Uluslararası kamuoyu, katil silahlara karşı
İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), uluslararası çapta yürütülen "Campaign to Stop Killer Robots (Katil Robotları Durdurma) Kampanyası" kapsamında, "Autonomous weapons (Otonom silahlar)" olarak adlandırılan silahlara ilişkin ulusal destekleri ölçen araştırmanın sonuçlarını açıkladı.
Mahmut Oral
İpsos'un, HRW için ABD, Almanya, Arjantin, Avustralya Belçika, Birleşik Krallık, Brezilya, Çin, Fransa, Güney Afrika, Güney Kore, Hindistan, Hollanda, İspanya, İsrail, İsveç, İtalya, Japonya, Kanada, Kolombiya, Macaristan, Meksika, Peru, Polonya, Rusya ve Türkiye gerçekleştirdiği araştırmanın sonuçlarına göre, uluslararası kamuoyu, katıl silahlara karşı.
HRW tarafından bu ankete dayanarak yapılan açıklamaya göre, 2018 yılı sonunda yapılan ankete katılanların sadece yüzde 22’lik bir kısım bu silahların geliştirilmesi yönünde olumlu görüş beyan etmiş. Yüzde 17’lik bir kısım ise kararsız olduklarını kaydetmiş. 2017 yılındaki ankette ise katılımcıların yüzde 55’i karşı, yüzde 24’ü lehte ve yüzde 19’u da kararsız olduklarını ifeade etmiş. Bir yıl içinde bu silahlara uluslararası karşıtlık artmış görünüyor.
Katil robotlara ilişkin en güçlü muhalefet, yüzde 78 ile Türkiye'de. Bunun ardından yüzde 74 ile Güney Kore ve Macaristan geliyor. Bu karşıtlık, yüzde 62 ile hem kadınlar yüzde 60 ile hem de erkekler için oldukça yüksek düzeyde. Yaş ilerledikçe bu silahlara olan karşıtlık da artıyor. Bu silahlara en çok karşı çıkan yaş grubu yüzde 68 ile 50-64 yaşları arasına denk geliyor.
Tam otonom silahlara desteğin en güçlü olduğu ülkeler ise yüzde 50 ile Hindistan ve yüzde 41 ile İsrail.
2018 Ipsos anketi, katil robotlara karşı görüş beyan eden katılımcılara, bu konudaki en büyük endişelerinin ne olduğunu da sormuş. Verilen cevaplara göre, katılımcıların üçte ikisi yani yüzde 66'sı, bütünüyle bağımsız silah sistemlerinin "ahlaki sınırı aşacağını" ve bu nedenle "bu silahların insanları öldürmesi"nin yasaklanması gerektiğini belirtmiş. Katılımcıların yarısından yani yüzde 54'ü ise bu silahların "denetlenemeyeceği" şeklindeki kaygısını dile getirmiş.
İnsan Hakları izleme Örgütü Silah Birimi’nde savunuculuk lideri olarak çalışan ve Katil Robotların Durdurulması Kampanyası’nın koordinatörü Mary Wareham "Bütünüyle bağımsız silahlara karşı kamuoyu karşıtlığı güçlenmektedir. Bu silahların kullanılmadan önce yasaklanması için kararlı bir siyasal liderliğe ihtiyaç duyulmaktadır" dedi.
Kampanyla hakkında...
İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün eş-kurucusu olduğu Katil Silahların Yasaklanması Kampanyası, 50 ülkede bulunan 88 devlet dışı örgütün yürüttüğü ve hızla büyüyen bir koalisyondur.
Birleşmiş Milletler, ölümcül otonom silah sistemlerinin doğurabileceği stratejik, hukuki ve ahlaki sonuçları değerlendiriyor. Söz konusu silah sistemleri bağımsız olarak, yani insan müdahalesi olmadan hedef belirleme ve hedefe saldırı düzenleme yeteneğine sahip olacak. Dolayısıyla bunların durumu, hedef belirleme ve saldırı düzenleme işinin insanlarca yapıldığı insansız hava araçlarından farklı.