Türkiye’yi tehdit eden derin savaş

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan hükümetini zora sokan yolsuzluk skandalı ve protestolar Batı basınında geniş yer bulmaya devam ediyor. İngiltere’de yayımlanan Guardian gazetesi, AKP ile Gülen hareketi arasındaki mücadeleye gönderme yaparak “Türkiye’nin derinliklerinden yükselen savaşın sadece Erdoğan’ın iktidarını değil modern bir toplum olarak Türkiye’nin zorlukla kazandığı itibarını da tehdit ettiği” yorumunu yaptı. Birçok yerde normal görünen kurumların arkasında gölge güçlerin iş başında olduğunun belirtildiği yazıda, bunun “Osmanlı zamanından bu yana komploların, gerçek veya hayali, gizli ya da yarı gizli şebekelerin önemli bir rol oynadığı Türkiye için özellikle doğru olduğu” vurgulandı. Bu duruma Türklerin kendilerinin “derin devlet” tanımını verdiklerine dikkat çekildi. Derin devletin ilk olarak kendilerini laik Kemalist rejimi İslamcılar ve solculara karşı korumakla yükümlü addeden askeri, polis ve istihbarat şebekeleri için kullanıldığı kaydedilen yazıda, Ergenekon’un komplo ya da hükümetin iddia ettiği boyutlarda olup olmadığının sorgulandığına dikkati çekilirken şu ifadeler kullanıldı: “Eğer gerçekten varsa, askeri derin ağır hatta belki de ölümcül bir darbe aldı. Eğer yoksa, hükümetin kendi derin devleti, ordunun bir zamanlar siyasetteki hâkim konumunu zayıflatmak için yargı ve polis üzerindeki gücünü istismar etti. Bir derin devletin tasfiyesinden hemen sonra bu kez Hizmet hareketi şeklinde başka bir tanesi ortaya çıktı.”

Görece ılımlı İslami görüşlere sahip Gülen hareketinin Opus Dei’ye benzetildiği yazıda, AKP’nin ise “Gezi protestolarındaki tavrının gösterdiği üzere
söylediğinden daha az demokratik, daha sinsi” olduğuna dikkat çekildi. Yazı şu görüşlerle noktalandı:  “Ülke içinde ve dışında bu iki gücün mücadelesini
izleyenler, şimdi derin devlet ya da devletler gerçeğini değil, Türk demokrasisinin gerçek durumunu da yeniden sorgulamalılar.” Hasta adama dönüş Telegraph gazetesi, kavganın ekonomik sonuçlarını değerlendirildiği yazıda, lira tökezledikçe, Türkiye’nin yükselen pazarlar blokunda star performansçıdan “hasta adama” geçtiği yorumunu yaptı. ‘Erdoğan’ın dolabındaki pislik’ New York Times gazetesinde, “Erdoğan’ın Dolabındaki Pislik” başlıyla çıkan yorumda da Erdoğan’ın, insanların tehditlerle değil de uzlaşma yoluyla yönetildiği, vaat edilmiş şeffaf hükümeti halkına vermeyi başaramadığı ifade edildi. Muhalefeti susturmaya çalışan hükümetin kendi kredibilitesini yeniden oluşturmak için çok az çaba gösterdiği kaydedilen yorumda, ilk hedefin adı geçen bakanlar değil, soruşturmaya dahil olan yetkililer olduğu, yeni düzenlemelerin soruşturmayı zorlaştırdığı anımsatıldı. Yakın zamana kadar Türkiye’de ana siyasi fay hattının laiklerle dindar sağ arasında olduğu klişesinin geçerli olduğu kaydedilen yazıda ancak Erdoğan hükümetini sallayan sarsıntıların, kendi dini sağındaki fay hattından geldiği vurgulandı. Yazıda AKP’nin artık komplo teorilerinin arkasına saklanamayacağı da ifade edildi.