018 Ekim ayında yüzde 7.5’i görmüştü. Bu sanayi dalında nakdi krediler yüzde 35.7 artışla 38 milyar liraya, takipteki krediler yüzde 40 artışla 690.5 milyon liraya çıktı.

Kauçuk- plastik: Son 7 aydır düşüş var. En son şubatta yüzde 101.1 olan düşüş 2018 Aralık ayında yüzde 14.5’i gördü. Şubat itibarıyla nakdi krediler son 1 yılda yüzde 14.4 artışla 30.9 milyar liraya, takipteki krediler yüzde 82.9 artışla 1.7 milyar liraya ulaştı.

Gıda: Son 6 aydır üretim düşüyor. Düşüş şubatta yüzde 1.2 olurken, geçen aralık ayında yüzde 10.5’e kadar yükseldi. İçecek dahil gıdada nakdi krediler yüzde 23.9 artışla 74.6 milyar lira, takipteki krediler yüzde 104.1 artışla 4.3 milyar lira oldu.

Motorlu taşıt (Otomotiv): Üretim son 7 aydır düşüşte. Şubatta yüzde 10.8 olan düşüş, geçen kasım ayında yüzde 19’a kadar yükseldi. Son 1 yılda nakdi krediler yüzde 61.5 artışla 28 milyar liraya, takipteki krediler yüzde 34.5 artışla 358 milyon liraya çıktı.

Tekstil: Üretim son 6 aydır düşüyor. Şubatta yüzde 3.5 olan düşüş, geçen aralık yüzde 7.4’e kadar çıktı. Nakdi krediler yüzde 16.5 artışla 80.3 milyar lira olurken, batık krediler yüzde 51.4 artışla 3.4 milyar lirayı aştı.

Makine: Son 7 aydır üretim düşüyor. Düşüş şubatta yüzde 17.1, ocak ayında yüzde 17.3 oldu. Nakdi krediler yüzde 20.1 artışla 27.3 milyar liraya, takipteki krediler yüzde 47.2 artışla 992 milyon liraya ulaştı.

Ücretlerde hızlı düşüş TMMOB Makina Mühendisleri Odası’nın son “Sanayinin Sorunları Bülteni’ndeki TÜİK verilerine göre, sanayide reel ücretler 2018’de düzenli geriledi ve dördüncü çeyrekte, üçüncü çeyreğe göre yüzde 9 düştü. Asıl düşüş ise dolar bazında. 2018’in ikinci çeyreğinde yüzde 12 olan gerileme, doların hızla yükseldiği üçüncü çeyrekte yüzde 18’e yaklaştı. Son çeyrekte ise yüzde 2’de kaldı. Yılın tamamında ise yüzde 28.9’u buldu. Kredi borcu olanlar arttı Şubat sonu itibarıyla banka ve diğer finansman şirketlerine bireysel kredi borcu olan kişi sayısı 31 milyon 321 bine yükseldi.  TBB Risk Merkezi’ne göre bu sayı ocak sonunda 31 milyon 258 bin, 2018 sonunda 31 milyon 272 bin ve geçen yılın aynı ayında 30 milyon 192 bindi. Buna göre şubat itibarıyla 2 milyon 444 bin kişinin konut, 605 bin kişinin taşıt ve 25 milyon 19 bin kişinin ihtiyaç kredisi ile kredi kartı borcu var.