Tutukluluklar AYM'de

Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru kapsamında uzun tutukluluk nedeniyle yapılan başvurular için Adalet Bakanlığı’nın “savunmasını” alacak. Aralarında Cumhuriyet gazetesi yazarı, CHP İzmir Milletvekili Mustafa Balbay, Prof. Dr. Mehmet Haberal ile emekli Korgeneral Ziya Güler, Tümgeneral Beyazıt Karataş’ın da bulunduğu 30 kişinin tutukluluğuna ilişkin bakanlıktan alınacak yanıtın ardından Yüksek Mahkeme, kabul edilebilirlik ya da edilemezlik kararı verecek. Olası bir kabul edilebilirlik kararıyla incelemeye geçilmesinin ardından tutuklukla ilgili binlerce başvurunun yapılabileceği olasılığına dikkat çekiliyor. 23 Eylül 2012 tarihinde yaşama geçen bireysel başvuru, özellikle hak ihlallerinde yeni bir seçenek olarak öne çıktı. Bugüne kadar değişik konularda bini aşkın başvuru gerçekleşti. Yüksek Mahkeme’ye “uzun tutukluluk” nedeniyle yapılan başvuru sayısı ise 30’a ulaştı. Uzun tutukluluğa ilişkin yapılan bireysel başvuruların Adalet Bakanlığı’ndan savunma alınması aşamasında olduğu bildirildi.

 

‘Ön inceleme yapılıyor’

Mahkeme kaynakları, konunun gündeme alınmasının ardından Adalet Bakanlığı’na gönderilmesine karar verileceğini belirtirken, “Şimdilik ön incelemeleri yapılıyor. Adalet Bakanlığı’ndan savunma istenmesi aşamasında. Esasın incelenebilmesi için bakanlığın savunması gerekiyor. O geldikten sonra raportör raporunu hazırlayacak ve heyet görüşecek” değerlendirmesini yaptı.

Anayasa Mahkemesi’nin resmi isteminin ardından anayasa uyarınca konunun “tarafı” olan Adalet Bakanlığı her bir tutuklu kişi yönünden, “Sanığın hangi tarihten beri tutuklu olduğu, kişiyle ilgili kaç duruşma yapıldığı, tutuklamaya kaç üyenin oyuyla karar verildiği, sanık hakkındaki suçlamaya ilişkin sevk maddesi, suçlamanın alt ve üst cezasının ne olduğuna” ilişkin bilgileri mahkemeye ulaştıracak.

Kaynaklar bu süreci “başvurucunun dilekçesinde belirttiği durumların teyidi” olarak nitelendirirken, “Çünkü başvurucu dilekçesinde pek çok şeyi yazıyor ancak bunun doğruluğu ancak resmi makamlar kanalıyla doğrulatılabilir. Doğru bilginin doğru makamdan alınması işlemi” yorumunu yaptı. Bu aşamadan sonra başvurucuyla ilgili rapor düzenlenecek ve ondan sonra da heyet önüne gelerek bir karar oluşturulacak. Uzun tutuklulukla ilgili olası bir “kabul edilebilirlik” kararı verilip incelemeye başlandığında, Anayasa Mahkemesi’ne binlerce tutuklulukla ilgili başvurunun yapılabileceği de değerlendiriliyor.