Ülkeler arası koro düeti

“Bütün yaşantımız boyu, küçük ya da büyük yolculuklar... Her seferinde, yeni birşeylere doğru...” Bunun gibi kâh neşeli, kah hüzün dolu, Rumca, Türkçe, Kürtçe, Lehçe dizelerle süslenmiş ezgiler yükseliyordu Atina ve Göteborg’daki iki konser salonunda aynı gece, aynı anda. Atina’daki Stavros Niarchos Vakfı Kültür Merkezi’nde (SNFCC) yer alan Yunan Ulusal Operası’nın Kültürlerarası Korosu ile Göteborg Operası ve İsveç Kızılhaç Uluslararası Korosu’nun canlı bağlantı ile internet üzerinden de yayınlanan ortaklaşa konserinde, çoğunluğunu amatörlerin oluşturduğu, dünyanın dört bir yanından koristler ve profesyonel müzisyenler bir araya geldiler geçen ay.

İz bırakan yolculuk...

“Sesli kartpostallar” adını taşıyan, tiyatro unsurları içeren, geleneksel şarkıların yanı sıra Hollanda kökenli, Kanadalı besteci Trevor Grahl’ın üç eserinin de seslendirildiği yapımın ana teması, insanın geçmişinde yaptığı ve kendisinde izler bıraktığı bir yolculuktu. Nereden, nereye ve neden gidiyordu? Korkuları ve beklentileri neydi? Belki bir şeylerden kaçıyordu, bir savaş onu başka diyarlara sürüklemişti... Belki de ayrı bir ülkeye taşınıyordu iş için ya da sadece bisiklete binmeyi öğrenmek için gezintiye çıkmıştı... İşte bu sorularla başlayan Atina- Göteborg korolarının ortak ve deneysel macerası, Yunanistan ve İsveç’teki izleyicilerden bazılarının gece sonunda ayakta alkışladığı duygusal bir şölene dönüştü.

Yolları büyük bir olasılıkla hiç kesişmeyecek olan, ama ruhları müzikle birleşmiş insanlar, teknoloji sayesinde karşılıklı koro düeti yaparak kimlik ve kaçış gibi temalarla, sosyal ve politik boyutu da olan hikâyelere ses verdiler. Bu sayede, geri dönülmesi mümkün olmayan bir şeye ya da kişiye duyulan sonsuz özlemi de dinleyicilere yansıttılar.

Etkileyici kültür merkezi

Onlara ev sahipliği yapan salonlardan birinin (Yunan Ulusal Operası Alternatif Sahnesi’nin) bulunduğu Atina’daki SNFCC, böylesine sıra dışı bir konser dışında pek çok başka etkinliğe de yer veriyor. Atina’ya turistik gezi ile gelenlerin uğrak noktası olmasa da, aslında burası görülmeye değer bir kompleksin parçası. Yunanistan’daki ekonomik kriz döneminde, eski hipodrom alanında yapımına başlanmış olan, 2016’da tamamlanarak ertesi yıl hizmete giren SNFCC, Kallithea adlı bölgede, Faliron Koyu’nda bulunuyor.

SNFCC’nin arazisinin, aradan geçen yolla yitirdiği denizle olan bağlantısı, en azından görsel bir biçimde (Paris’teki Pompidou Merkezi’nde de imzası bulunan) ünlü mimar Renzo Piano ve ekibinin tasarımı sayesinde yeniden canlanmış. Denize doğru yükselen yapay tepedeki kültür merkezinin etkileyici bir manzarası var.

Yapı içindeki Yunanistan Ulusal Kütüphanesi ve Ulusal Opera binaları, “Agora” olarak anılan bir kamusal meydanla birbirlerine bağlanmış durumda. Bunları birleştiren yapının opera ve bale gösterilerine hizmet eden kanadı ise 1400 kişilik bir oditoryum ile 450 kişilik daha deneysel çalışmalara hizmet eden ikinci bir salondan oluşuyor. Çalışma ve okuma odalarının yanı sıra, 18 metre yüksekliğindeki bir “Kitap Kalesi”ni de barındıran kütüphane binasında ücretsiz seminerler, konferanslar, eğitim programları da düzenleniyor.

Opera binasının en üst kısmında, geniş çatı kanopisinin altında, “Deniz Feneri” olarak adlandırılan, etrafı tamamen camla çevrili bir alan da bulunuyor. Buradan, Atina, Pire ve Saronik Körfezi’nin panoromik manzarasını izlemek mümkün. Projenin parçası olan güneş panelleri de bina için gerekli olan enerjinin büyük bir kısmını rahatlıkla üretebilecek kapasitede.

210 bin metrekarelik bir alana yayılan Stavros Niarchos Parkı’nda kuzeygüney doğrultusunda uzanan ve yayaların etrafında keyifle yürüyebileceği bir kanal da yer alıyor. Burada yelken ve kano dersleri veriliyor. Park alanı, yerel Akdeniz iklimi bitkileriyle kaplı ve içinde spordan, konserlere, sinema gösterilerine kadar pek çok ücretsiz etkinlik de düzenleniyor. Toplam maliyeti 867 milyon dolara ulaşan, yapımı tamamlandıktan sonra Stavros Niarchos Vakfı’nın devlete hibe ettiği merkez, Atinalılara bir tür kentten kaçış fırsatı ve rahatça nefes alabilecekleri bir ortam sunuyor.

iamail2005@gmail.com