Ücretsiz izin uygulaması sömürü ve baskıya dönüştü
CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba'nın gerçekleştirdiği anket çalışması ücretsiz izin uygulamasından en çok hizmet sektörü ile asgari ücretli çalışanların etkilendiğini gösterdi. Buna göre ücretsiz izne çıkarılan işçilerin yüzde 47'si asgari ücretin yarısı, yüzde 13'ü ise asgari ücretten daha fazla gelir kaybına uğradı. Ücretsiz izne çıkarılanların yüzde 27'si istifa etmeye; yüzde 35'i ise işveren tarafından iş yerine gelmeye zorlandı.
Mahmut LıcalıCHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, koronavirüs salgını nedeniyle hayata geçirilen ücretsiz izin uygulamasının çalışanlara baskı ve sömürü aracına döndüğünü, çalışanların büyük hak kaybı yaşadığını ortaya koydu. Ağbaba, anket çalışmasıyla elde edilen sonuçları “Türkiye'de Ücretsiz İzin Gerçeği” başlığı altında raporlaştırdı.
CHP'li Ağbaba'nın 14 ilde ücretsiz izne çıkarılan çeşitli sektörlerdeki yaklaşık 500 çalışan ile gerçekleştirdiği anket çalışmasında öne çıkan sonuçlar özetle şöyle:
SAYI 2 MİLYONA YAKLAŞTI
- Yaklaşık 2 milyon kişi ücretsiz izinde: Ücretsiz izin uygulaması nedeniyle iş ve gelir kaybına uğrayan çalışanların sayısı Ağustos 2020 itibarıyla 1 milyon 976 bin olarak açıklandı. Ankete katılan işçilerin aldıkları ücretler asgari ücret olan 2 bin 324 TL ile 3 bin 500 TL arasında değişti.
- Gelir kaybı 1156 TL ile 2332 TL arası: Ankete katılan çalışanların yüzde 47'si asgari ücret düzeyinde yüzde 40'ı 3 bin TL'ye kadar, yüzde 13'ü ise 3 bin 500 TL'e varan tutarda ücret aldığını ifade etti. Buna göre ücretsiz izne çıkarılan çalışanların gelir kayıpları da en az bin 156 TL en çok 2 bin 332 TL tutarında gerçekleşti.
HİZMET SEKTÖRÜ BİRİNCİ SIRADA
- Ücretsiz izin en çok hizmet sektöründe: Nisan ayı itibarıyla yoğunluk kazanan ücretsiz izin uygulaması en çok hizmetler sektöründe görüldü. Ankete katılan ve ücretsiz izne gönderilen işçilerin yüzde 77’si hizmet sektöründe yer alırken; bu oran sanayi sektöründe yüzde 12 ve inşaat sektöründe ise yüzde 11 olarak gerçekleşti.
BORÇ YÜKÜ ARTTI
- Çalışanlar borçlanmak zorunda kaldı: Anket katılan işçilerin yüzde 72’si devletin verdiği vadeli kredilerden yararlandığını aktardı. Buna göre hem aylık 1168 TL’ye mahkum edilen çalışanlar borçlanmak zorunda kaldı.
- Çalışanlara aile ve arkadaş desteği :Ankete katılan çalışanların yüzde 12'si aile ve arkadaşlarının desteği ile geçinmeye çalışırken, mevcut birikimlerini bu süreçte kullanan işçilerin oranı ise yüzde 6 olarak anket sonucuna yansıdı. Ücretsiz izne çıkarılan çalışanların yüzde 10'u da bu süreçte kayıt dışı işlere yönelerek ek gelir sağlamaya çalıştığını aktardı.
İSTİFA BASKISI
- İstifa ve işe dön baskısı yaşanıyor: Ücretsiz izin uygulamasının denetlenmemesi pek çok mağduriyeti de beraberinde getirdi. Ankete katılan çalışanların yüzde 35’i ücretsiz izinde oldukları süre içerisinde işverenleri tarafından işe gelmeleri yönünde çağrı aldıklarını belirtti. Ayrıca işçilerin yüzde 27’si bu dönemde işveren tarafından sürekli olarak istifa etmesi baskısı ile karşılaştıklarını ifade etti.